Sprawa trafiła do Trybunału na wniosek Krajowej Rady Kuratorów. Ta zakwestionowała w sumie kilkanaście przepisów z wydanego w 2013 r. rozporządzenia regulującego obowiązki i uprawnienia kuratorów sądowych. Rada podnosiła, że rozporządzenie istotnie zmienia zakres ich obowiązków i dokłada pracy (wzrasta liczba zadań i stopień ich trudności). A to w sposób wyjątkowo niekorzystny zmienia warunki pracy.
Kuratorzy kwestionowali także zasady kwalifikowania osób objętych dozorem do trzech grup ryzyka powrotu do przestępstwa: obniżonego (A), podstawowego (B) i podwyższonego ryzyka (C). W rozporządzeniu wymieniono wiele przesłanek, na podstawie których można zaliczyć skazanego do określonej grupy, ale brakuje podstaw do uregulowania takiej kwestii w rozporządzeniu. Zaliczenie do określonej grupy wiąże się dla skazanego z różnego stopnia dolegliwościami, np. inną częstotliwością odwiedzin przez kuratora.
Prokuratura Generalna w przekazanym TK stanowisku oceniła, że niezgodny z konstytucją jest jedynie przepis dotyczący kwalifikacji skazanych. Konstytucyjności rozporządzenia bronił resort sprawiedliwości. Trybunał, w zdecydowanej większości, przyznał we wtorek rację skarżącym, uznając niekonstytucyjność kilku przepisów rozporządzenia.
– W akcie wykonawczym unormowano kwestię całkowicie pominiętą w ustawie, a przecież im surowsza kwalifikacja osoby oddanej pod dozór, tym dolegliwsze obowiązki związane z dozorem i większe ograniczenie praw i wolności – zauważył TK, uznając niekonstytucyjność przepisu. Takie ograniczenie zdaniem TK może zostać wprowadzone jedynie w ustawie.
Trybunał uwzględnił też zarzuty wobec przepisów określających prawa i obowiązki kierownika zespołu kuratorskiej służby sądowej. Przyznane mu w rozporządzeniu uprawnienia zrównują go w pewnym zakresie w kompetencjach z sądem i umożliwiają wydawanie władczych rozstrzygnięć wobec skazanych, m.in. zmiany kwalifikacji do grup ryzyka.
