Jarosław Gwizdak: Ramiona tej samej wagi

Życie sędziego niezwykle trudno oddzielić od jego służby. Coś o tym wiem.

Publikacja: 22.11.2022 11:38

Jarosław Gwizdak: Ramiona tej samej wagi

Foto: Fotorzepa / Michał Walczak

Już kilkakrotnie na łamach „Rzeczy o prawie” dzieliłem się z czytelnikami moimi ulubionymi sądowymi lekturami. Dotychczas były to książki zagranicznych autorów, w końcu nadszedł czas na rodzimego pisarza, w dodatku pochodzącego z mojej części Polski.

Trudno chyba o bardziej kompetentnego niż inny sędzia autora książek popularyzujących pracę sędziego. Co więcej, sędzia mający za sobą służbę we wszystkich instancjach, a także kilkuletnią karierę adwokacką. Cały ten bagaż widać i słychać na kartach jego książek. Czasami nawet za bardzo.

Czytaj więcej

Rzecz o prawie

Jarosław Gwizdak: Pewnego lata w Suchumi

Oskarżonych o porwanie czekał koszmarny proces.

Józef Musioł urodził się w 1933 r. w Połomii (w połowie drogi między Wodzisławiem Śląskim a Jastrzębiem-Zdrojem). Zawodowe życie związał z Rybnikiem, Katowicami i Warszawą. Orzekał w sądzie powiatowym w Rybniku, wojewódzkim w Katowicach oraz w Sądzie Najwyższym.

Musioł był również zastępcą redaktora naczelnego „Prawa i Życia”, miejskim radnym Rybnika przez jedną kadencję, ale przede wszystkim niestrudzonym edukatorem prawnym. Odwiedzał (bo takie były czasy) zakłady pracy, hotele robotnicze czy świetlice – rozmawiając z ludźmi o prawie i sądownictwie.

Na scenie Teatru Ziemi Rybnickiej zainicjował „Sąd Młodych”, w którym wraz z młodymi ludźmi wystawiał adaptacje procesów sądowych. Teatr funkcjonował przez dekadę.

Sędzia Musioł był członkiem partii. Ale nie tej, o której zapewne pomyślał w tym momencie czytelnik. Należał bowiem do Stronnictwa Demokratycznego. Doświadczenie członkostwa w partii w czasach słusznie minionych nie było jednak wyłącznie jego udziałem. Sędziom zdarzało się do partii politycznych należeć, podobnie jak do „Solidarności”.

Książka „Ramiona wagi” jest jedną z wielu publikacji Musioła. Książka chyba najpełniej opowiada o życiu sędziego. Nie tylko zawodowym. Życie sędziego niezwykle trudno oddzielić od jego służby. Coś o tym wiem.

Bohaterem książki (nie jedynym) jest sędzia Brzeźniak. Będący alter ego autora, bo sporo w książce wątków autobiograficznych, mimo że zostały zanonimizowane. Zapewne nie tylko ja odczytałem w książce kilka obrazków ze znanego mi Sądu (dziś) Okręgowego w Katowicach (przy ulicy Andrzeja) czy szczegółów związanych z centrum Katowic.

Drugim bohaterem książki jest dla mnie sprawiedliwość, a raczej jej ciągłe poszukiwanie. Bohater orzeka w sprawach karnych, często tych, za które ustawodawca przewidywał karę śmierci.

Brzeźniakowi zdarza się również orzekać na podstawie innych, drakońskich przepisów przewidujących na przykład minimalne zagrożenie za przestępstwa gospodarcze na poziomie ośmiu lat pozbawienia wolności.

Wątpliwości sędziego Brzeźniaka

W każdej z opowiadanych przez autora i rozstrzyganych przez sędziego spraw mnożą się wątpliwości. Pojawiają się, a jakże, naciski z różnych stron. Bohater uczestniczy między innymi w naradzie u prezesa, podczas której przekazuje on informacje „z ministerstwa”. A nie są one dobre dla okręgu, którym kieruje, bo… w tym roku nie orzeczono w nim jeszcze kary śmierci. Kilku gorliwych kolegów Brzeźniaka zaczyna się zastanawiać, czy w ich sprawach nie dałoby się poprawić statystki. On sam, zniesmaczony, wraca na salę rozpraw i kontynuuje postępowanie. W takich momentach lektura mrozi czytelnika i zmusza do refleksji.

Mimo pojawiających się momentami właściwych dla minionej epoki szczegółów (na przykład o zjednoczeniu, zaangażowanych portierach czy kolektywie) oraz czasami nazbyt prawniczego języka książki, jej lekturę serdecznie polecam.

Nie mogę też zapomnieć o tym, że Józef Musioł jest twórcą i prezesem Towarzystwa Przyjaciół Śląska w Warszawie, co nie pozwala mi na w pełni obiektywną ocenę autora – w końcu jesteśmy Ślązakami.

Zostawiam czytelników z jednym z przemyśleń Brzeźniaka. Dedykuję je nie tylko sędziom orzekającym w pionie karnym, ale każdemu, kto wdziewa togę i zmierza na salę rozpraw, aby orzekać: „Sąd jest jedynie urzędową dekoracją. To ty, nie bacząc na przywdzianą togę, musisz we własnym sumieniu zadecydować o losie tego konkretnego człowieka poprzez udzielenie odpowiedzi przede wszystkim sobie, a potem dopiero temu na ławie oskarżonych i tym, którzy czekają na swoistą wycenę ludzkiego życia”.

