Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada surowsze kary dla szpiegów

Niejasne pojęcie „nieumyślnego szpiegostwa” wywoła w praktyce wiele problemów – przestrzegają prawnicy.

Publikacja: 03.04.2022 19:18

Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada surowsze kary dla szpiegów

Foto: Adobe Stock

Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadza dodatkowe zmiany do projektu noweli kodeksu karnego, nad którym pracę właśnie rozpoczął Sejm. Powód?

– Agresja Rosji na Ukrainę i związane z tym zagrożenie dla bezpieczeństwa Polski – tłumaczy Zbigniew Ziobro, minister sprawiedliwości. Zmiany dotyczą przestępstw szpiegostwa. Mają one dostosować nasz kodeks karny do metod działań szpiegowskich prowadzonych z wykorzystaniem nowoczesnych środków technicznych. Obok wyższych kar pojawić ma się także m.in. nowy typ przestępstwa – nieumyślne szpiegostwo. Grozić ma za nie od trzech miesięcy do pięciu lat więzienia.

Więcej szkody niż pożytku

Propozycje MS niepokoją prawników. Twierdzą, że samo pojęcie „nieumyślnego szpiegostwa” wywoła wiele wątpliwości interpretacyjnych i praktycznych problemów.

Czytaj więcej

Resort Ziobry: za szpiegostwo będzie grozić dożywocie

– Mogę wyobrazić sobie sytuację, w której ktoś zrobi zdjęcie np. kolumny pojazdów wojskowych przemieszczających się po autostradzie i umieści je w mediach społecznościowych. Czy takie zdjęcie zostanie potraktowane jako nieumyślne ujawnianie np. wrogiej armii pozycji naszych wojsk? – zastanawia się adwokat Paweł Sawicki. I dodaje, że jeśli taka jest intencja ustawodawcy, to można być zaniepokojonym, gdyż potencjalnych możliwości interpretacyjnych jest bardzo dużo.

Do zmiany nie jest także przekonany adwokat Paweł Ignatjew, Kancelaria Dąbrowska Poręcki Ignatjew.

– Odpowiedzialność za czyny nieumyślne jest wyjątkowa i trudno mi sobie wyobrazić, jak taki przepis miałby funkcjonować – mówi „Rzeczpospolitej”. Uważa także, że do wprowadzania takich zmian należy podejść bardzo ostrożnie.

– Czasy są rzeczywiście trudne, ale mam wrażenie, że propozycja, o której rozmawiamy, jest raczej zagraniem pijarowym niż poważnym pomysłem – dodaje.

Słuchając uzasadnienia Ministerstwa Sprawiedliwości, raczej jest to jednak pewna propozycja.

Wyjątkowa czujność

– Celem jest wyprzedzenie tworzenia przez podejrzanego czy oskarżonego linii obrony polegającej na zasłanianiu się nieświadomością o przekazywaniu informacji na rzecz obcego wywiadu lub podmiotu prowadzącego działalność wywiadowczą – uzasadniają autorzy.

– Tak jak mamy nieumyślne paserstwo, tak powinniśmy wprowadzić takie rozwiązanie w przypadku tak poważnego przestępstwa jak szpiegostwo, mogące narazić na utratę życia miliony ludzi – wyjaśnia „Rzeczpospolitej” Marcin Warchoł, wiceminister sprawiedliwości. Zaznacza też, że taki przepis miałby zastosowanie przede wszystkim do funkcjonariuszy publicznych mających dostęp do poufnych danych.

– Od osób posiadających poufne informacje można, a w zasadzie wręcz należy wymagać wyjątkowej czujności – uważa wiceminister.

Kary w górę

Jakie jeszcze zmiany czekają przestępstwo szpiegostwa (art. 130 kodeksu karnego)? Dziś kara za udział w działalności obcego wywiadu wynosi od roku do dziesięciu lat więzienia. Po wejściu w życie nowych przepisów będzie od pięciu do 25 lat więzienia. Za szpiegostwo polegające na udzielaniu wiadomości grozi dziś od trzech lat więzienia. Po zmianach – od ośmiu lat więzienia albo nawet dożywocie. Za kierowanie i organizowanie działalności obcego wywiadu na terenie Polski będzie grozić kara od dziesięciu lat więzienia oraz dożywocie. Dziś – od pięciu lat lub 25 lat więzienia. Za przygotowanie działań szpiegowskich MS proponuje karę od sześciu miesięcy do ośmiu lat pozbawienia wolności.

Wśród nowych przepisów jest również wprowadzenie szczególnie surowej odpowiedzialności wobec funkcjonariusza publicznego za przestępstwo szpiegostwa. Grozić będzie za to od ośmiu lat więzienia albo kara dożywocia.

Karze (od sześciu miesięcy do ośmiu lat więzienia) podlegać będzie również samo zgłaszanie gotowości działania na rzecz obcego wywiadu.

Oprócz obecnego przestępstwa działania w obcym wywiadzie rozszerzony ma zostać zakres karalności również na rzecz działalności wywiadowczej. Obejmowałaby ona wszystkie działania hybrydowe. – Sprawcy maskują swoje działania; robią różnego rodzaju przybudówki, w których niebezpośrednio działają na szkodę państwa polskiego. To są różnego rodzaju fundacje, stowarzyszenia, działania hybrydowe. Chcemy w związku z tym tego typu działania również objąć karalnością – wyjaśnia Marcin Warchoł.

Etap legislacyjny: przed pierwszym czytaniem w Sejmie

Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadza dodatkowe zmiany do projektu noweli kodeksu karnego, nad którym pracę właśnie rozpoczął Sejm. Powód?

– Agresja Rosji na Ukrainę i związane z tym zagrożenie dla bezpieczeństwa Polski – tłumaczy Zbigniew Ziobro, minister sprawiedliwości. Zmiany dotyczą przestępstw szpiegostwa. Mają one dostosować nasz kodeks karny do metod działań szpiegowskich prowadzonych z wykorzystaniem nowoczesnych środków technicznych. Obok wyższych kar pojawić ma się także m.in. nowy typ przestępstwa – nieumyślne szpiegostwo. Grozić ma za nie od trzech miesięcy do pięciu lat więzienia.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Konsumenci
Dobra wiadomość dla frankowiczów z Getin Banku. Jest wyrok sądu
Materiał Promocyjny
Zrównoważony transport miejski w Polsce Wschodniej: program Fundusze Europejskie
Prawo drogowe
Mariusz Ciarka: Kasowanie punktów karnych równe dla wszystkich
Prawo pracy
Najnowsze zmiany dla przedsiębiorców są dla nich szkodliwe
Mundurowi
Jest prawomocny wyrok ws. dezubekizacji bohatera operacji "Samum"
Materiał Promocyjny
Politechnika Śląska uruchamia sieć kampusową 5G
Prawo dla Ciebie
Jak oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum. Objaśniamy
Prawo dla Ciebie
Wybory 2023: głosowanie za granicą. Formalności i ważne terminy