Skierowania na bezpłatne badania diagnostyczne np. na morfologię krwi czy posiew moczu wydaje pacjentowi lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Medyk wypisując dokument powinien jednocześnie wskazać miejsce, w których chory powinien wykonać badania. Lekarz wypisuje bowiem skierowanie w ramach porady udzielanej pacjentowi.
Lekarz powinien wstawić także skierowanie w związku z tym, że planuje ewentualnie skierować później pacjenta do szpitala lub poradni specjalistycznej a wynik badania są potrzebne by potwierdzić u pacjenta konieczność dalszego leczenia.
Należy jednak pamiętać, że lekarz rodzinny ma także prawo odmówić skierowania pacjenta na badania diagnostyczne. Medyk nie wyśle pacjenta na diagnostykę „na życzenie". Tylko i wyłącznie lekarz podejmuje decyzję o leczeniu, zakresie diagnostyki i skierowaniu pacjenta na konkretne badania.
Wynika to z przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( Dz. U. 2008 Nr. 164 poz. 1027 z późn.zm.) oraz z wydanego do niej rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Regulacje nie wskazują także, że lekarz musi kierować pacjenta na badania przynajmniej raz w roku. Zawsze jednak powinien choremu grzecznie wytłumaczyć dlaczego nie widzi potrzeby wysyłania go na diagnostykę.
Prawo lekarza o decydowaniu o trybie leczenia, stosowanej diagnostyce wynika również z ustawy z. o zawodzie lekarza i dentysty (Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz.1634 z późn. zm.). Tą decyzję lekarz powinien podjąć w oparciu o aktualną wiedzę medyczną i z należytą starannością. Medyk decyduje i on ponosi odpowiedzialność za np. zbyt powierzchowną ocenę stanu zdrowia. Natomiast ocena czy powstały ewentualne nieprawidłowości, które lekarz wywołał u chorego podejmując decyzję o nie wysyłaniu go na badania należy do przede wszystkim Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej przy właściwej dla tego lekarza Izbie Lekarskiej. Działaniom Izby podlega również niegrzeczne i nieetyczne zachowanie się lekarza wobec pacjenta.
