Czy państwo może płacić okup porywaczom?

Nie ma prostych reguł, a tym bardziej przepisów, ale politykom, którzy dla ratowania obywatela zaryzykują państwowe pieniądze, włos z głowy nie spadnie.

[b]Stan wyższej konieczności, a o takich sytuacjach mówimy, uzasadnia poświęcenie niższego dobra. Czyli pieniędzy za ludzkie życie.[/b]

Porwanie w Pakistanie polskiego inżyniera przypomniało pytania o obowiązki państwa wobec jego zagrożonych obywateli i o granice pomocy. W szczególności czy państwo może płacić okup porywaczom (terrorystom).

[b]Niektórzy dokonują takiego uściślenia, gdyż porywaczom dla okupu chodzi najczęściej o pieniądze, a zapłata ma szansę zakończyć sprawę.[/b] Dla terrorystów okup może być jednak tylko przykrywką ich rzeczywistych celów. Niektórzy (także państwa demokratyczne) wszystkich porywaczy traktują podobnie: odmawiają płacenia okupu.

We Włoszech np. zabroniono płacenia okupów, ale właśnie rząd włoski jest podejrzewany, że płaci je z państwowych pieniędzy. Podobnie Francja(ponoć ze specjalnego funduszu prezydenta).

Jak to wygląda z polskiej perspektywy? [b]Każda osoba ma prawny obowiązek nieść pomoc znajdującemu się w niebezpieczeństwie utraty życia (gdy ma realne możliwości i bez narażania się na podobne niebezpieczeństwo)[/b].Jeszcze większe są obowiązki funkcjonariuszy powołanych do niesienia pomocy. Art. 36 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=77990]Konstytucji RP[/link] wprost mówi, że "podczas pobytu za granicą obywatel polski ma prawo do opieki ze strony Rzeczypospolitej Polskiej".

Pytanie, jak daleko ma ona sięgać. Za granicą państwo ma mniej narzędzi, wydaje się więc, że to przemawia za okupem. To z jakiej kupki będą pieniądze, jest sprawą drugorzędną (zwykle jest to zresztą głęboka tajemnica).

[b]W stosunkach wewnętrznych policja ma fundusz operacyjny[/b] (w praktyce przekazuje pieniądze rodziny, by podjąć grę z porywaczami – tak uważa np.mecenas Wojciech Brochwicz, były wiceminister spraw wewnętrznych).

[b]Przy zagranicznych porwaniach wchodzą w rachubę fundusze (rezerwy)budżetowe, a decyzja należałaby do rządu. [/b]

– Nie wyobrażam sobie, by jakiś polityk zarzucił rządowi, że wyłożył pieniądze na ratowanie życia swego obywatela – mówi prof. Piotr Winczorek. – Nie widzę problemu prawnego ani politycznego, jedynie etyczny.Sprawa jest jednak dość czytelna: nie wiemy wprawdzie, co zrobią porywacze,dość pewne jest jednak, co grozi porwanemu. To wyraźnie różne zagrożenia– tłumaczy konstytucjonalista.

Na podobne różnice zagrożenia zwrócił niedawno uwagę Trybunał Konstytucyjny, orzekając niekonstytucyjność przepisu, który pozwalał zestrzelić uprowadzony przez terrorystów samolot.