Autor jest byłym sędzią, byłym prezesem sądu, członkiem zarządu Fundacji Inpris, Obywatelskim Sędzią Roku 2015

Publicystyka Sędziowie Rzecz o prawie Zawody Prawnicy

Pozostało 87% artykułu

Rzecz o prawie

Łukasz Guza: Granice wolności słowa

Czy prawo do wypowiedzi jest współcześnie nadużywane, czy skuteczniej tłumione?

Materiał Promocyjny

Nowe pełne energii BMW serii 1. Stworzone z myślą o Tobie. Zapytaj o ofertę

Rzecz o prawie

Jacek Dubois: Nic się nie stało

Z naszą demokracją jest trochę jak z reprezentacją w piłkę nożną – ciągle w defensywie, a my powtarzamy: „nic się nie stało”.

Rzecz o prawie

Mikołaj Małecki: Policjant zawinił, bandziora powiesili

Trudno uniknąć wrażenia, że kwalifikacja prawna zdarzeń z udziałem funkcjonariuszy policji może zależeć od tego, czy występują oni po stronie potencjalnych sprawców, czy też pokrzywdzonych feralnym postrzeleniem.

Rzecz o prawie

Joanna Parafianowicz: Młodszy asystent, czyli kto?

Niektóre pomysły na usprawnienie sądownictwa mogą prowadzić do kuriozalnych wręcz skutków.

Materiał Promocyjny

Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite

Bank wspiera rozwój pasji, dlatego miał już w swojej ofercie konto gamingowe, atrakcyjne wizerunki kart płatniczych oraz skórek w aplikacji nawiązujących do gier. Teraz, chcąc dotrzeć do młodych, stworzył w ramach trybu kreatywnego swoją mapę symulacyjną w Fortnite, łącząc innowacyjną rozgrywkę z edukacją finansową i udostępniając graczom możliwość stworzenia w wirtualnym świecie własnego banku.

Rzecz o prawie

Jakub Sewerynik: Wybory polityczne i religijne

Hasło „Ja-ro-sław! Polskę zbaw!” dobrze ilustruje kłopot części wyborców z rozróżnieniem wyborów politycznych i religijnych.

Materiał Promocyjny

Jaecoo J7 w leasingu od 1670 zł/mies.

Opinie Prawne

Maciej Gawroński: Za 30 mln zł rocznie Komisja będzie nakładać makijaż sztucznej inteligencji

Na łamach Rzeczpospolitej 6 listopada nawoływałem, aby kompetencje nadzoru sztucznej inteligencji (SI) oddać Prezesowi Urzędu Ochrony Danych Osobowych (PUODO). 20 listopada ukazał się tekst polemiczny, autorstwa mecenasa Przemysława Sotowskiego, w którym Pan Mecenas powołuje kilkanaście tez na granicy dezinformacji, bez uzasadnienia, oprócz „oczywistej oczywistości”. Tak jakby autor był bardziej politykiem niż prawnikiem. Niech mottem mojej repliki będzie to, co 12 sierpnia 1986 roku powiedział Ronald Reagan “Dziewięć najbardziej przerażających słów w języku angielskim to „Jestem z rządu i jestem tu, aby pomóc”

Opinie Prawne

Wojciech Bochenek: Sankcja kredytu darmowego to kolejny koszmar sektora bankowego?

W dniu 4 grudnia 2024 r. na łamach dziennika "Rzeczpospolita" ukazała się publikacja „Sankcja kredytu darmowego – czy narracja parakancelarii jest zasadna?” autorstwa mecenasa Wojciecha Wandzela, przedstawiająca tezy i argumenty mające przemawiać za możliwością skredytowania kosztów kredytu i pobierania od tego odsetek, które w ocenie autora publikacji są pewnym wyjściem naprzeciw konsumentom, którzy chcą pozyskać kredyt.

Sądy i trybunały

Sędzia nie przychodzi do pracy w nowej izbie SN. Sprawie przyjrzy się prezes Manowska

Sędzia Sądu Najwyższego odmawia orzekania w nowej Izbie Odpowiedzialności Zawodowej. Sprawa trafiła do I prezes SN Małgorzaty Manowskiej, która oceni czy jego zachowanie może naruszać dyscyplinę pracy.

Czy rzeczywiście ktoś wierzy, że Rafał Trzaskowski będzie dobrym prezydentem akurat dlatego, że zna

Komentarze

Michał Szułdrzyński: Rafał, pardon maj frencz!

Rafał Trzaskowski zachwycił swoich sympatyków rozmową po francusku z Emmanuelem Macronem. Jednak w kontekście kampanii, która miała odczarować jego elitarny wizerunek, pojawia się pytanie, czy to nie oddala go od przeciętnego wyborcy.

Warszawa 1982. Stan wojenny. Rozprawa przed sądem wojskowym przeciwko podziemnym wydawcom.

Opinie Prawne

Tomasz Pietryga: Sędziowie 13 grudnia, krótka refleksja

Dla wielu obywateli skrzywdzonych w czasach PRL, wejście sędziów stanu wojennego do sądów w III RP było nieakceptowalne. Niemoc ludzi Solidarności, aby to wejście zablokować, odebrała szacunek Temidzie na dekady.

ABC Firmy

Od dziś nowe wymogi dla sprzedających w sieci. Chodzi o bezpieczeństwo

Od dziś obowiązują unijne przepisy ws. bezpieczeństwa produktów sprzedawanych w internecie. Polska ich nie implementowała, więc na razie za niedopełnienie obowiązków nie grożą sankcję. Warto jednak dostosować się do nich zawczasu.