Dobry sędzia powinien mieć bagaż doświadczeń

Ilu prawników, tyle pomysłów na reformowanie polskiego wymiaru sprawiedliwości.

– Jest źle, co do tego zgodni byli wczoraj niemal wszyscy uczestnicy debaty o perspektywach wymiaru sprawiedliwości. Wieloletnie reformowanie Temidy jest dla jednych niemal niewidoczne, a dla drugich wręcz pogarsza funkcjonowanie sądownictwa. Jest jednak szansa na poprawę.

[srodtytul]Gotowi na skutki[/srodtytul]

Sędzia Jacek Ignaczewski z Sądu Rejonowego w Olsztynie, który od lat analizuje kondycję Temidy, proponuje powołanie Komisji Ustrojowej Sądownictwa. Miałaby poszerzyć horyzonty reformatorskie, czyli przygotować założenia skutecznej reformy. Na tym jednak nie koniec. Już po jej wprowadzeniu monitorowałaby zmiany.

– Dziś celem jest przeforsowanie projektu nowego prawa przez parlament. A co dalej się z nim dzieje, to już nikogo nie interesuje – mówił sędzia Ignaczewski.

Przed pochopnym reformowaniem przestrzegali inni dyskutanci. Sędzia Ewa Łętowska (Trybunał Konstytucyjny) zalecała szersze spojrzenie na zmiany.

– Jeśli się reformuje, trzeba się liczyć z ujemnymi skutkami zmian i być na nie przygotowanym – twierdziła. Zwracała też uwagę, że w poprawie kondycji sądownictwa i jego społecznego odbioru przeszkadza m.in. niewłaściwy nabór do zawodu, złe szkolenie kadr dla wymiaru sprawiedliwości czy tolerancja dla bylejakości pracy w wymiarze zawodowym i etycznym.

Ostre słowa padały także pod adresem jakości stanowionego prawa, w tym tego dla sędziów.

– Bardzo często środowisko dowiaduje się o zmianach, dopiero kiedy projekt jest już gotowy. Dalsze wspólne prace na niewiele się zdają, bo autor jest przywiązany do swojego pomysłu, a środowisko odruchowo protestuje – mówił sędzia Waldemar Żurek (SO w Krakowie).

Uczulał też przyszłych reformatorów przed nieprzemyślanymi zmianami. – Nie da się zreformować sądu bez udziału sędziów – stwierdził. I dodał, że zanim się przygotuje reformę, nawet wspólnie ze środowiskiem, trzeba postawić trafną diagnozę. A to, jego zdaniem, nie jest łatwe. Dowód? W publikacji, która była punktem wyjścia do środowej dyskusji, statystyka miała świadczyć o aktualnym stanie polskiego wymiaru sprawiedliwości na tle innych państw. Krakowski sędzia cytował liczby, z których wynika, że rejestracja spółki w Polsce trwa 32 dni.

– A u nas w Krakowie 14 dni – przekonywał. Rzecz jednak w tym, że badanie nie miało charakteru reprezentatywnego, a sporządzono je na podstawie ankiet przedsiębiorców (tzw. Doing Business – szczegóły patrz ramka).

[srodtytul]Nie zawód, ale urząd[/srodtytul]

Sędzia Janusz Niemcewicz (były wiceminister sprawiedliwości i sędzia TK) szukał odpowiedzi na pytanie, jakie są perspektywy dla wymiaru sprawiedliwości.

– Będzie taki jak sędziowie – odpowiedział. Jego zdaniem dobry sędzia to sędzia wykształcony i doświadczony, o nieskazitelnym charakterze.

Jak widzi ich rekrutację? Otóż wyłącznie poprzez doświadczenia w wykonywaniu innego zawodu prawniczego. Zanim założyłby togę i łańcuch, musiałby ukończyć 35 lat życia.

Spotkanie zorganizowała Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Fundacja Forum Obywatelskiego Rozwoju oraz Monitor Prawniczy.

[ramka][b]Jak działają sądy[/b]