Przez 17 lat, a więc do czasu objęcia najwyższego urzędu w państwie przez Lecha Kaczyńskiego, nie zdarzyło się, by prezydent odmówił mianowania na urząd sędziego kandydata zgłoszonego przez Krajową Radę Sądownictwa. Ten poprawny zwyczaj konstytucyjny został naruszony w 2007 r., kiedy prezydent odmówił mianowania dziewięciu osobom. W piśmie z Kancelarii Prezydenta informującym o tym Radę nie było żadnego wyjaśnienia przyczyn odmowy.
Prawnicy nie mieli wątpliwości, że odmowa powinna mieć formę postanowienia i być ogłoszona w Monitorze Polskim, jak wszystkie inne akty urzędowe prezydenta, w tym te o powołaniu do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego. I ostatecznie tak się stało (Monitor Polski nr 4), ale dopiero po licznych publikacjach prasowych na temat tej sprawy i po ponowieniu przez Radę wniosku o powołanie wspomnianych dziewięciu osób. Kolejną odmowną decyzję prezydent podjął we wrześniu bieżącego roku (Monitor Polski nr 68) wobec sędziego – kandydata na wyższe stanowisko – oczekującego na rozstrzygnięcie wniosku Rady przez ponad dwa i pół roku.Nie wdając się w dywagacje konstytucyjne, czy prezydent ma uprawnienia do odmowy powołania na urząd sędziego osób zaopiniowanych pozytywnie przez Radę, czy też nie, należy zauważyć, iż konstytucja nie przewiduje wariantu prezydenckiej odmowy, nie określa więc jej reguł ani form, nie reguluje też sprawy uzasadnień decyzji prezydenta ogłaszanych w aktach prawnych.
Odmowa powołania na urząd sędziego bez uzasadnienia ma szczególnie istotne znaczenie zarówno dla Rady, jak i kandydatów przez nią rekomendowanych, gdyż stawia ich w nader kłopotliwej sytuacji. Na stanowisko sędziowskie może być powołana osoba spełniająca wymogi określone w ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Niespełnienie stawianego w niej wymogu nieskazitelności charakteru – choćby w domyśle – to zarzut niewłaściwego postępowania w życiu osobistym i zawodowym. A zarzut ten godzi w dobre imię kandydata, jego dobra osobiste i naraża na utratę zaufania koniecznego do sprawowania urzędu sędziego. Z tego powodu kandydat powinien być poinformowany, co było przyczyną odrzucenia jego kandydatury oraz jakie czynniki decydowały o negatywnej decyzji prezydenta.
[b]Postępowanie wyłaniające kandydatów do pełnienia urzędu na stanowiskach sędziowskich, poprzedzające przedstawienie wniosków o powołanie prezydentowi, jest postępowaniem szczególnym, opartym na rozporządzeniu prezydenta RP.[/b] Rada ocenia kandydatów na podstawie obiektywnych kryteriów związanych z rekrutacją i awansowaniem sędziów (tj. kwalifikacje, prawość, zdolność i sprawność). Nie jest więc bez znaczenia dla Rady, które elementy są decydujące dla prezydenta przy powołaniu na urząd sędziego.
Rada zobligowana jest do sporządzania uzasadnienia w wypadku odmowy przedstawienia jakiegokolwiek kandydata prezydentowi z wnioskiem o powołanie zgodnie z art. 13 znowelizowanej [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=162569]ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa[/link].
