Punkty za wolontariat w szkole. RPO pisze do minister Nowackiej

Liczba punktów za wolontariat na świadectwie ósmoklasisty może mieć wpływ na jego dalszą edukację. Nie ma jednak jednolitych kryteriów przyznawania takich punktów, a praktyka w tym zakresie budzi zastrzeżenia Rzecznika Praw Obywatelskich.

Publikacja: 31.03.2024 18:52

Punkty za wolontariat w szkole. RPO pisze do minister Nowackiej

Foto: Adobe Stock

Rzecznik zajął się sprawą szkolnego wolontariatu po tym, jak otrzymał wniosek ws. zasad organizacji wolontariatu w szkołach podstawowych i jego znaczenia podczas rekrutacji do szkół ponadpodstawowych.  

Zgodnie z § 7 rozporządzenia MEiN z 18 listopada 2022 r. w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół, placówek i centrów, w przypadku przeliczania na punkty kryterium za osiągnięcia w zakresie aktywności społecznej, w tym na rzecz środowiska szkolnego, w szczególności w formie wolontariatu, przyznaje się 3 punkty. Przepisy nie precyzują jednak, ile czasu uczeń powinien poświęcić na działalność w wolontariacie, aby spełnić ten warunek.

W jednej szkole 20, w drugiej 60 godzin wolontariatu

Według Prawa oświatowego informacje o sposobie organizacji i realizacji działań w zakresie wolontariatu powinien zawierać statut szkoły. To rodzaj regulaminu, którego treść zależy od decyzji dyrektora szkoły, samorządu uczniowskiego, nauczycieli,  także innych osób bezpośrednio zaangażowanych w wolontariat w danej szkole. Regulaminy mogą więc bardzo się różnić w podejściu  formy aktywności dzieci i młodzieży, co - jak podkreśla RPO - w pewnym stopniu jest uzasadnione samodzielnością szkoły w organizacji pracy.

Na problem braku jednolitych kryteriów oceny wolontariatu zwrócił uwagę Piotr Komosa  w publikacji pt. „Wolontariat w szkole zgodnie z prawem. Vademecum dla kadr oświatowych, opiekunów szkolnych kół wolontariatu, koordynatorów wolontariatu, wolontariuszy oraz ich rodziców". Analiza regulaminów wolontariatu opublikowanych na stronach internetowych szkół podstawowych pokazuje duże różnice w liczbie godzin koniecznych dla zdobycia przez ucznia 3 punktów (20, 23, 30 czy nawet 60 godzin). Niektóre szkoły sumowały czas poświęcony na wolontariat już od IV klasy, zaś inne oczekiwały zaangażowania w klasach VII-VIII. Takie zróżnicowanie może być odbierane przez uczniów jako niesprawiedliwe i krzywdzące, dlatego też - w ocenie autora — należy rozważyć uregulowanie tej kwestii w przepisach prawa powszechnie obowiązującego.

Czytaj więcej

Uczniowie szykowani do wyścigu szczurów – liczy się tylko to, co pomaga w rekrutacji do liceum

„Pozostawienie tego zagadnienia poza regulacją prowadzi do olbrzymiego zróżnicowania w podejściu konkretnych szkół do przyznawania punktów za wolontariat. W praktyce o przyznaniu bądź nieprzyznaniu punktów za wolontariat decydują dyrektorzy szkół na podstawie informacji o konkretnym uczniu bądź wewnętrznych regulacji w szkole (np. regulaminy wolontariatu), np. informacje od koordynatorów wolontariatu. Ta druga opcja (regulaminy) pozwala na pewną kontrolę nad przyznawaniem punktów w danej szkole, ale nie jest rozwiązaniem idealnym w kontekście ogólnopolskim” - pisze Piotr Komosa.

W Warszawie minimum 10 godzin wolontariatu w trakcie jednego roku 

Także samorządy dostrzegły problem i próbują działać na rzecz  ujednolicania kryteriów przyznawania punktów za wolontariat na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej. W 2023 r. w Warszawie, po konsultacjach z dyrektorami szkół, opracowano założenia i dokumenty związane z wolontariatem szkolnym, w tym wspólne kryteria. Ustalono, że warunkiem przyznawania wpisu na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej jest systematyczna praca w ramach wolontariatu lub praca na rzecz środowiska szkolnego czy lokalnego w wymiarze co najmniej 50 godzin podczas nauki w szkole podstawowej. Godziny sumują się z poszczególnych lat działalności, przy czym przyjmuje się minimum 10 godzin w trakcie jednego roku szkolnego. Czas zaangażowania w wolontariat powinien trwać nie mniej niż dwa lata szkolne. Godziny wolontariatu realizowanego poza szkołą, udokumentowane odpowiednim zaświadczeniem, sumują się z wolontariatem w szkole.

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił w tej sprawie do minister edukacji Barbary Nowackiej. Pyta, czy problem był tematem skarg, prosi ją też o stanowisko w sprawie.

- Prawo oświatowe przewiduje delegację ustawową dla ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do określenia rozporządzeniem m.in. sposobu przeliczania na punkty kryteriów z ustawy, przy uwzględnieniu konieczności zapewnienia przyjmowania kandydatów do wybranych szkół na równych i przejrzystych zasadach oceny ich wiedzy, umiejętności i osiągnięć. Tymczasem są wątpliwości, czy obecny sposób przyznawania punktów w odniesieniu do wolontariatu ustalono w sposób wyczerpujący, a więc czy rozporządzenie z 18 listopada 2022 r. jest zgodne z zasadą kompleksowości rozporządzenia — zaznacza RPO.

Rzecznik zajął się sprawą szkolnego wolontariatu po tym, jak otrzymał wniosek ws. zasad organizacji wolontariatu w szkołach podstawowych i jego znaczenia podczas rekrutacji do szkół ponadpodstawowych.  

Zgodnie z § 7 rozporządzenia MEiN z 18 listopada 2022 r. w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół, placówek i centrów, w przypadku przeliczania na punkty kryterium za osiągnięcia w zakresie aktywności społecznej, w tym na rzecz środowiska szkolnego, w szczególności w formie wolontariatu, przyznaje się 3 punkty. Przepisy nie precyzują jednak, ile czasu uczeń powinien poświęcić na działalność w wolontariacie, aby spełnić ten warunek.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?