Jak będzie przebiegać śledztwo w sprawie śmierci Polaka w Strefie Gazy? Ekspert wyjaśnia

Decyzja Prokuratury Okręgowej w Przemyślu o wszczęciu śledztwa nie jest zaskoczeniem. Jego celem jest wskazanie ponad wszelką wątpliwość sprawcy śmierci Damiana Sobola. Pamiętajmy jednak, że Izrael nie słynie z wydawania swoich obywateli. - wyjaśnia adwokat Arkadiusz Szymański.

Publikacja: 04.04.2024 15:19

Jak będzie przebiegać śledztwo w sprawie śmierci Polaka w Strefie Gazy? Ekspert wyjaśnia

Foto: MOHAMMED SABER/EPA

Poniedziałek, 1 kwietnia 2024 r., Strefa Gazy, obywatel Polski będący członkiem międzynarodowej organizacji charytatywnej World Central Kitchen ponosi śmierć, w  wyniku ataku rakietowego armii izraelskiej na konwój humanitarny dostarczający żywność w Strefie Gazy. Do ataku przyznaje się izraelskie armia, uzasadniając dokonanie go podejrzeniami, że w jednym z samochodów mógł przebywać palestyński terrorysta. Postępowanie w tej sprawie wszczyna Prokuratura Okręgowa w  Przemyślu.

Śmierć Polaka w Strefie Gazy. Ustalenia śledczych mógłby wykorzystać Międzynarodowy Trybunał Karny

Decyzja Prokuratury Okręgowej w Przemyślu o wszczęciu śledztwa nie jest zaskoczeniem, mając na uwadze przekaz medialny dot. przebiegu samego ataku rakietowego oraz fakt, że został on przeprowadzony na oznakowany wcześniej zgłoszony konwój humanitarny, który poruszał się po drogach nieobjętych działaniami wojennymi. Zgodnie z art. 303 k.p.k. jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, wydaje się z urzędu lub na skutek zawiadomienia o przestępstwie postanowienie o wszczęciu śledztwa, w którym określa się czyn będący przedmiotem postępowania oraz  jego kwalifikację prawną. Czyn objęty postępowaniem przemyskiej prokuratury to przestępstwo z art. 148 § 2 pkt 4 k.p.k., mówiącego o zabiciu człowieka z użyciem materiałów wybuchowych. Jest on zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od 15 lat albo karą dożywotniego pozbawienia wolności. Co istotne, należy zauważyć głosy, zgodnie z którymi wydarzenie może być kwalifikowane jako zbrodnia wojenna w rozumieniu Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego (sporządzony w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r.). Działania polskich śledczych będą mogły zatem również posłużyć ewentualnemu postępowaniu przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym.

Czytaj więcej

Twórca World Central Kitchen: Izrael brał na cel wolontariuszy samochód po samochodzie

Cel postępowania karnego ws. śmierci Polaka w Strefie Gazy

 Zasadniczym celem wszczętego postępowania karnego, które ze względu na  jego przedmiotem przybrało formę śledztwa, będzie takie jego poprowadzenie przez prokuraturę, organy ścigania oraz śledczych w Strefie Gazy, aby 1) sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba niewinna nie poniosła odpowiedzialności, 2) przez trafne zastosowanie środków przewidzianych w prawie karnym (wynikającym również z umów międzynarodowych) oraz ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa osiągnięte zostały zadania postępowania karnego nie tylko w  zwalczaniu przestępstw, lecz również w zapobieganiu im oraz umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia 3) zostały uwzględnione prawnie chronione interesy pokrzywdzonego przy jednoczesnym poszanowaniu jego godności, 4)  rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie. Należy zauważyć, że w sprawie, zgodnie z art. 52 § 1 k.p.k., uprawnienia, które by przysługiwały zabitemu mężczyźnie mogą wykonywać osoby najbliższe lub osoby pozostające na jego utrzymaniu, a w wypadku ich braku lub nieujawnienia — prokurator, działając z urzędu.

Ustalenie istotnych okoliczności sprawy śmierci Damiana Sobola

Co w sprawie niniejszej jest pewne, to fakt śmierci obywatela Polski na terytorium Strefy Gazy, w wyniku ataku rakietowego na konwój humanitarny, do którego przyznała się armia izraelska. Okoliczności sprawy prowadzą do wielu pytań, zarówno jeśli chodzi o przebieg zdarzenie krytycznego, informacje przekazywane przez organizację humanitarną armii izraelskiej, jak i przebieg procesu decyzyjnego, który przeobraził się w atak rakietowy na konwój humanitarny.

