Unia Europejska: Ukraińcy, zostańcie u nas

Kijów dobrze przyjął propozycję przedłużenia ochrony tymczasowej do marca 2024 r., a jak będzie trzeba, to i na dłużej. Zmienia się też traktowanie tych, którzy chcą wrócić na Ukrainę. – Jeśli zdecydujecie się wrócić i potem sytuacja nagle się pogorszy i będziecie chcieli znów wyjechać, to nie obawiajcie się. UE nie zaprzestanie ochrony tymczasowej – obiecała Johansson.

Co to oznacza w praktyce? Że Ukraińcy wracający teraz do swojego kraju mogą zachować kartę pobytu kraju goszczącego i nie muszą się wyrejestrowywać z systemu. Proszeni są tylko o powiadomienie władz lokalnych, że wyjeżdżają. Tym samym, gdy sytuacja w zakresie bezpieczeństwa zmusi ich do powrotu do UE, wystarczy, że powiadomią władze lokalne, że znów tu są, bez konieczności ponownego przechodzenia przez procedurę ubiegania się o ochronę tymczasową. KE i władze Ukrainy mają przeprowadzić kampanię informacyjną na ten temat.

Polska i inni

Z opublikowanego w poniedziałek dorocznego barometru wynika, że napływ uchodźców z Ukrainy w sposób nieproporcjonalny obciążył niektóre państwa UE, a w szczególności niektóre miasta. Odnotowano ponad 10 milionów przemieszczeń transgranicznych, 6 milionów dotyczyło czterech krajów na wschodniej granicy UE: Polski, Słowacji, Węgier i Rumunii. Z polskiej granicy korzystała zdecydowana większość uciekających przed wojną do UE. Polska dla większości przekraczających naszą granicę była krajem docelowym, pozostałe trzy kraje traktowane są raczej jako droga tranzytowa.

Granica Polski była przekraczana 4,3 mln razy, z tego 1,2 mln osób zarejestrowało się. Wnioskować można, że reszta pojechała dalej, po krótkim czasie wróciła na Ukrainę, a być może jakaś część przebywa w naszym kraju bez rejestracji. Byłaby to jednak zdecydowana mniejszość, bo legalny pobyt wiąże się z wieloma korzyściami. Proporcjonalnie najwięcej na swoje barki wzięły Warszawa i okolice. W samej stolicy zarejestrowało się 115 tys. Ukraińców, a 250 tys. w województwie mazowieckim – to dane z czerwca. Teraz Ukraińców jest prawdopodobnie jeszcze więcej. Liczba mieszkańców stolicy wzrosła w ciągu kilku miesięcy o 15 proc.

Żeby wyobrazić sobie, jaki to wysiłek organizacyjny, warto popatrzeć na liczby w ujęciu dziennym. W szczycie fali uchodźczej miasto znajdowało noclegi dla 3200 osób dziennie, a dane te nie obejmują całej oferty ze strony wolontariuszy.

Według Europejskiego Komitetu Regionów, który raport przygotował, problemem w Warszawie jest nie tylko zakwaterowanie Ukraińców. Wyzwaniem jest edukacja. Szkoły już osiągnęły maksymalne możliwości, a część dzieci dopiero będzie rejestrowana i wysyłana do szkół. Inna kwestia to opieka zdrowotna i opieka społeczna. – Biorąc pod uwagę liczbę uchodźców w Polsce, presja na krajowy system opieki zdrowotnej będzie znaczna, zwłaszcza ze względu na specyfikę populacji poszukującej schronienia, a przede wszystkim nadreprezentację osób starszych i niepełnosprawnych – twierdzą autorzy raportu. W Warszawie, poza dostępem do miejskiej infrastruktury medycznej, władze miejskie zorganizowały specjalne punkty medyczne, w których uchodźcy mogą otrzymać pomoc. Ale według EKR potrzebne jest wsparcie finansowe dla miast.