Hermeliński o agitacji indywidualnej. Co z jej kosztami?

- Zarówno obecny jak i ten proponowany stan prawny łamie zasadę wyłączności prowadzenia agitacji wyborczej przez komitet wyborczy - ocenia Wojciech Hermeliński, sędzia TK w stanie spoczynku, były przewodniczący PKW.

Publikacja: 15.01.2023 08:00

Wojciech Hermeliński

Wojciech Hermeliński

Foto: tv.rp.pl

- Czy rozbicie w projekcie noweli Kodeksy wyborczego art. 106 na dwa paragrafy, że: agitację wyborczą może prowadzić każdy komitet wyborczy i każdy wyborca, i drugi, że podpisy popierające zgłoszenia kandydatów może zbierać każdy wyborca po uzyskaniu pisemnej zgody pełnomocnika wyborczego, coś istotnego zmienia w stosunku do obecnej regulacji panie Sędzio ?

- Dotychczasowa treść art. 106 KW, gdzie w jednym zdaniu zezwala się każdemu wyborcy na prowadzenie agitacji, w tym zbieranie podpisów za zgodą pełnomocnika może budzić wątpliwości czy to ograniczenie w postaci uzyskania zgody dotyczy tylko zbierania podpisów, czy też wszystkich czynności związanych z agitacją. Proponowana zmiana stan ten porządkuje i wymaga od wyborcy uzyskania zgody pełnomocnika tylko na czynność zbierania podpisów.

Czytaj więcej

W. Hermeliński, były przewodniczący PKW: Liczenie głosów to kluczowy moment

- Teraz nie będzie wątpliwości, że agitować może każdy kto tego chce, czy to dobrze ?

- Zarówno obecny stan prawny, jak i ten proponowany łamie, moim zdaniem, zasadę wyłączności prowadzenia kampanii i agitacji wyborczej przez komitet wyborczy. Skutkiem tego jest, że prowadzący taką agitację wyborca znajdzie się w praktyce poza stworzonym w kodeksie systemem chroniącym przejrzystości finansowania polityki,

- Czy wydatki na taką prywatną agitację np. bilet autobusowy czy plakat mogą być jakąś formą omijania rygorów finansowania kampanii ? Podziela pan takie obawy ?

- Takich osób nie będą dotyczyć ograniczenia właściwe dla komitetów wyborczych, a wydatki ponoszone przez takiego wyborcę na agitację wyborczą znajdą się poza wszelką kontrolą organów wyborczych i nie będą ich dotyczyły ustalane limity wydatków. Nie można wykluczyć także sytuacji, że taki proceder może odbywać się za cichą zgodą komitetów wyborczych w celu obejścia rygorów finansowych.

- Czy gdyby do tego dochodziło, widzi pan sędzia na to praktyczne sankcje ?

- Praktycznie trudno dopatrzeć się jakichś kodeksowych sankcji za tego rodzaju nieuprawnione działania ze strony komitetów. Przepisy karne KW, np. art. 496, który penalizuje nieumieszczanie oznaczenia komitetu wyborczego w materiałach wyborczych nie ma zastosowania do wyborcy agitującego, bo on nie czyni tego przecież w imieniu komitetu wyborczego. Należałoby się zastanowić, czy PKW oceniając sprawozdania powyborcze komitetów nie mogłaby domagać się od komitetów oświadczeń w zakresie agitacji prowadzonej na ich rzecz przez indywidualnych wyborców.

- Kontrolować agitację indywidualnych wyborców na podstawie nieprecyzyjnych przepisów ?

- Wydaje się więc, że wymagana byłaby w tym zakresie interwencja ustawodawcy. Szanując konstytucyjną zasadę wolności wypowiedzi, w tym wolności prowadzenia agitacji, wydaje się jednakowoż konieczne, aby agitacja związana z ponoszeniem wydatków finansowych przez indywidualnego wyborcę podlegała co najmniej zgodzie pełnomocnika finansowego. Byłaby to chociażby niewielka możliwość kontrolowania takich wydatków pod kątem ich zasadności i ustawowych ograniczeń.

Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego