Warszawski oddział SSP Iustitia żąda lustracji w niektórych sądach

W dniu 6 czerwca 2013 r. Oddział Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia" w Warszawie zwrócił się do Krajowej Rady Sądownictwa z wnioskiem o opracowanie projektu, który nazwał Kodeksem Dobrych Praktyk Nadzorczych.

Wraz z uchwałą, Oddział przesłał KRS liczne przykłady tzw. zarządzeń nadzorczych (poleceń wydawanych sędziom przez przełożonych), których sposób formułowania ingeruje w bieg spraw i budzi zasadnicze wątpliwości co do tego, czy nie są tu naruszane granice niezawisłości sędziowskiej. W szczególności chodzi o zarządzenia, które nakazują sędziom w określony sposób regulować bieg spraw, np.: zabraniają rozpoznawania dużej sprawy na jednej wokandzie i nakazują dzielić ją na małe fragmenty rozpoznawane przez wiele dni, aby sędzia wypełnił "obowiązek rozpoznawania na każdej wokandzie wskazanej ilości spraw"; nakazują kierować wszystkie sprawy naraz na wokandy, co potem powoduje, że rozprawy w każdej sprawie odbywają się raz na wiele miesięcy, gdyż ilość spraw przypadających na jednego sędziego jest zbyt duża, a wszystkie "muszą" być jednocześnie rozpoznawane.

Na postulat stołecznej Iustitii, 16 lipca 2013 r. Krajowa Rada Sądownictwa udzieliła odpowiedzi,w której stwierdziła, że żaden z obowiązujących aktów prawnych, w szczególności ustawa z 12 maja 2011 r. o KRS, nie uprawnia Rady do określenia zasad sprawowania nadzoru administracyjnego nad sądami powszechnymi, ustalenia ich granic oraz kontrolowania sposobu jego wykonywania. Dlatego też Krajowa Rada Sądownictwa nie posiada umocowania do opracowania Kodeksu Dobrych Praktyk Nadzorczych, jak również przeprowadzenia wewnętrznego audytu sądów dotyczących ich wewnętrznego funkcjonowania.

Zdaniem Rady, jednym z podstawowych jej obowiązków jest stanie na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. - Jeżeli wartości te zostaną naruszone lub zagrożone przez jakiekolwiek czynności o charakterze nadzorczym Rada zawsze będzie reagowała w ramach posiadanych kompetencji - deklaruje.

W związku z powyższym, stołeczny oddział Iustitii zwrócił się do Zarządu Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia z wnioskiem o wystąpienie do Krajowej Rady Sądownictwa o zarządzenie wizytacji lub lustracji działalności administracyjnej w niektórych sądach powszechnych oraz podjęcia innych właściwych działań w związku z podejrzeniem naruszania zasady niezawisłości sędziowskiej w toku sprawowania nadzoru administracyjnego nad działalnością administracyjną sądów powszechnych, w szczególności poprzez wydawanie niektórych zarządzeń nadzorczych.

Jak czytamy w uchwale z 25 lipca "Zarządu Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia rozumie, że brak wyraźnej podstawy prawnej do podjęcia przez Krajową Radę Sądownictwa działań w przedmiocie stworzenia Kodeksu Dobrych Praktyk Nadzorczych oraz przeprowadzenia wewnętrznego audytu sądów, utrudnia stosowną reakcję na przekazane przy uchwale z dnia 6 czerwca 2013 r. przykłady zarządzeń nadzorczych wkraczających w sferę niezawisłości sędziowskiej lub jej zagrażających, z nadzieją odczytując zawartą w stanowisku deklarację Rady o zamiarze każdorazowego reagowania gdy zasady niezależności sądów i niezawisłości sędziów zostaną naruszone lub zagrożone, prosimy o zwrócenie się do Krajowej Rady Sądownictwa o podjęcie następujących działań mających bezpośrednie oparcie w przepisach obowiązującego prawa:

- zarządzenie i przeprowadzenie lustracji i / lub wizytacji sądów w zakresie sprawowania nadzoru administracyjnego nad ich działalnością administracyjną przez prezesów i inne osoby sprawujące w nich funkcje – ze szczególnym uwzględnieniem tych sądów, w których wydawane są zarządzenia nadzorcze o charakterze ogólnym – w tym dołączone do uchwały z 6 czerwca 2013 r. – art. 5 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. Nr 126, poz. 714 z późn. zm.) w zw. z art. 37b § 2 i nast. ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (T.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 427 z późn. zm.);

- przedstawienie Ministrowi Sprawiedliwości wniosków w zakresie zainicjowania w ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz dokonania w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie nadzoru administracyjnego nad działalnością administracyjną sądów powszechnych zmian, które wykluczą wydawanie ogólnych zarządzeń nadzorczych lub ograniczą ich wydawanie do takich wypadków, które nie będą mogły zagrażać sędziowskiej niezawisłości – art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa;

- uzupełnienie uchwalonego zbioru zasad etyki sędziów o postanowienia odnoszące się do zasad etyki sędziów w zakresie sprawowania przez nich nadzoru administracyjnego, a odnoszących się zarówno do sędziów sprawujących funkcje związane ze sprawowaniem nadzoru administracyjnego w sądach, jak i w Ministerstwie Sprawiedliwości – art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa

Sędziowie Sądy Powszechne