Okręgowa komisja wyborcza, po przeanalizowaniu dostarczonych jej z obwodowych komisji wyborczych protokołów głosowania, może dojść do wniosku że w którymś z nich widoczne są nieprawidłowości w ustaleniu wyników głosowania. W takiej sytuacji OKW zarządzi ponowne ustalenie wyników, o czym powiadomi Państwową Komisję Wyborczą. Analogicznie, PKW może stwierdzić nieprawidłowości w ustaleniu wyników wyborów w okręgowych komisjach i zarządzić ponowne ich ustalenie.
Co jednak, gdy to ktoś inny – niebędący członkiem okręgowej komisji lub PKW wyborca – spostrzeże nieprawidłowości w przebiegu głosowania?
Protest o ponowne liczenie lub głosowanie
Metodą działania jest tu protest wyborczy. Podstawą jego złożenia jest przestępstwo przeciwko wyborom, mające wpływ na przebieg głosowania lub ustalenie jego wyników albo wyników wyborów. Złożyć go należy do Sądu Najwyższego – bezpośrednio lub poprzez wysyłkę drogą pocztową – w terminie 7 dni od ogłoszenia ostatecznego wyniku wyborów do Sejmu i Senatu. W przypadku wysyłki drogą pocztową ważne jest, aby w tym terminie nadać protest – nie będzie problemem, jeśli zostanie on dostarczony do SN po upływie terminu, gdyż liczy się tu data stempla pocztowego. Sąd Najwyższy rozpatrzy protest, a w przypadku uznania nieważności wyborów w danym okręgu lub wyboru danego posła – zarządzi albo ponowne przeprowadzenie głosowania w okręgu, albo powtórkę określonych, nieprawidłowo przeprowadzonych zawczasu czynności (np. właśnie liczenia głosów). Ponownego głosowania nie przeprowadza się jednak w obwodach za granicą, a tylko w kraju. W skrajnym przypadku zaś SN może zdecydować o nieważności całości wyborów i o konieczności ich ponownego przeprowadzenia „od A do Z”, i w kraju, i za granicą.
Jak złożyć protest wyborczy?
Poza koniecznością dotrzymania terminu, konieczne jest wskazanie zarzutów przeciwko wyborom oraz dołączenie dowodów na ich potwierdzenie. Zarzuty i dowody dotyczyć muszą przestępstwa przeciwko wyborom, które według składającego miało miejsce – należą do nich m.in.
• sporządzenie listy osób kandydujących lub głosujących, z pominięciem niektórych osób lub z dopisaniem takich, które nie powinny się tam znajdować;
