Prof. Piotr Solarz: Czy Sądy dla Kobiet to jeszcze sądy?

Zajmował się pan radykalnym prawem dotyczącym władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem w Hiszpanii. Jej narzędziem jest to, że kobieta, która oświadczy, że jest dotknięta przemocą ze strony ojca dziecka, zyskuje uprzywilejowaną pozycję procesową. O co tu chodzi?

Złożenie skargi na przemoc ze względu na płeć gwarantuje przyspieszenie postępowania rozwodowego i podaje w wątpliwość uczciwość mężczyzny. Niemal automatycznie matkom jest przyznawana wyłączna opieka nad dziećmi, zapomoga i prawo dysponowania nieruchomością, nawet w przypadku, kiedy nie miała do niej żadnych praw. Do tego dochodzą alimenty na utrzymanie dzieci, alimenty kompensacyjne za wynagrodzenia szkód i wyrównania poziomu stopy życiowej po rozpadzie związku.

Czytaj więcej

Środowisko

Pupile domowe jak dzieci podczas rozwodów. Hiszpania zmienia prawo

Od środy zmienił się status hiszpańskich zwierząt towarzyszących - z rzeczy stały się istotami cz...

Wystarczy, że sprawcą przemocy jest mężczyzna, a ofiarą kobieta?

Nawet jeśli postępowanie karne nie zostanie zamknięte, dzieci będą pozbawione kontaktu z ojcem, którego dotyczy dochodzenie. Przez cały czas jego trwania – co przy obecnym rytmie pracy organów sądowych w Hiszpanii oznacza w najlepszym wypadku dwa lata, a czasem nawet cztery lub więcej. Niestety, prawo to nie bierze pod uwagę szkód emocjonalnych i psychologicznych, jakie wyrządza dzieciom dotkniętym tego rodzaju procedurami.

A jaką rolę w tych sytuacjach pełnią hiszpańskie sądy?

Niestety, w większości przypadków bierną. Od 2021 r., po wprowadzeniu prawa o kompleksowej ochronie dzieci i nieletnich, ustawodawca hiszpański, stosując mechanizm automatyzmu decyzji w sprawach dotyczących nieletnich, wyręczył sądy w orzekaniu, łamiąc wszelkie zasady państwa prawa.

Ojcowie nie buntują się, nie organizują, nie dokonują porwań rodzicielskich?

Ojcowie w Hiszpanii organizują się. Jest kilka kanałów YouTube poświęconych tej tematyce. Jednak przez zakazanie (pod groźbą więzienia) wypowiadania się np. o syndromie alienacji rodzicielskiej w dyskursie publicznym większość ich inicjatyw zeszła do tzw. podziemia. Poza tym rządzący rozdysponowując środki unijne i publiczne wyraźnie preferują organizacje działające na rzecz praw kobiet niż mężczyzn. Można powiedzieć wręcz, że politycy pod przykrywką różnych fundacji i stowarzyszeń z wprowadzonego prawa uczynili dobrze prosperujący biznes.

Co było w pana ocenie przyczyną tak radykalnych zmian, i jak rozumiem, ich utrzymywania?

Pierwszą był i jest polityczny populizm, zależny od słupków poparcia dla poszczególnych partii i od zmian wrażliwości opinii publicznej. Kiedyś w swoim programie politycznym postulat zniesienia tego absurdalnego prawa miał Ciudadanos (Liberałowie), dzisiaj jedyną partią która chce likwidacji tych instytucji, jest VOX. Drugim i może ważniejszym czynnikiem jest gender mainstreaming, który w ostatnim 20-leciu zdominował niemal wszystkie obszary życia Hiszpanii, w tym te tak istotne, jak ochrona wolności i praw człowieka. Ten hiszpański proces proces zmiany prawa rodzinnego winien być przestrogą dla innych krajów.