Zwrot środków z IKE, IKZE – zawsze z PIT

Gdy oszczędzający zrezygnuje z inwestycji i wycofa zgromadzone pieniądze, zapłaci podatek. I to bez względu na formę posiadanego konta emerytalnego

Publikacja: 09.02.2012 07:00

 

Różna może być tylko podstawa obliczenia PIT. W przeciwieństwie do systemu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, dobrowolne formy zabezpieczenia jedynie ograniczają, ale nie pozbawiają właściciela prawa do dysponowania mieniem.

Oszczędzający ma prawo do wycofania oszczędności z IKE lub IKZE do majątku osobistego (podlegającego swobodnym dyspozycjom) w razie wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE lub IKZE przez którąkolwiek ze stron, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej. Zdarzenie takie określane jest mianem zwrotu środków.

Od dochodu

W przypadku zwrotu środków gromadzonych na IKE nie ma zastosowania zwolnienie podatkowe określone w art. 21 ust. 1 pkt 58a ustawy o PIT. Zasady opodatkowania dochodu oszczędzającego z tytułu zwrotu (częściowego zwrotu) środków zgromadzonych na tym koncie określa art. 30a ust. 1 pkt 10. Przepis ten ustanawia zasadę poboru podatku w wysokości 19 proc. dochodu.

Dochodem jest różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na IKE a sumą wpłat na to konto. Przepis nieściśle definiuje podstawę opodatkowania obliczoną od wartości środków „zgromadzonych”. Kasowy charakter przychodu oznacza, że przychodem jest faktycznie dokonana płatność.

Wątpliwości rodzi również ustalanie kwoty zmniejszającej dochód – sumy wpłat na IKE. Art. 2 pkt 4 uike definiuje „wpłatę”, jako „wpłatę środków pieniężnych dokonywaną przez oszczędzającego na IKE lub IKZE lub przekazanie pożytków z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE lub IKZE oszczędzającego”.

Środki zgromadzone na IKE mogą zaś dodatkowo pochodzić z uprzednich wpłat oszczędzającego na pracowniczy program emerytalny – przekazanych w trybie wypłaty transferowej na IKE. Obecna wypłata z IKE środków pochodzących z pracowniczego programu emerytalnego również rodzi przychód opodatkowany. Ponieważ uprzednia wpłata na pracowniczy program emerytalny nastąpiła z dochodu netto pracownika, wykładnia celowościowa bezspornie uzasadnia wliczenie tych kosztów do kalkulacji dochodu.

Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 31 stycznia 2008 r. (ITPB1/415-482/07/IG). Pogląd niekorzystny dla podatników (że chodzi wyłącznie o wpłaty w rozumieniu art. 2 pkt 4 uike) zaprezentowały Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 30 sierpnia 2010 r. (IPPB2/415-532/10-2/MG) oraz Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 18 czerwca 2010 r. (ILPB2/415-392/10-2/JK.

Moim zdaniem za wpłaty na IKE zmniejszające podstawę opodatkowania należy uznać także opłaty i prowizje pobierane od oszczędzającego przez instytucję prowadzącą IKE.

Końcowo zaznaczyć należy, że w przypadku zwrotów częściowych art. 30a ust. 8a – 8d ustawy o PIT określa szczegółowe zasady obliczania każdej raty dochodu (wprowadzono mechanizm przyporządkowywania wpłat do tej części środków zgromadzonych na IKE, która stanowi przychód w danym momencie rozliczeniowym).

Jak przy wypłacie i bez zaliczki

Zwrot środków zgromadzonych na IKZE został wymieniony jako jedna z kategorii przychodów z innych źródeł. Nie korzysta on ze zwolnień podatkowych oraz nie został objęty ryczałtową formą opodatkowania.

Oznacza to opodatkowanie uzyskanych kwot na zasadach analogicznych jak w przypadku wypłaty. Instytucja finansowa nie pobiera jednak zaliczki na PIT – taki obowiązek spoczywa bowiem na niej jedynie w przypadku wypłaty w ratach (art. 35 w związku z art. 34a ust. 3 ustawy o PIT).

Różna może być tylko podstawa obliczenia PIT. W przeciwieństwie do systemu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, dobrowolne formy zabezpieczenia jedynie ograniczają, ale nie pozbawiają właściciela prawa do dysponowania mieniem.

Oszczędzający ma prawo do wycofania oszczędności z IKE lub IKZE do majątku osobistego (podlegającego swobodnym dyspozycjom) w razie wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE lub IKZE przez którąkolwiek ze stron, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej. Zdarzenie takie określane jest mianem zwrotu środków.

Pozostało 83% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"