PiS rozrywany najgłębszymi konfliktami od lat. Ale słowo na „R” jeszcze nie pada

Jeszcze na początku lata, po sukcesie wyborczym Karola Nawrockiego, w PiS panowała euforia. Snuto scenariusze tzw. rządu technicznego na jesieni, upadku gabinetu Donalda Tuska i nawet jesiennych, przyspieszonych wyborów. Ale nie wszyscy byli tacy pewni siebie. – Bardzo przestrzegam przed tym myśleniem, że mamy 30 proc. razem z Konfederacją, to już jest większość, 282 głosy i to wystarczy. Nie, proszę państwa, żadne 30 proc. Musimy dążyć do 40 proc. i więcej – mówił Jarosław Kaczyński w sobotę, 28 czerwca, zaraz po siódmym już wyborze na prezesa PiS. 

Dziś po tamtej euforii nie ma śladu. PiS jest w defensywie rozrywany przez aferę z działką pod CPK, ucieczkę Zbigniewa Ziobry na Węgry i konflikty frakcyjne, a Donald Tusk zaliczył być może najmocniejsze polityczne odbicie od lat. Szczególnie niepokojąca wydaje się sytuacja wewnętrzna i wypływające na widok publiczny spory, których coraz więcej choćby w mediach społecznościowych. 

Wojna w PiS o program bez rozstrzygnięcia

Ostatnie kilkanaście dni to najgorętszy wewnętrznie okres w PiS przynajmniej od roku, gdy decydowało się to, kto będzie kandydatem partii na prezydenta. Tym razem walka toczy się o to, kto będzie tworzył program PiS. Szefem Rady Programowej PiS jest prof. Piotr Gliński, który odpowiadał też za zorganizowany pod koniec października kongres programowy. Wtedy w panelach dyskusyjnych brali udział członkowie wszystkich zwaśnionych frakcji: grupa Mateusza Morawieckiego, ziobryści z dawnej Solidarnej Polski, tzw. maślarze skupieni wokół Tobiasza Bocheńskiego oraz nieco rozproszeni zwolennicy Jacka Sasina, Przemysława Czarnka i Beaty Szydło. A jest jeszcze przecież „Zakon PC”, wierni współpracownicy Jarosława Kaczyńskiego jeszcze z czasów dawnego Porozumienia Centrum.

Ale samo grono najbliższych prezesa Kaczyńskiego też się zmienia. Podczas rządów Zjednoczonej Prawicy, w latach 2015-2023, najważniejsze było Prezydium Komitetu Politycznego (PKP) m.in. z wiceprezesami partii. PKP stopniowo się jednak rozrastało, w miarę jak przybywało wiceprezesów. Teraz powstał jeszcze jeden wewnętrzny krąg doradczy. Są w nim m.in. Jacek Sasin, Elżbieta Witek, Mariusz Błaszczak, Marek Kuchciński, Mateusz Morawiecki oraz kilka osób dopraszanych na zasadzie rotacyjnej. Były premier jest w tym nieformalnym gremium dość osamotniony. 

Gdy w listopadzie PiS przystąpił do kolejnego etapu prac programowych – debat z cyklu „Alternatywa 2.0”, którym przewodniczy Piotr Gliński, oraz powołania zespołów programowych – to niespodziewanie się okazało, że w tych ostatnich nie ma ludzi Morawieckiego. Sam były premier w geście sprzeciwu nie wziął udziału w pierwszej debacie o dezinformacji. I doszło do eskalacji.

Czytaj więcej

Polityka

Jesienne przebudzenie Donalda Tuska. Dlaczego KO deklasuje PiS w sondażach?

Jeszcze pół roku temu premier Donald Tusk był chowany do politycznego grobu, podczas gdy dziś jes...

Skład zespołów programowych miał zostać ustalony za bezpośrednią zgodą Jarosława Kaczyńskiego, niejako poza samym Glińskim, uważanym za człowieka byłego premiera. Na ich skład duży wpływ mieli przeciwnicy Morawieckiego. Gliński chciał w geście protestu zrezygnować z pełnionej funkcji, ale po serii spotkań na Nowogrodzkiej ostatecznie do tego nie doszło. 

PiS w kryzysie. Frakcje okopane na swoich pozycjach 

Na razie wielogodzinne spotkania i narady na Nowogrodzkiej nie przyniosły zmiany. Ale to, że wewnętrzna walka wciąż się toczy, widać wyraźnie. Pod koniec listopada pojawiły się informacje o próbie zawieszenia europosła Waldemara Budy. Wziął on udział w debatach podczas łódzkich Igrzysk Wolności, imprezy kojarzonej z obozem rządzącym. Politycy związani z Morawieckim zaczęli się temu sprzeciwiać w mediach społecznościowych. Po raz pierwszy wystąpili w jakiejś sprawie tak licznie i z tak otwartą przyłbicą. Do zawieszenia Budy ostatecznie nie doszło, a rzecznik PiS Rafał Bochenek informował, że miało bardziej chodzić o niezapłacone składki.

Później Jarosław Kaczyński odwiesił radnych sejmiku województwa dolnośląskiego związanych z Michałem Dworczykiem (po umorzeniu wobec nich postępowania dyscyplinarnego), którzy jakiś czas temu zostali zawieszeni w członkostwie w partii. Dworczyk to kolejny stronnik Morawieckiego, a do zawieszenia miała doprowadzić frakcja Elżbiety Witek. Odwieszenie można odczytywać jako niewielki sygnał deeskalacji.

Na dodatek KO od dłuższego czasu przoduje w sondażach. W niedawnym badaniu OGB partia Donalda Tuska ma 38 proc. poparcia, a Prawo i Sprawiedliwość tylko 28 proc., ale potencjalna koalicja PiS z Konfederacją i partią Grzegorza Brauna miałaby większość – 250 mandatów. To wariant gorszy niż i tak trudna koalicja tylko z Konfederacją, o której Kaczyński mówił w czerwcu, ale idący w tym samym nurcie: może dawać części polityków PiS złudne poczucie uspokojenia, że „cała prawica” nadal jest silna. A dokładnie przed takim myśleniem prezes ostrzegał swoich ludzi kilka miesięcy temu.

Foto: Paweł Krupecki

Tu warto zaznaczyć, że przeciwnicy premiera Mateusza Morawieckiego podkreślają, że zwłaszcza dla Konfederacji były premier i jego ludzie nie są wiarygodni. Z kolei ludzie Morawieckiego zwracają uwagę na obecność Zbigniewa Ziobry w zespole programowym ds. wymiaru sprawiedliwości. 

PiS przed wyborem w sprawie swojej tożsamości 

W weekend politycy PiS organizowali spotkania w ramach rozpoczętego w listopadzie objazdu po Polsce. Mają się zakończyć pod koniec stycznia. Później nastąpi pierwsze podsumowanie. Prezes Kaczyński zapowiedział w Katowicach, że aż do wyborów politycy PiS mają odwiedzić wszystkie gminy w kraju, których jest ok. 2,5 tysiąca. – Tylko po co? – kwituje jeden z naszych rozmówców z samej partii.

Czytaj więcej

Polityka

Mentzen: Kiedy PiS rządzi, trudno go odróżnić od PO

Po utracie władzy przez PiS byłem zaniepokojony, bo bałem się, że PiS będzie próbował nam przejąć...