Odsetki od odszkodowania powinny być zwolnione z podatku

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zakwestionował w wyroku z 29 czerwca 2016 r. (I SA/Gd 380/16) stanowisko organów podatkowych dotyczące rozliczenia odsetek. Sprawa dotyczyła małżonków, których syn zginął w 2011 r. w wypadku komunikacyjnym. Syn był ubezpieczony od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz od następstw wypadku. Uposażonymi do wypłaty odszkodowania byli rodzice zmarłego. Towarzystwo ubezpieczeń wypłaciło 175 tys. zł. Rodzice w sądzie wywalczyli jednak jeszcze 350 zł. Sąd zasądził tę kwotę wraz z odsetkami.

Małżonkowie wystąpili o interpretację z pytaniem, czy odsetki ustawowe, zasądzone wyrokiem sądowym za zwłokę w wypłacie odszkodowania, podlegają PIT.

Fiskus chce podatku

Izby Skarbowej w Bydgoszczy uznała w interpretacji (ITPB2/4511-834/15/RS), że należy zapłacić od nich podatek. Dyrektor Izby przypomniał, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem m.in. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zdaniem fiskusa wyłączenie z opodatkowania należności głównej nie oznacza jednak, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone. Tam gdzie odsetki są zwolnione, ustawa mówi o tym wyraźnie. To oznacza, że odsetek nie można utożsamiać z kwotami otrzymanymi z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, stąd też nie mogą być one objęte art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT. Stanowią więc przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych, według stawek 18 i 32 proc. PIT. Należy go rozliczyć w zeznaniu rocznym składanym do końca kwietnia.

Jednak WSA w Gdańsku uchylił zaskarżoną interpretację. W uzasadnieniu wskazał, że odsetki należy przypisać do tego samego źródła przychodu co należność główną. A to oznacza, że skoro odszkodowanie jest zwolnione z PIT, to tak samo należy traktować odsetki.

Sąd odniósł się do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 stycznia 2014 r. (I FSK 289/12). NSA stwierdził, że odsetki stanowią integralny element przychodu, ich byt prawny zależy od należności, z którą są związane. Nie można wyprowadzać wniosku, że odsetki należy przyporządkować do innego źródła, niż należność główną.

Wyroki niejednolite

W innych interpretacjach podatkowych dotyczących odsetek od odszkodowań fiskus twierdzi, że podlegają one opodatkowaniu niezależnie od świadczenia głównego. W niektórych przypadkach sądy stają po stronie organów podatkowych, jak np. WSA w Krakowie w wyroku z 19 listopada 2015 r. (I SA/Kr 1275/15). Sąd potraktował przyznane odszkodowanie za utratę zdrowia oraz wypłacone od niego odsetki jako dwa odrębne świadczenia. O ile kwota zadośćuczynienia jest zwolniona z podatku, o tyle kwota odsetek podlega PIT.

Inne rozstrzygnięcie przedstawił jednak WSA w Gdańsku w wyroku z 14 czerwca 2016 r. (I SA/Gd 250/16).

Sprawa dotyczyła odszkodowania wypłaconego klientowi przez bank za korzystanie z jego pieniędzy przez pracownika banku. Sąd uznał, że zgodnie z poglądem wyrażonym w orzecznictwie (II FSK 702/12, II FSK 333/12, II FSK 289/12 i II FSK 115/12) odsetki powinny być przypisane do tego samego źródła co należność główna i zwolnione z podatku.

Opinia dla „Rz"

Grzegorz Grochowina,  menedżer w KPMG w Polsce