Na te i inne pytania prokuratura będzie szukała odpowiedzi z wykorzystaniem dostępnych jej źródeł dowodowych – osobowych (np. świadków) oraz rzeczowych (np. oględzin miejsca, oględzin rzeczy, opinii biegłych). Jedyną trudnością, pojawiającą się w związku z popełnieniem czynu za granicą Polski, w Strefie Gazy, jest dostępność ww. źródeł dowodowych dla prowadzących to postępowanie, co w  sposób oczywisty przełoży się na jego szybkość. Ułatwieniem jest skorzystanie z pomocy właściwych jednostek konsularnych, które mogą zgodnie z przepisami przesłuchiwać m.in. świadków obywatelstwa polskiego. Celem realizacji swych uprawnień, prokuratura może sięgnąć do Europejskiej Konwencji o  pomocy prawnej w sprawach karnych, sporządzonej w Strasburgu 20 kwietnia 1959 r. wraz z Drugim Protokołem dodatkowym, sporządzonym 8  listopada 2001 r., o pomoc prawną, która zgodnie z art. 2 i 3 Konwencji może dot. przesłuchania świadków, biegłych oraz doręczenia uwierzytelnionej dokumentacji posiadanej przez kraj wzywany do pomocy w sprawie karnej. Co istotne, w 2023 r. zostało podpisane Memorandum o współpracy w sprawach karnych pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Palestyną – na tej podstawie, w mojej ocenie, również strona Polska będzie mogła zwrócić się do organów ścigania Palestyny z wnioskiem o pomoc w tej sprawie karnej. Czynności śledztwa dokonywane będą z urzędu, jak i na wniosek pełnomocnika rodziny pokrzywdzonego, którzy zdecydują się na działanie jako strona postępowania przygotowawczego.

Aktywność organów ścigania ostatecznie zmierzać będą do wytypowania sprawców określonego czynu zabronionego – którego kwalifikacji może się zmienić – i pociągnięcie tychże do odpowiedzialności karnej.

Czytaj więcej

Ostatnie nagranie zabitego w Strefie Gazy Polaka. Przyjaciel wspomina: Wyjechał, by dawać nadzieję

Śmierć Polaka w Strefie Gazy. Co się stanie z ewentualnym podejrzanym?

Jeżeli dane istniejące w chwili wszczęcia śledztwa lub zebrane w jego toku uzasadniają dostatecznie podejrzenie, że czyn popełniła określona osoba, wydaje się postanowienie o przedstawieniu zarzutów, ogłasza je niezwłocznie podejrzanemu i przesłuchuje się go, chyba że ogłoszenie postanowienia lub przesłuchanie podejrzanego nie jest możliwe z powodu jego ukrywania się lub nieobecności w kraju.

Przyjmując czysto hipotetycznie, że uda się dokonać wiążących ustaleń, prowadzących do wskazania ponad wszelką wątpliwość sprawcy lub sprawców określonego przestępstwa, organy ścigania wystąpią o wydanie ustalonych osób, celem ogłoszenia im zarzutów i przeprowadzenia wobec nich postępowania karnego. W tym celu prokurator wezwie taką osobę do osobistego stawiennictwa lub też zwróci się za pośrednictwem ministra sprawiedliwości z wnioskiem o wydanie przez państwo obce osoby, przeciwko której wszczęto postępowanie karne. Jeśli taki wniosek dotyczył będzie obywatela Państwa Izrael, zastosowanie znajdzie Europejska Konwencja o ekstradycji z 13 grudnia 1957 r. Co warte jednak nadmienienia, to że Izrael nie słynie z wydawania swoich obywateli.

Autor jest wspólnikiem kancelarii Zemła Szymański Adwokaci

Poniedziałek, 1 kwietnia 2024 r., Strefa Gazy, obywatel Polski będący członkiem międzynarodowej organizacji charytatywnej World Central Kitchen ponosi śmierć, w  wyniku ataku rakietowego armii izraelskiej na konwój humanitarny dostarczający żywność w Strefie Gazy. Do ataku przyznaje się izraelskie armia, uzasadniając dokonanie go podejrzeniami, że w jednym z samochodów mógł przebywać palestyński terrorysta. Postępowanie w tej sprawie wszczyna Prokuratura Okręgowa w  Przemyślu.

Śmierć Polaka w Strefie Gazy. Ustalenia śledczych mógłby wykorzystać Międzynarodowy Trybunał Karny

Pozostało 92% artykułu
0 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?