Firma nie ukryje stosowania AI? Związkowcy triumfują, biznes się niepokoi

W połowie października do konsultacji trafił rządowy projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji, która ma wdrożyć unijny AI Act. Z perspektywy firm istotne są jednak też inne zmiany. Można je znaleźć w projekcie nowelizacji ustawy o związkach zawodowych przygotowanym przez sejmową Komisję Cyfryzacji, nad którym obecnie pracuje Sejm.

Czytaj więcej

Rynek pracy

AI przeorze polski rynek pracy. Najbardziej zagrożonych 20 zawodów

Chociaż niewielu polskich pracowników obawia się konkurencji sztucznej inteligencji i częściej tr...

Projekt rozszerza katalog informacji, jakich związek zawodowy może domagać się od pracodawcy. Firma będzie musiała przekazać działaczom dane dotyczące parametrów i zasad, na których opierają się algorytmy lub systemy AI wykorzystywane przez pracodawcę, a które mogą wpływać np. na warunki pracy i płacy w firmie.

AI w firmie. Do czego służyć może sztuczna inteligencja?

Cel wydaje się jasny – zatrudnieni mają prawo wiedzieć, czy i jak wykorzystuje się sztuczną inteligencję przy podejmowaniu decyzji np. o podwyżkach lub zwolnieniach. Ale eksperci mają uzasadnione obawy.

– Przekazanie informacji o algorytmach związkom mogłoby wiązać się z ryzykiem ujawnienia danych poufnych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa – wskazuje Katarzyna Wilczyk, starszy prawnik w kancelarii Raczkowski.

Informacje na temat sztucznej inteligencji w firmie? Firmowa AI to przecież know-how

Podobnie uważają sami pracodawcy.

– Parametry, zasady i instrukcje, na których opierają się algorytmy lub systemy sztucznej inteligencji, mogą zostać uznane za know-how firmy i tym samym zostać objęte tajemnicą handlową – wskazuje Katarzyna Kamecka z Polskiego Towarzystwa Gospodarczego.

A to może prowadzić do sporu ze związkami. Ekspertka zwraca jednocześnie uwagę, że przedsiębiorcy często tworzą skomplikowane algorytmy dla zwiększenia efektywności lub zautomatyzowania prostych czynności.

Czytaj więcej:

Biznes

Generatywna AI w firmie – obowiązki pracodawców

Wprowadzanie polityk i procedur związ...

Pro

– Aby ocenić zasadność ich wprowadzenia, trzeba posiadać skomplikowaną wiedzę technologiczną i informatyczną. Trudno sobie wyobrazić, jak związek zawodowy miałby zrecenzować wpływ algorytmów na warunki płacy i pracy – dodaje Kamecka.

Z kolei Wioletta Żukowska-Czaplicka z Federacji Przedsiębiorców Polskich przypomina, że poprzedni projekt w omawianej kwestii nie został przyjęty m.in. z uwagi na prace legislacyjne nad unijną dyrektywą o zatrudnieniu platformowym.

– Zostały one już zakończone i resort pracy przygotuje teraz projekt ustawy implementującej. Powinniśmy na niego poczekać, zamiast wprowadzać rozwiązania, które za jakiś czas i tak będą wymagały zmiany – wskazuje ekspertka FPP.

Podkreśla, że omawiany projekt nie zawiera definicji „algorytmu” i „sztucznej inteligencji”.

– Nie odnosi się on też do kwestii ochrony danych osobowych czy tajemnicy przedsiębiorstwa, co ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia firm i budzi największe obawy – dodaje.

AI w firmie. Mamy prawo wiedzieć, jaka sztuczna inteligencja jest używana przez pracodawcę

Inaczej omawianą kwestię oceniają związkowcy. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych wskazało, że istnieje pilna potrzeba wprowadzenia odpowiednich reguł, które unormują sposób wykorzystania sztucznej inteligencji w środowisku pracy.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Sztuczna inteligencja. Przyszłość, która staje się teraźniejszością

AI przenika niemal każdą branżę. W jaki sposób sztuczna inteligencja wpływa na nasze życie? Jakie...

„Pracodawcy coraz częściej delegują swoje uprawnienia na rzecz algorytmów cyfrowych, co prowadzi do sytuacji, gdy to nie ludzie, lecz stworzone przez nich programy decydują o zatrudnieniu lub kontroli pracowników, ich awansach i zwolnieniach, a także ocenach pracowniczych i premiach” – wskazał związek.