Szef powinien być wzorem

Przede wszystkim istotne jest to, czy firma bierze pod uwagę argument etyczny w podejmowaniu decyzji - mówi Wojciech Gasparski, ?dyrektor centrum etyki biznesu CEBI w Akademii Leona Koźmińskiego

Publikacja: 31.03.2014 14:58

Coraz częściej mówimy o etycznym prowadzeniu biznesu. Co to konkretnie oznacza?

Wojciech Gasparski:

Przede wszystkim istotne jest to, czy firma bierze pod uwagę argument etyczny w podejmowaniu decyzji. Innymi słowy, czy działanie oceniane pozytywnie ze względu na wyniki finansowe, realizację celów biznesowych można ocenić pozytywnie pod względem stosowności zachowań.

Dużo polskich firm tak działa? Badania ilościowe nie są prowadzone. Można to jednak ocenić jakościowo, a także korzystając z własnego doświadczenia. Gdy robimy zakupy w sklepie czy na bazarku, dość łatwo możemy sprawdzić, czy nas ktoś nie oszukuje. Im konsument jest bliżej sprzedawcy, producenta, tym większa jest jego kontrola nad ich działaniami. Ważny jest bowiem dystans moralny. Gdy jest mały, wówczas rośnie zaufanie. Tam, gdzie jest większy, skłonność do nieetycznych zachowań rośnie, a zaufanie maleje.

Gdzie tak jest?

Wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z dużą liczbą klientów i raczej z PESEL-em, numerkiem, niż z żywym człowiekiem, wówczas dystans moralny jest znaczny. Tak bywa na przykład w finansach oraz w branżach, gdzie klient jest bezosobowy. Szczególnie tam, gdzie prowadzi się biznes, korzystając z call center. Gdzie sprzedawca (zwany niekiedy doradcą – tylko komu doradza?) opłacany jest „od sztuki" i nie widzi konsumenta ani konsument jego.

Jednak dla wielu dużych firm końcowy klient jest praktycznie bezosobowy...

Dlatego ważne są kodeksy etyki, szkolenia pracowników, których trzeba wyczulić na argumenty etyczne. Ważne jest, by ludzie przyswoili sobie pewne zachowania, przede wszystkim to, co etyka nazywa powinnością, czyli jak postąpić należy, ponieważ takie właśnie działanie jest dobre samo w sobie, a nie dlatego, że jest skuteczne, opłacalne, ekonomiczne itp.

A jak jest w sektorze energetyczno-paliwowym?

Tu kwestie etyczne są istotne nie tylko z punktu widzenia rzetelnej obsługi konsumentów, współpracy z kontrahentami, ale również ekologii. Dochodzi tu szerszy wymiar odpowiedzialności biznesu, który wiąże się nie tylko z klientami, dostawcami, pracownikami, ale również z innymi interesariuszami, jak środowisko naturalne, a nawet przyszłe pokolenia. To, jak dziś prowadzimy wydobycie surowców, co robimy z odpadami, wpłynie na jakość życia naszych dzieci i wnuków, już obecnie oddziałując na nasze życie.

Niekiedy firmy narzekają, że przepisy, biurokracja zachęcają do nieetycznych działań...

Proponuję, by nie szukać usprawiedliwienia w zachowaniu innych. Zmieniając to, co zmiany wymaga, dostarczajmy wzorów postępowania własnym dzieciom. W firmach takim wzorem powinien być szef. Według amerykańskich, prowadzonych na skalę globalną badań, im niżej pracownik jest w hierarchii firmy, tym bardziej stara się zaspokajać przewidywane przezeń oczekiwania „góry". W rezultacie zachowuje się często mniej etycznie niż jego przełożeni. Tak więc autentyczna lub domniemana presja na wyniki powoduje u niektórych skłonność do postępowania zgodnie z fatalną zasadą „cel uświęca środki".

—rozmawiała Anita Błaszczak

Coraz częściej mówimy o etycznym prowadzeniu biznesu. Co to konkretnie oznacza?

Wojciech Gasparski:

Pozostało 97% artykułu
Praca
Firmowy Mikołaj częściej zaprosi pracowników na świąteczną imprezę
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Praca
AI ułatwi pracę menedżera i przyspieszy karierę juniora
Praca
Przybywa doświadczonych specjalistów wśród freelancerów
Praca
Europejski kraj podnosi wiek emerytalny. Zmiany już od 1 stycznia 2025
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Praca
Kobieta pracująca żadnej pracy się nie boi!