Wybraliśmy najlepszych ekspertów

Spółki doradztwa oraz sami doradcy od kilku lat stawiają na specjalizację w poszczególnych dziedzinach prawa podatkowego. To stała tendencja, której znaczenie wciąż rośnie. Partnerzy z poszczególnych firm podkreślają, że ci, którzy chcą konkurować na rynku, muszą mieć jasno sprecyzowaną specjalizację, np. VAT, CIT czy ceny transferowe.

Tę część rankingu tworzyliśmy na podstawie rekomendacji środowiska, niezależnie od klasyfikacji ilościowych (według liczby doradców podatkowych i przychodów). Kancelarie i spółki doradztwa podatkowego prosiliśmy o wskazanie najlepszych, ich zdaniem, specjalistów w poszczególnych dziedzinach prawa podatkowego oraz tych, którzy najlepiej rozwiązują problemy podatkowe poszczególnych branż. Można było wskazać zarówno spółkę, jak i doradcę. Jednak uczestnicy rankingu wyraźnie woleli typować ekspertów niż firmy.

W tym roku wyłoniliśmy dwóch liderów zajmujących się podatkiem od towarów i usług. Czwarty rok z rzędu najlepszym specjalistą w VAT okazał się Tomasz Michalik, partner w spółce MDDP, który od początku tego roku pełni też funkcję przewodniczącego Krajowej Rady Doradców Podatkowych. Tyle samo głosów otrzymał w tym roku Jerzy Martini, partner w kancelarii Baker & McKenzie.

To awans, bo w poprzedniej edycji rankingu otrzymał on rekomendację. W tym roku rekomendowany w VAT był po raz kolejny Krzysztof Sachs, partner z Ernst & Young, oraz – po raz pierwszy – Gerard Dźwigała, wspólnik w Dźwigała, Ratajczak & Wspólnicy Kancelaria Prawna i Podatkowa.

Podobnie jak rok wcześniej nie udało się wyłonić lidera w podatku akcyzowym. Wskazania branży, o które prosiliśmy po raz drugi w historii naszego zestawienia, były bardzo niejednorodne.

Nie było za to niespodzianek w podatku dochodowym od osób fizycznych. Podobnie jak rok wcześniej zdecydowanym liderem został Andrzej Taudul, partner w Paczuski & Taudul. Rekomendację otrzymał dr Janusz Marciniuk, prezes w Marciniuk i Wspólnicy Spółka Doradztwa Podatkowego.

Mniej jednoznaczne okazały się wskazania branży w podatku dochodowym od osób prawnych. Rekomendacje otrzymali Janusz Fiszer, partner w kancelarii White & Case (ubiegłoroczny lider), oraz Janusz Marciniuk.

Po raz pierwszy udało się za to wyłonić lidera w dziedzinie międzynarodowego prawa podatkowego. Najlepszy okazał się Janusz Fiszer. Rekomendację otrzymał Łukasz Ziółek, partner w Ernst & Young. W poprzednim roku, kiedy wprowadziliśmy tę kategorię do rankingu, nie udało się wybrać najlepszego eksperta.

W postępowaniu podatkowym po raz kolejny najlepsza okazała się Dorota Szubielska, partner w kancelarii Chadbourne & Parke. Rekomendację, podobnie jak w poprzednim roku, otrzymał Robert Krasnodębski, partner w kancelarii Weil, Gotshal & Manges.

Trudniej natomiast wyłonić specjalistów w poszczególnych branżach. Niewiele firm wypełniło tę część ankiety i sporo było pojedynczych wskazań.

Lidera udało się wybrać jedynie w dziedzinie usług finansowych. Już trzeci rok z rzędu został nim Andrzej Paczuski, partner w Paczuski & Taudul. W branży farmaceutycznej rekomendację uzyskała Karina Furga, partner w kancelarii Salans.

Również wybór najlepszego działu podatkowego w kancelariach prawniczych nie przyniósł niespodzianek. Podobnie jak rok wcześniej na lidera wybrano zespół Baker & McKenzie, a rekomendację otrzymał dział podatkowy White & Case.

