Archiwalny list do prezydenta Lecha Wałęsy w sprawie powołania Ruchu Wspierania AWS z lipca 1996 r. czy „Propozycja programowa dotycząca poprawy stanu bezpieczeństwa w państwie” BBWR z 1993 r. – Instytut Studiów Politycznych PAN rozpoczął udostępnianie w internecie pierwszej części zdigitalizowanego archiwum partii politycznych. Od kilku dni można przeglądać zeskanowane dokumenty (na razie to wersja testowa) trzech ugrupowań: Akcji Wyborczej Solidarność, Antyklerykalnej Partii Postępu Racja i Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform. Materiały AWS liczą 186 dokumentów, Racji zaledwie dwa, BBWR – 37.
– Materiał obecnie udostępniony na stronie archiwum prezentuje jedynie część naszego zebranego zasobu. Przedstawione już dokumenty poszczególnych partii czy koalicji nie stanowią jeszcze całości zebranych dokumentów na ich temat. Osobno mamy m.in. zebrane materiały z okresu wyborczego, biuletyny czy dokumentację inną niż aktową. To dopiero początek większej całości. Posiadamy dokumenty przeszło stu ugrupowań politycznych – mówi „Rzeczpospolitej” Witold Kunicki-Goldfinger z PAN, odpowiedzialny za cyfrowy projekt. Jak podkreśla, jest to „unikatowy zbiór”, bo „niewiele partii przekazało dotychczas swoje archiwa do archiwów państwowych”.
Akta i plakaty
Udostępnione zostaną skany materiałów 118 partii politycznych, jakie powstały od końca lat 80. do dziś. To tzw. pierwsza seria, na którą składa się dokumentacja partii politycznych i zawiązywanych przez nich koalicji z okresu 1987 r. (w tym pierwsze zarejestrowane, jak Polska Partia Socjalistyczna czy Konfederacja Polski Niepodległej), do czasów współczesnych. – Cały zasób Archiwum Partii Politycznych ISP składa się m.in. z dokumentacji aktowej, a więc papierowej, dokumentacji wielkoformatowej, np. plakaty, ale też audiowizualnej i elektronicznej – wyjaśnia Kunicki-Goldfinger. Są to między innymi materiały zbierane bezpośrednio od partii politycznych, komitetów wyborczych, innych ugrupowań politycznych (jak klubów czy kół), jak również kopie dokumentów z Państwowej Komisji Wyborczej i Sądu Okręgowego w Warszawie (gdzie rejestrowane są partie polityczne).
Czytaj więcej
"Jaki Pani/Pana zdaniem wynik wyborczy w nadchodzących wyborach osiągnie PiS?" - takie pytanie zadaliśmy uczestnikom sondażu SW Research dla rp.pl.
– Są to takie dokumenty jak np. statuty, programy wyborcze, materiały programowe i zjazdowe, umowy koalicyjne, biuletyny, uchwały, oświadczenia, dokumenty klubów parlamentarnych, ale również plakaty, ulotki, czy gadżety wyborcze. Dokumentacja elektroniczna składa się m.in. z informacji pobranych ze stron internetowych oraz mediów społecznościowych poszczególnych ugrupowań – wylicza naukowiec.
Archiwum jest w trakcie digitalizacji także innych ruchów politycznych (a więc np. ruchu Kukiz’15) i think-thanków.
O propagandzie
W archiwum znajdziemy polityczne efemerydy jak Polska Partia Przyjaciół Piwa czy Partia „V” (Partia Posiadaczy Magnetowidów). Najpojemniejsze archiwa mają PSL (3,5 tys. stron dokumentów), PiS (ponad 2 tys.) czy SLD (prawie 3 tys.). PO zgromadziła zaledwie 525 dokumentów.
Co możemy zobaczyć w już udostępnionym archiwum AWS? M.in. oświadczenie KP AWS w sprawie jawności oświadczeń majątkowych posłów i senatorów, stanowisko Zespołu Koordynacyjnego AWS w sprawie przebiegu procesu dotyczącego śmiertelnego pobicia Grzegorza Przemyka czy „List otwarty do Ministra Zbigniewa Siemiątkowskiego w sprawie agenturalnej działalności ludzi należących do PZPR przed rokiem 1989”. W archiwum Racji znajduje się tylko „Ulotka propagandowa” oraz program partii z 2004 r. W przypadku Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform znajdziemy m.in. oświadczenie w sprawie zmiany małej konstytucji z 1994 r.
Są i perełki. To chociażby lista 37 organizacji wchodzących w skład AWS czy wykaz członków AWS oraz propozycje zmian w Konstytucji RP. – Ciekawymi materiałami są również statuty poszczególnych partii politycznych, na podstawie których można odtworzyć sposób ich funkcjonowania, ich charakter czy główne założenia polityczne – podkreśla naukowiec
Jarosław Flis, prof. UJ, komentator polityczny, uważa, że cyfrowe archiwum partii to fantastyczna wiadomość nie tylko dla historyków, pasjonatów, polityków czy dziennikarzy. – To miejsce dla wszystkich. Dzięki materiałom możemy wyrobić sobie opinię, przypomnieć fakty, a dostęp online powoduje, że można je przetwarzać, wykorzystywać w mediach społecznościowych, na YouTubie, w materiałach filmowych. Materiały partii politycznych to także element naszej tożsamości – dodaje prof. Flis.
