Rok po wyborach. Wdrażanie unijnych dyrektyw przyspieszyło

W ciągu ostatniego roku udało się nadrobić nieco zaległości z wdrażaniem europejskiego prawa. Chodzi o przepisy dotyczące m.in. sygnalistów i komunikacji elektronicznej.

Publikacja: 15.10.2024 04:45

Rok po wyborach. Wdrażanie unijnych dyrektyw przyspieszyło

Foto: Adobe Stock

Jeszcze w grudniu ubiegłego roku „Rzeczpospolita” alarmowała, że nasz kraj jest mocno na bakier z wdrażaniem unijnych przepisów. Zaległości w tym obszarze dotyczyły aż 21 dyrektyw, co było jednym z najgorszych wyników w Europie.

Rządzącej obecnie koalicji nie udało się nadrobić wszystkich zaległości w tym zakresie, ale kilka istotnych ustaw według europejskich wzorców udało się już wdrożyć. Nad innymi trwają prace.

Ochrona dla sygnalistów już działa

Jednym z przykładów przełamania tego impasu są przepisy o sygnalistach, wynikające z dyrektywy 2019/1937. Termin implementacji został przekroczony o niemal trzy lata, ale udało się je uchwalić i 25 września br. niektóre z nich weszły już w życie w postaci ustawy o ochronie sygnalistów. Już dziś w wielu firmach i urzędach są ogłaszane procedury wewnętrzne dla osób, które zgłaszają lub ujawniają publicznie informacje o naruszeniu prawa uzyskane w związku z pracą. Jeżeli się na to zdecydują to nie mogą spotkać ich działania odwetowe ze strony pracodawcy.

W przeciwieństwie do opóźnienia z sygnalistami, jest szansa, że przepisy wdrażające unijną dyrektywę 2022/2041 w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w UE wejdą dość szybko. Termin na implementację mija co prawda 15 listopada br., ale rząd już przygotował projekt ustawy w tym zakresie.

Konsumenci chronieni w sieci

Sukcesem nowej koalicji jest implementacja Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej, czego efektem jest uchwalona już ustawa Prawo komunikacji elektronicznej. Większość jej przepisów wejdzie w życie dopiero 10 listopada. Polska była w tej kwestii mocno spóźniona. Termin implementacji EKŁE minął bowiem… w grudniu 2020 r. Tymczasem pierwsza próba przyjęcia ustawy nastąpiła dopiero na początku 2022 r. Poprzednia ekipa rządząca dodała jednak do niej przepisy tzw. „Lex-pilot” co wywołało tak poważny sprzeciw, że ustawa upadła. W tym samym roku Trybunał Sprawiedliwości UE nałożył na Polskę karę za opóźnienie w implementacji. Do zapłacenia jest ponad 7 mln euro.

Prawo komunikacji elektronicznej (PKE) rozszerza katalog podmiotów objętych dotychczas obowiązkami w ramach prawa telekomunikacyjnego. Prócz klasycznych operatorów, obejmie on także „podmioty świadczące publicznie dostępną usługę komunikacji interpersonalnej niewykorzystującą numerów”. Chodzi tu o pocztę elektroniczną, oraz o wszelkiego rodzaju komunikatory. Ponadto PKE wzmacnia ochronę konsumentów. Mają oni otrzymać dostęp do porównywarki ofert, dzięki której zyskają proste i jasne informacje o warunkach umowy przed ich podpisaniem. Użytkownicy usług pre-paid będą mieli prawo do wypłaty niewykorzystanych środków po wygaśnięciu umowy. Ustawa ujednolica też końcówki ładowarek, oraz wprowadza bardziej przejrzyste zasady naliczania dodatkowych opłat przez operatorów.

Inną ważną dyrektywą wdrożoną przez nową większość parlamentarną, jest ta o prawach autorskich na jednolitym rynku cyfrowym. Tutaj termin również upłynął lata temu – 7 czerwca 2021 r. I tu także Unia naliczała nam kary za opóźnienie. Poprzednia większość parlamentarna, mimo że przygotowała projekt, nie przyjęła go do końca kadencji. Nowelizacja prawa autorskiego implementująca tę dyrektywę przewiduje przede wszystkim prawo twórców i współtwórców utworów audiowizualnych (jak filmy czy seriale) do dodatkowego wynagrodzenia za rozpowszechnianie ich utworów w serwisach internetowych na żądanie (VOD).

Czytaj więcej

Nowe uprawnienia dla abonentów już od jesieni?

Autorzy dostaną zapłatę za swoje dzieła w sieci 

Nowe prawo za korzystanie z ich treści w internecie (np. przez wyszukiwarki czy agregatory treści), zyskają także wydawcy prasowi. Połowę z uzyskanych za to środków będą musieli przekazać dziennikarzom i innym autorom treści.

W czasie prac nad ustawą w kolejnych wersjach próbowano zrezygnować z tych dodatkowych praw, co powodowało protesty zarówno środowisk artystycznych, jak i medialnych. Ustawa przewiduje też kilka nowych rodzajów dozwolonego użytku treści (m.in. na potrzeby analizy tekstów i danych) oraz implementuje tzw. dyrektywę kablowo-satelitarną dotyczącą zasad reemisji programów (tu też mieliśmy znaczne opóźnienie).

Czytaj więcej

Bogusław Chrabota: Krok do przodu w sprawie big techów

Podatki od małych i wielkich

Obecnemu rządowi udało się też przyspieszyć prace nad wdrażaniem dyrektyw dotyczących podatków. Już obowiązują przepisy bazujące na dyrektywie zwanej DAC7 (2021/514), która dotyczy obowiązków informacyjnych internetowych platform sprzedażowych (w praktyce przeciwdziała to unikaniu podatków).

Sejm pracuje też nad przepisami o tzw. globalnym podatku wyrównawczym, regulowanym przez dyrektywę 2022/2523. Tu opóźnienie sięgnie jednego roku. Jest natomiast szansa, by wdrożyć na czas inną dyrektywę (2020/285), zwalniającą małe przedsiębiorstwa z VAT (w całej UE). Nad przepisami o tym zwolnieniu też trwają już prace sejmowe.

Jeszcze w grudniu ubiegłego roku „Rzeczpospolita” alarmowała, że nasz kraj jest mocno na bakier z wdrażaniem unijnych przepisów. Zaległości w tym obszarze dotyczyły aż 21 dyrektyw, co było jednym z najgorszych wyników w Europie.

Rządzącej obecnie koalicji nie udało się nadrobić wszystkich zaległości w tym zakresie, ale kilka istotnych ustaw według europejskich wzorców udało się już wdrożyć. Nad innymi trwają prace.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Darowizna przelana na konto wierzyciela obdarowanego jest zwolniona z podatku
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Konsumenci
Sprawy frankowiczów w sądach przyspieszą. Znamy projekt ustawy frankowej
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
L4 w jednej firmie, a praca w drugiej? To będzie możliwe
Materiał Promocyjny
Strategia T-Mobile Polska zakładająca budowę sieci o najlepszej jakości przynosi efekty
Prawo drogowe
Jak używać kierunkowskazu na rondzie? Jest nowy wyrok sądu
Materiał Promocyjny
Polscy przedsiębiorcy coraz częściej ubezpieczeni