[ramka][b]Nie ma co oszczędzać na doradztwie

Jerzy Martini partner w Baker & McKenzie[/b]

Kryzys gospodarczy miał dosyć ciekawy wpływ na rynek doradztwa podatkowego. Przede wszystkim podatnicy istotnie ograniczyli budżety na doradztwo. Efektem była widoczna na rynku obniżka cen tego typu usług. Niewątpliwie w czasie niedawnej wysokiej koniunktury ceny usług doradztwa podatkowego świadczonego przez renomowane firmy zaczynały już być bardzo wysokie.

Jednakże, patrząc na zwycięskie oferty w niektórych przetargach na obsługę podatkową dużych podmiotów, rodzi się pytanie, czy możliwe jest świadczenie wysokiej jakości wyspecjalizowanego doradztwa w cenie, która zaczyna mieć charakter niemalże symboliczny.

Zbytnia oszczędność na doradztwie podatkowym bywa ryzykowna. Można także „przeoczyć” wiele interesujących możliwości optymalizacyjnych. Miejmy więc nadzieję, że w najbliższej przyszłości sytuacja zacznie się normalizować, a ceny ustabilizują się między ekstremami z okresu wysokiej koniunktury a „dumpingiem”.[/ramka]

[ramka][b]Optymalizacja zyskuje na popularności

Tomasz Wróblewski partner zarządzający Grant Thornton Frąckowiak[/b]

Ostatnich kilkanaście miesięcy minęło pod znakiem kryzysu, którego rezultaty nie mają charakteru ilościowego – nie można bowiem mówić o istotnym ograniczeniu popytu, tylko raczej jakościowy. Główne jakościowe implikacje to zmiany w zakresie oferty i struktury rynku doradztwa podatkowego. Obecnie klienci są mniej skłonni wydatkować środki na bieżące wsparcie.

W ramach oszczędności zadania w tym zakresie najczęściej powierzane są służbom wewnętrznym. Z kolei optymalizacja podatkowa, które pozytywnie i bezpośrednio wpływa na poziom nadwyżek finansowych oraz wartość podmiotów, zyskała na popularności. W trudnych czasach konieczne są niestandardowe decyzje związane z restrukturyzacjami.

W związku z tym, iż nie są to powszechne transakcje, klienci – chcąc je przeprowadzić bezpiecznie – korzystają ze wsparcia profesjonalnych doradców. W zakresie takich usług nie zanotowano znaczącego spadku popytu. Jeżeli chodzi o strukturę rynku, to warto zwrócić uwagę na nasilenie procesu powstawania nowych firm założonych przez byłych pracowników dużych i średnich firm doradztwa podatkowego.

Początek rozwoju każdej firmy charakteryzuje się agresywnym pozyskiwaniem klientów. Jest to konieczne, aby uzyskać masę krytyczną, która pozwoli na trwałe zaistnieć na rynku. W efekcie istotnie nasiliła się walka konkurencyjna. Kto wyjdzie z niej zwycięsko?

Wydaje się, że obecna złożoność, a w konsekwencji ryzyko procesów realizowanych przez klientów powoduje, że przewagę zyskają podmioty dysponujące odpowiednio szerokimi kompetencjami i wieloletnim doświadczeniem.[/ramka]

[ramka][b]Compliance wyprze doradztwo strategiczne

Wojciech Sztuba partner zarządzający w TPA Horwath[/b]

W dłuższej perspektywie zbliżymy się do realiów rynkowych starej UE, gdzie doradztwo podatkowe polega w większej mierze na obsłudze bieżących rozliczeń. Obecnie outsourcing podatkowy jest w Polsce raczej nieopłacalny, gdyż przedsiębiorcy muszą co miesiąc ustalać zaliczki na podatek dochodowy.

Jednak wzrost rodzimego PKB po okresie kryzysu, a następnie paru latach przyspieszonego wzrostu utrwali się na poziomie ok. 2 – 3 proc. rocznie. A wtedy inwestycje zagraniczne, prywatyzacje czy restrukturyzacje, które znajdują się dziś w głównym obszarze zainteresowania doradców, ustąpią miejsca problemom związanym z działalnością operacyjną przedsiębiorstw.

