Niesolidni biegli hamują Temidę w orzekaniu

Oczekiwanie na opinię eksperta jest przyczyną przewlekłości 30 proc. procesów. Ministerstwo Sprawiedliwości szykuje zmiany.

Aktualizacja: 06.06.2016 19:40 Publikacja: 06.06.2016 18:56

Niesolidni biegli hamują Temidę w orzekaniu

Foto: Fotorzepa, Michał Walczak

Trwają prace nad projektem nowej ustawy o biegłych sądowych – potwierdza w rozmowie z „Rz" Sebastian Kaleta, rzecznik resortu sprawiedliwości. Sprawa jest pilna, bo eksperci, na których ekspertyzy czekają sądy i prokuratury, spowalniają procesy. Dowód? Jak informuje Marcin Warchoł, wiceminister sprawiedliwości, w ok. 30 proc. długotrwałych (tj. trwających ponad trzy miesiące) postępowań przyczyną opieszałości jest oczekiwanie na opinie biegłego. W przypadku ponad 3 tys. 350 postępowań w ostatnich latach doszło do istotnego wydłużenia czasu postępowania przygotowawczego. Chodzi o sprawy dotyczące przestępstw gospodarczych, błędów medycznych, wypadków komunikacyjnych czy wymagających przeprowadzenia badań porównawczych pisma ręcznego.

W tym samym czasie, jak informuje minister Warchoł, strony złożyły 71 skarg na przewlekłość postępowania przygotowawczego, spowodowaną oczekiwaniem na opinię biegłych.

Szukanie winnych

– To i tak niewiele – uważa sędzia Piotr Moskal. Jego zdaniem zniecierpliwione strony coraz częściej będą składać skargi na przewlekłe procesy.

17 tys. specjalistów świadczy dziś usługi na rzecz sądów i prokuratur w całym kraju

– Szkoda tylko, że za każdym razem o opieszałosć obwiniane są sądy. Przecież kiedy mam na liście z danej dziedziny nazwiska dwóch, trzech ekspertów obłożonych pracą, to wiadomo, że ja na opinię w swojej sprawie muszę poczekać. Problem w tym, że stron to nie interesuje – mówi „Rz".

– Kilka lat temu przez pewien czas na warszawskiej liście widniało tylko jedno nazwisko sądowego medyka. Po kilku zleceniach przestał przyjmować kolejne, bo nie był w stanie wydać żadnej opinii. W międzyczasie kilku sędziów ukarało go karą porządkową za zbyt powolne opiniowanie – wspomina sędzia Anna Rogozińska, dziś sędzia w stanie spoczynku.

Odchodzą, bo mają dosyć

– Świadczenie usług dla organów ścigania i sądów jest dziś bardzo czasochłonnym i nieopłacalnym zajęciem – uważa dr Michał Kosiński, biegły z dziedziny mechanoskopii (wypadki drogowe). Jak przyznaje, przez wiele lat był wpisany na listę sądu, trzy lata temu powiedział: dość.

– Mam kilku kolegów, którzy zrobili to samo – mówi.

Jak często i dlaczego biegli odchodzą?

70 proc. spraw, jakie toczą się w polskich sądach, wymaga opinii ekspertów

Najczęściej na własną prośbę. Od 2014 r., jak podaje MS, odnotowano 75 przypadków zwolnienia biegłego sądowego z funkcji z przyczyn innych niż prośba biegłego, a zatem z powodu nienależytego wykonywania czynności oraz utraty warunków do pełnienia tej funkcji. To zaledwie ułamek procentu osób powołanych do pełnienia funkcji (w sumie na listach w całym kraju jest ok. 17 tys ekspertów).

Ministerstwo Sprawiedliwości wie o problemie z biegłymi. Przygotowuje projekt, w którym chce wprowadzić weryfikację kwalifikacji biegłych, stworzyć ich centralny wykaz, wzmocnić nadzór, a także uregulować możliwość udziału niezależnych ekspertów w procesie weryfikacji kandydatów na biegłych. MS zleciło też Instytutowi Wymiaru Sprawiedliwości przygotowanie analizy, aby się dowiedzieć, specjalistów z jakich dziedzin w sądach brakuje. Opracowanie ma być gotowe do końca czerwca.

Przygotowując projekt, MS uwzględni wyniki badań i ma zachęcić najlepszych ekspertów z deficytowych dziedzin do współpracy z wymiarem sprawiedliwości. Nowe rozwiązania umożliwią też łatwiejsze znalezienie potrzebnych biegłych i ograniczą dzięki temu przewlekłość postępowań z powodu oczekiwania na ekspercką opinię.

– Cieszy, że Ministerstwo Sprawiedliwości dostrzega konieczność wzmocnienia i uszczelnienia obecnie funkcjonującego systemu weryfikacji kwalifikacji kandydatów na biegłych sądowych i konieczność wprowadzenia mechanizmów ułatwiających ocenę teoretycznego i praktycznego doświadczenia zawodowego tych osób – uważa Paweł Rybicki, prezes fundacji Europejskie Centrum Inicjatyw w Naukach Sądowych, które od lat zajmuje się instytucją biegłych i ich działalnością.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów