Sąd kasacyjny podkreślił, że na etapie ponownego rozpoznania spraw sąd pierwszej instancji będzie mógł już uwzględnić stanowisko TK. Przy czym, w jego ocenie, niekonstytucyjność art. 20 ust. 3 ustawy o PIT w zakreślonych przez TK ramach czasowych oznacza, że nie może on być podstawą orzekania w sprawie nieujawnionych źródeł.
Co prawda Trybunał nie zakwestionował wysokości samej stawki (tj. 75 proc. podatku od ukrywanych dochodów), ale niekonstytucyjność art. 20 ust. 3 ustawy o PIT oznacza, że fiskus w praktyce nie ma jak jej zastosować. Przepis ten określa m.in., jak obliczyć przychody z nieujawnionych źródeł. Bez tego nie można wymierzyć sankcyjnej stawki PIT. Dotyczy to jednak tylko okresu od 1998 r. do 2006 r., którego dotyczy wyrok Trybunału.
Pojawia się jednak pytanie, co ze sprawami z lat późniejszych. Art. 20 ust. 3 ustawy o PIT po 2006 r. nie zmienił znacząco swojego brzmienia. Powstaje więc duża wątpliwość co do jego zgodności z konstytucją. Z tym problemem zmierzy się sąd pierwszej instancji w jednej z omawianych spraw, która dotyczyła PIT za 2007 r.
Sprawy po 2007 r.
Co zrobi? Najmniej prawdopodobne wydaje się, by sam odmówił zastosowania art. 20 ust. 3 ustawy o PIT w brzmieniu od 2007 r. Takie rozstrzygnięcie sądu administracyjnego dotyczące przepisu rangi ustawowej oznaczałoby wkroczenie w kompetencje Trybunału. Konieczne może okazać się skierowanie kolejnego pytania prawnego do TK. Niezależnie od tego ustawodawca powinien jak najszybciej znowelizować przepisy zgodnie z wytycznymi TK. W przeciwnym razie może się okazać, że służby fiskalne na długo stracą oręż w walce z nieuczciwymi podatnikami. Wyroki są prawomocne.
Opinia dla „Rz"
Marcin Bazylczuk, radca prawny, doradca podatkowy w kancelarii BWW Law & Tax Firm
Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjny art. 20 ust. 3 ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym od 1998 r. do 2006 r. Dotyczy ustalania wysokości przychodu z nieujawnionych źródeł. Jego obecne brzmienie różni się nieznacznie od zakwestionowanego przez TK. Istnieją więc uzasadnione wątpliwości, że również ono jest niekonstytucyjne, i TK powinien wydać w tym zakresie rozstrzygnięcie. Warto zauważyć, że art. 68 § 4 ordynacji podatkowej dotyczący przedawnienia zobowiązania z nieujawnionych źródeł straci moc z upływem 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku TK. Jednak z orzecznictwa wynika, że sądy administracyjne mają prawo odmówić stosowania niekonstytucyjnego przepisu od razu. Nawet jeśli traci on moc w późniejszym terminie.