W efekcie doradztwo strategiczne zostanie częściowo wyparte przez usługi zapewnienia zgodności (compliance), co potwierdzają doświadczenia dużych firm doradczych na Zachodzie. Sprzyjać temu powinna liberalizacja polskiego systemu podatkowego poprzez dopuszczenie rozliczenia podatku dochodowego w systemie rocznym.

Z drugiej strony dużą szansę na utrzymanie i rozwinięcie strategicznej roli polskich doradców podatkowych powinna przynieść międzynarodowa aktywność inwestycyjna rodzimych firm, dzięki której zostaniemy liczącym się eksporterem kapitału.

To pozwoli naszym ekspertom kształtować międzynarodową politykę podatkową spółek mających siedzibę w Polsce. Przywilej koordynowania dużych, strategicznych projektów, kiedyś zarezerwowany dla doradców z takich państw, jak USA, Niemcy czy Wielka Brytania, stanie się zatem także naszym udziałem.[/ramka]

[ramka][b]Przedsiębiorcy przyzwyczajeni do zmian

Tomasz Grunwald partner w firmie doradczej KPMG[/b]

W moim przekonaniu polski rynek doradztwa podatkowego ma już cechy rynku dojrzałego. Wraz z upowszechnieniem się podstawowej wiedzy podatkowej wśród przedsiębiorców, a z takim zjawiskiem mamy niewątpliwie do czynienia, doradca musi zaoferować usługi wysoko specjalistyczne. Powinny one obejmować nie tylko wiedzę podatkową, ale także znajomość branży oraz sytuacji ekonomicznej sektora, w którym działa klient.

W pewnym sensie rynek wymusza na nas, abyśmy, chcąc być cenionymi specjalistami, przekraczali granice doradztwa podatkowego. Spowolnienie gospodarcze spowodowało zmniejszenie liczby transakcji na rynku, a tym samym zmniejszyło w sposób naturalny zapotrzebowanie na nasze usługi. Jednocześnie sytuacja ta zmusza firmy do szukania oszczędności w bieżącym funkcjonowaniu.

Stąd też coraz częstsze stają się głosy domagające się na przykład szerszego stosowania faktur elektronicznych w obrocie gospodarczym, również dla celów podatkowych. Spełnienie tego postulatu nie tylko ograniczyłoby koszty działalności, ale byłoby korzystne z ekologicznego punktu widzenia. Dla doradców zaś oznaczałoby to nowe pole działalności.

Ostatni rok nie przyniósł zasadniczych zmian w przepisach podatkowych. Największą nowością było wprowadzenie w całej Unii Europejskiej do przepisów o podatku VAT innych zasad ustalania miejsca opodatkowania usług międzykrajowych. W mojej ocenie polscy przedsiębiorcy, przyzwyczajeni do permanentnych zmian w podatkach, dobrze sobie z tym poradzili.[/ramka]

[ramka][b]Warto łączyć doradztwo z inną działalnością

Marcin Matyka partner kierujący działem doradztwa podatkowego w DLA Piper[/b]

Na rynku doradztwa podatkowego powstaje coraz więcej niedużych kancelarii podatkowych lub prawnopodatkowych, które nie są częścią większej sieci. Zjawisko to jest naturalne na dojrzałych rynkach, którym powoli staje się także Polska. Zaletą tego rodzaju firm jest np. brak anonimowości, bardziej osobiste relacje z doradcą, a nierzadko niższe ceny.

Z drugiej strony należy pamiętać, że obecnie większość porad wymaga wiedzy z zakresu międzynarodowego prawa podatkowego lub dotyczy części międzynarodowej transakcji. W takiej sytuacji dużym atutem firm sieciowych jest możliwość korzystania z pomocy biur zagranicznych.

Powszechne i uzasadnione z biznesowego punktu widzenia jest też łączenie doradztwa podatkowego z innymi typami usług doradczych, takich jak np. konsultingowe, prawnicze i audytorskie. To właśnie obciążenia podatkowe mają często decydujący wpływ na sposób przeprowadzenia danej operacji gospodarczej.

