Wielka Izba Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu zajęła się we wtorek skargą Komisji Europejskiej na tzw. ustawę kagańcową i funkcjonowanie Izby Dyscyplinarnej SN. Tego samego dnia na wokandę TSUE trafiły pytania prejudycjalne Igora Tulei z warszawskiego sądu okręgowego. Sędzia wysłał je do TSUE tuż przed zawieszeniem go w orzekaniu. We wtorek były rozprawy, na wyrok w sprawie wniosku KE poczekamy do przyszłego roku.
Rząd swoje, a kary rosną
W skardze Komisji Europejskiej przeciwko Polsce dotyczącej nieuznawanej Izby Dyscyplinarnej Bruksela zarzuca, że organ ten nie ma przymiotów niezależnego sądu ze względu na okoliczności powstania, skład i przyznane mu kompetencje.
To na podstawie tego pozwu TSUE – w oczekiwaniu na wyrok – najpierw nakazał Polsce natychmiast wstrzymać działalność Izby Dyscyplinarnej, a gdy rząd nie wykonał decyzji, nałożył na Polskę karę miliona euro dziennie. Suma kar przekracza już miliard złotych. Komisja potrąciła ponad połowę zasądzonej sumy z funduszy dla Polski, m.in. na naukę. TSUE ogłosił, że rzecznik generalny przedstawi swą opinię w tej sprawie 15 grudnia. Wyrok Luksemburga zatem w 2023 r.
Podczas wtorkowej rozprawy okazało się, że do skargi Brukseli przyłączyły się Belgia, Dania, Holandia, Finlandia i Szwecja. KE podtrzymała zarzuty wobec polskich przepisów, wskazując, że są niezgodne z prawem UE. Strona polska przekonywała, że zarzuty są bezzasadne, a polskie prawo jest w pełni zgodne z unijnym.
W Polsce została już przyjęta nowelizacja ustawy o SN, która zakłada likwidację Izby Dyscyplinarnej i zastąpienie jej Izbą Odpowiedzialności Zawodowej.
Ustawa wchodzi w życie jednak dopiero w połowie lipca. Nie jest też pewne, czy samo zlikwidowanie Izby zastopuje naliczanie kar. Komisja domaga się też przywrócenia do orzekania sędziów zawieszonych decyzją tej Izby.
We wtorek po południu w TSUE rozpoczęła się rozprawa w sprawie pytań prejudycjalnych warszawskiego sądu dotyczących uprawnień Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. Zostały skierowane do Trybunału w związku ze sprawą immunitetu sędziego Igora Tulei. Jak podał TSUE, rozprawa ta „wpisuje się w szereg spraw dotyczących niezawisłości sądownictwa i państwa prawa w Polsce”.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony został przez Sąd Okręgowy w Warszawie 18 listopada 2020 r. Sprawa, w której odbywało się posiedzenie, pierwotnie była prowadzona przez sędziego Igora Tuleyę, ale Izba Dyscyplinarna SN prawomocnie uchyliła mu immunitet i zawiesiła w obowiązkach sędziego oraz obniżyła o 25 proc. jego uposażenie. Sprawy sędziego Tulei przydzielono zaś nowym sędziom.
W pytaniach do TSUE zwrócono się m.in. o rozstrzygnięcie, czy „prezes sądu może – samodzielnie i bez kontroli sądowej – podjąć decyzję o zmianie składu sądu na skutek wydania przez organ taki jak Izba Dyscyplinarna zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego pierwotnie wyznaczonego składu sądu”.
Unikalna oferta
Tylko 5,90 zł/miesiąc
Zapytano też, czy możliwe jest przyznanie mocy wiążącej takiemu uchyleniu immunitetu także w zakresie zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych „z uwagi na wydanie go przez organ taki jak Izba Dyscyplinarna” i czy sąd, w którego składzie nie zasiada sędzia pierwotnie wyznaczony do rozpoznania danej sprawy, może rozstrzygać.
Polskie sprawy
W środę Trybunał będzie się zajmował pytaniami prejudycjalnymi przesłanymi przez sędziów Waldemara Żurka i Krystiana Markiewicza. Obaj chcą, by TSUE stwierdził, czy są sędziami ci, którzy zostali powołani przy udziale nowej – jak mówią: upolitycznionej – Krajowej Rady Sądownictwa.
Czytaj więcej
Odmowa wykonania wyroków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości będzie kosztowna dla polskiego rządu. Komisja Europejska wstrzymała już wypłatę przeznaczonych dla Polski funduszy w wysokości 129 mln euro – podaje największy niemiecki tygodnik opinii „Der Spiegel”.
