„Podmiot leczniczy nie może odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie, która potrzebuje natychmiastowego udzielenia takiego świadczenia ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia".
Jednocześnie, na mocy art. 19 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, wprowadzona została możliwość odmowy udzielenia pomocy pacjentowi zgłaszającemu się do danej placówki:
„W razie braku możliwości udzielania świadczeń opieki zdrowotnej określonych w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z przyczyn leżących po stronie świadczeniodawcy lub w związku z wystąpieniem siły wyższej, świadczeniodawca zapewnia (...) udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej przez innego świadczeniodawcę".
Jak zrozumieć przepisy?
Generalną zasadą jest, że szpital nie może odmówić przyjęcia pacjenta w sytuacji natychmiastowej potrzeby udzielenia pomocy. Jest jednak pewne „ale". W sytuacji gdy dany szpital nie może zapewnić pacjentowi wymaganej pomocy z powodu przyczyn leżących po stronie placówki, takich jak np. brak odpowiedniej kadry medycznej, brak wystarczającej ilości sprzętu czy też z uwagi na szczególną sytuację zaistniałą w związku z wystąpieniem siły wyższej, może on odmówić przyjęcia pacjenta. Musi jednak wskazać pacjentowi inną placówkę, w której uzyska niezbędną pomoc.
Wykaz odmów przyjęć
Rozporządzeniem Ministerstwa Zdrowia w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania wprowadzono w całym kraju obowiązkowe raportowanie wszystkich odmów przyjęcia pacjentów przywożonych przez zespoły ratownictwa medycznego do szpitali. Wykaz odmów powinien zawierać szereg informacji, w tym wskazanie przyczyny będącej podstawą odmowy przyjęcia pacjenta. Informacje te spływają do wydziałów bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego podległych wojewodom, otrzymują je także oddziały Narodowego Funduszu Zdrowia. Każda odmowa powinna być skrupulatnie opisywana w wykazie odmów, które następnie stanowią podstawę do weryfikacji prawidłowości działań poszczególnych palcówek i personelu medycznego.
Brak koordynacji
Brak wolnych miejsc nie stanowi jedynego powodu odmów przyjęć pacjentów. Lekarze wielokrotnie podkreślają, że dużym problemem jest brak współpracy pomiędzy pogotowiem a szpitalami. Każdy szpital ma konkretny profil, dlatego też, ze względów czysto medycznych oraz z uwagi na rodzaj schorzenia, może się zdarzyć, że pacjent powinien trafić do innej, wyspecjalizowanej pod tym kątem placówki. Nie można więc bezrefleksyjnie podążać za obowiązkiem wynikającym z ustawy, mówiącym o tym, iż pacjent ma prawo wyboru szpitala udzielającego ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych (bez względu na jego miejsce zamieszkania). Bowiem to od stanu zdrowia pacjenta oraz jego aktualnych dolegliwości (które ocenia zespół ratowniczy) powinno zależeć, do której placówki trafi, tak by uzyskał on najskuteczniejszą pomoc, w miejscu najlepiej do tego przystosowanym.
