Sieć Obywatelska Watchdog zwróciła się do partii o udostępnienie skanu umowy koalicyjnej podpisanej 26 września 2020 roku przez liderów PiS, Solidarnej Polski i Porozumienia.
Dyrektor Biura Organizacyjnego PiS odpowiedział, że treść wewnętrznych ustaleń i rozmów liderów partii politycznych nie jest informacją o sprawach publicznych, a w konsekwencji nie stanowi informacji publicznej.
Watchdog wniósł skargę na odmowę do sądu. W marcu 2022 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt II SAB/Wa 682/20) uznał, iż jest ona zasadna.
W uzasadnieniu powołano się na art. 8 ustawy o partiach politycznych. Przepis ten mówi, że partie kształtują swoje struktury oraz zasady działania zgodnie z zasadami demokracji, w szczególności przez zapewnienie jawności tych struktur, powoływania organów partii w drodze wyborów i podejmowania uchwał większością głosów.
- Przejawem aktywności partii politycznych w sferze publicznej będą zatem takie działania, które mają bezpośrednie przełożenie na sposób sprawowania władzy w państwie. Tworząc umowę koalicyjną partie polityczne w istocie tworzą dokument o charakterze ustrojowym i politycznym, fundamentalnym dla ukształtowania struktury organizacyjnej i personalnej organów władzy oraz zadań i celów (programów) ich działania - wyjaśnił WSA, i podkreślił: "Nie sposób zatem uznać, że tego rodzaju końcowe, wiążące strony umowy ustalenia nie są przejawem działalności partii politycznych w sferze publicznej".
Czytaj więcej
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zobowiązał Prawo i Sprawiedliwość do rozpoznania wniosku Sieci Obywatelskiej Watchdog o udostępnienie informacji publicznej.
Wyrok ten podtrzymał w grudniu Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną PiS (sygn. akt III OSK 5482/21).
Co ciekawe, w czerwcu 2022 r. zapadł zupełnie inny wyrok NSA w tej sprawie. Otóż stwierdzono w nim, że "treść i postać umowy koalicji rządowej zawartej przez partie polityczne nie należy do kategorii informacji o spraw publicznych w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej".
Czytaj więcej
Treść i postać umowy koalicji rządowej zawartej przez partie polityczne nie należy do kategorii informacji o spraw publicznych w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
W najnowszym orzeczeniu skład nie podzielił generalnego poglądu wyrażonego w wyroku NSA z dnia 22 czerwca 2022 r., III OSK 4839/21, w którym przyjęto, że – niezależnie od tego, czy partia polityczna poprzez swoich przedstawicieli będących piastunami organów sprawujących władzę wykonuje zadania władzy publicznej, czy też ich nie wykonuje - zakres obowiązku udzielania informacji publicznej przez partie polityczne należy ograniczyć do spraw odnoszących się do finansowania partii politycznych, jawności struktur, ewidencji i statutu oraz do ewentualnego gospodarowania przez partię polityczną mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa, a także, że w każdym przypadku treść i postać umowy koalicji rządowej zawartej przez partie polityczne nie należy do kategorii informacji publicznej. Brak również podstaw do przyjęcia, że dla kwalifikacji treści umowy jako informacji publicznej znaczenie ma prywatnoprawny bądź publicznoprawny charakter tej umowy. - Jeżeli treść umowy zwiera informację o działalności podmiotów wskazanych w art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji w zakresie tam przewidzianym, to jest informacją publiczną niezależnie od tego, czy umowa ta została zawarta w reżimie prawa prywatnego czy w reżimie prawa publicznego - stwierdził NSA.
