Wojciech Tumidalski: Czym zastąpić patologię

Nie od dziś wiadomo, jakim złem są sędziowskie i prokuratorskie delegacje. Nie ma jednak dobrego pomysłu, czym je zastąpić.

Aktualizacja: 26.05.2021 10:54 Publikacja: 26.05.2021 02:00

Ministerstwo Sprawiedliwości

Ministerstwo Sprawiedliwości

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

Najpierw zagadka: kto to powiedział? „Przyznanie władzy politycznej takich kompetencji to ogromne ryzyko. Minister na tej zasadzie może równie dobrze odwołać sędziego delegowanego orzekającego w każdej sprawie, której wynikiem jest zainteresowany on, jego bliscy, koledzy albo jego środowisko polityczne. To potencjalny środek nacisku, który nie powinien istnieć". Rozwiązanie: warszawski sędzia Łukasz Piebiak po wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2013 r., związanym z cofnięciem mu delegacji. Lata mijają, sędzia Piebiak zdążył zostać wiceministrem sprawiedliwości nadzorującym sądy i zakończyć karierę w rządzie (choć już nie wrócił do orzekania), a problem wciąż nie doczekał się rozwiązania.

Patologię systemu delegacji – dotyczącego zresztą nie tylko sędziów, ale także prokuratorów – potwierdza wiele innych przypadków. Jak te spektakularne z 2019 i 2020 r., gdy olsztyńskiego sędziego Pawła Juszczyszyna, który dopytywał się o listy poparcia do KRS, cofnięto z sądu okręgowego do rejonu czy sędziego Krzysztofa Ptasiewicza z Warszawy, który orzekł nie po myśli prokuratury i już po godzinie cofnięto mu delegację do orzekania w sądzie okręgowym – gdzie pracował dobre kilka lat.

Czytaj też: Rzecznik generalny TSUE: delegowanie sędziów w Polsce sprzeczne z prawem UE

W prokuraturze, gdzie na najwyższe szczeble specwydziałów Prokuratury Krajowej trafiają „szeregowi" śledczy z terenu, jest też ruch w drugą stronę. Do wysuniętych na rubieży placówek kieruje się doświadczonych prokuratorów (dziwnym trafem głównie tych ze stowarzyszenia Lex Super Omnia), którzy niegdyś prowadzili najpoważniejsze śledztwa.

Tak działa system, który ma sprawić, że zhierarchizowany aparat ścigania będzie karny, a sądy dwa razy pomyślą, zanim wydadzą kontrowersyjny wyrok. Nie każdy sędzia ma taką swobodę jak ci z Sądu Najwyższego czy NSA.

Teraz wieloletnią patologię dostrzegł też rzecznik generalny przy TSUE – krytykując łączenie funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. Rzecz nienowa – ale widać, że teraz przeszkadza bardziej. Najgorsze jednak, że nie ma dziś dobrej propozycji w zamian. Zapowiadana od lat zmiana statusu sędziego i spłaszczenie struktury byłyby jakimś pomysłem – ale czy gdyby dziś ją przeprowadzić, wywołałaby więcej korzyści czy szkód?

Najpierw zagadka: kto to powiedział? „Przyznanie władzy politycznej takich kompetencji to ogromne ryzyko. Minister na tej zasadzie może równie dobrze odwołać sędziego delegowanego orzekającego w każdej sprawie, której wynikiem jest zainteresowany on, jego bliscy, koledzy albo jego środowisko polityczne. To potencjalny środek nacisku, który nie powinien istnieć". Rozwiązanie: warszawski sędzia Łukasz Piebiak po wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2013 r., związanym z cofnięciem mu delegacji. Lata mijają, sędzia Piebiak zdążył zostać wiceministrem sprawiedliwości nadzorującym sądy i zakończyć karierę w rządzie (choć już nie wrócił do orzekania), a problem wciąż nie doczekał się rozwiązania.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo drogowe
Nowe fakty ws. wypadku na A1. Będą zarzuty dla kierowcy BMW
Materiał Promocyjny
Nowe finansowanie dla transportu miejskiego w Polsce Wschodniej
Prawo drogowe
Egzaminacyjna turystyka ma się dobrze. Gdzie najłatwiej zdać na prawo jazdy
Prawo karne
Ważne dla kierowców: nowy typ przestępstwa od 1 października
Prawo karne
Kierowca autobusu przejechał 19-latkę. Usłyszał wyrok za zabójstwo
Materiał Promocyjny
Sieć kampusowa 5G dla bezpieczeństwa danych
Prawo dla Ciebie
Jak oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum. Objaśniamy
Prawo dla Ciebie
Wybory 2023: głosowanie za granicą. Formalności i ważne terminy