W większości krajów zakazuje się, w określonych sytuacjach, łączenia audytu z innym doradztwem, ze względu na konieczność zachowania niezależności i bezstronności audytora. Jednak w przypadku łączenia doradztwa podatkowego z biznesowym lub prawnym należy raczej mówić o efekcie synergii i korzyści dla klienta.[/ramka]

[ramka] [b]Dużo pracy w postępowaniach podatkowych

Andrzej Puncewicz partner w Accreo Taxand[/b]

Zmniejszona liczba transakcji oraz nacisk przedsiębiorców na ograniczenie kosztów sprawiły, że rok 2009 był trudny także dla firm doradztwa podatkowego. Klienci w większym stopniu niż uprzednio oczekiwali od doradców rozwiązań tworzących w obszarze podatków wartość dodaną dla ich biznesu – najlepiej w formie poprawy krótko- i średnioterminowego cash flow.

W perspektywie najbliższych miesięcy można zakładać również zwiększoną presję ze strony fiskusa, który – będąc zmuszony do łatania dziury budżetowej – będzie się posuwał do bardziej agresywnego niż w ostatnich latach kwestionowania rozliczeń podatkowych przedsiębiorców. W związku z tym zwiększonego nakładu pracy mogą się spodziewać doradcy podatkowi specjalizujący się w reprezentowaniu klientów w toku postępowań podatkowych.

Do odniesienia przez firmę doradczą sukcesu rynkowego konieczne będą otwarte głowy i duża kreatywność zatrudnionych w niej doradców. Równie ważny jest także dostęp do międzynarodowej sieci umożliwiający wymianę wiedzy, a także zapewnienie klientom wysokiej jakości doradztwa w odniesieniu do złożonych, międzynarodowych operacji gospodarczych.

Ponadto istotna będzie odpowiednia kontrola kosztów przez firmy doradcze – firmy o rozbudowanych i kosztownych strukturach mogą tracić udział w bardzo konkurencyjnym rynku.[/ramka]

[ramka][b]Potrzebne dalsze zmiany w ustawie

Dorota Szubielska partner w kancelarii Chadbourne & Parke[/b]

Jednym z ważniejszych problemów doradztwa podatkowego była konieczność nowelizacji ustawy o doradztwie. W noweli z 6 maja 2010 r. wzięto pod uwagę tylko część zmian proponowanych przez samorząd zawodowy, ponieważ podstawowym celem było dostosowanie tych przepisów do tzw. dyrektywy usługowej.

Zniesiono generalny zakaz prowadzenia przez doradcę podatkowego innej niż doradztwo działalności gospodarczej, o ile działalność ta nie będzie sprzeczna z zasadami etyki zawodowej ani nie będzie powodować konfliktu interesów w działalności (tzw. działalność wielodyscyplinarna).

Zniesiono też zakaz reklamy oraz wprowadzono możliwość porównania ubezpieczeń. Na wyróżnienie zasługuje również nowy art. 37a wprowadzający immunitet materialny doradcy podatkowego. Regulacja ta jest analogiczna jak rozwiązania istniejące obecnie w zawodach radcy prawnego, adwokata i rzecznika patentowego. Z przedstawicielami tych zawodów doradcy podatkowi będą mogli tworzyć spółki multidyscyplinarne.

Jednak z powodu braku zmian w ustawach zawodowych ani radcowie prawni, ani adwokaci nie są przygotowani do tworzenia takich spółek. Nie wydaje mi się również, aby w związku z dyrektywą usługową odbyła się poważna dyskusja na temat zapobiegania konfliktom interesów pomiędzy niektórymi rodzajami działalności, wzajemnej zgodności uregulowań dotyczących etyki zawodowej i postępowania dyscyplinarnego.

Można powiedzieć, że ustawodawca uczynił pierwszy krok. Czy będą następne – zależy od samorządów zawodowych i ich członków.[/ramka]

[b] [i] Czytaj więcej o [link=http://www.rp.pl/temat/471183.html]Rankingu Firm Doradztwa Podatkowego 2010[/link] [/i][/b]