Jaki PIT od sprzedaży mieszkania

-  Prowadzę niewielkie biuro rachunkowe. Zgłosiła się do mnie osoba fizyczna nieprowadząca działalności, która zamierza sprzedać mieszkanie. Nie wiedziała, czy powinna zapłacić PIT z tytułu planowanej sprzedaży tego lokalu. Osoba ta w maju 1995 r. otrzymała przydział lokalu mieszkalnego od spółdzielni mieszkaniowej na warunkach własnościowego prawa do lokalu. W lutym 2015 r. osoba ta przeprowadziła ustanowienie na jej rzecz prawa odrębnej własności tego lokalu w trybie ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Czy z tytułu planowanej sprzedaży mieszkania powstanie u tej osoby przychód w podatku dochodowym? – pyta czytelnik.

Źródłami przychodów są, stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT, odpłatne zbycie:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d) innych rzeczy,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i  – w przypadku nieruchomości oraz praw majątkowych określonych w lit. a–c – nastąpiło przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. W przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób przeprowadzających zamianę.

To nie jest źródło przychodów

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, powstaje przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub prawa, jej części lub udziału w nieruchomości lub prawie nastąpiło po upływie tak liczonych pięciu i nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej, to nie jest źródłem przychodu i w ogóle nie podlega opodatkowaniu PIT.

Z pytania wynika, że osoba zgłaszająca się do biura rachunkowego otrzymała w maju 1995 r. przydział lokalu mieszkalnego od spółdzielni mieszkaniowej na warunkach własnościowego prawa do lokalu, natomiast w lutym 2015 r. ustanowiono na jej rzecz prawo odrębnej własności tego lokalu w trybie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Od kiedy liczyć

O tym czy odpłatne zbycie nieruchomości (lokalu mieszkalnego) wywoła po stronie podatnika skutki podatkowe w postaci powstania przychodu w PIT, decydujące znaczenie ma moment i forma prawna jej nabycia. Kluczowe jest zatem ustalenie daty nabycia przez tę osobę lokalu mieszkalnego, tj. ustalenie od jakiego momentu należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c ustawy o PIT:

-  od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpił przydział lokalu mieszkalnego na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (1995 r.), czy

-  od końca roku kalendarzowego, w którym na rzecz tej osoby ustanowiono odrębną własność lokalu (2015 r.).

W sytuacji, w której podatnik nabył spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, a następnie nastąpiło ustanowienie na jego rzecz prawa odrębnej własności tego lokalu w trybie ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, za datę nabycia lokalu (nieruchomości), uwzględnianą do liczenia pięcioletniego terminu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie można uznać dnia ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu. Nabycie, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c ustawy o PIT, następuje w momencie ustanowienia (przydziału) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Zmienia się tylko forma

Natomiast ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego oraz przeniesienie prawa własności nie jest zdarzeniem prawnopodatkowym, które należy utożsamiać z nabyciem. Ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przynależnego do tego lokalu mieszkalnego udziału w gruncie jest tylko inną formą własności, a nie nowym nabyciem. Przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność w formie aktu notarialnego jest jedynie zmianą formy prawnej dysponowania lokalem mieszkalnym.

Oznacza to, że datą nabycia opisanego w pytaniu lokalu mieszkalnego jest 1995 r., tj. data przydziału lokalu mieszkalnego na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT powinien być liczony właśnie od końca 1995 r. i upłynął 31 grudnia 2000 r. Ewentualna sprzedaż tego lokalu po 31 grudnia 2000 r. nie powoduje powstania przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c ustawy o PIT.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (por. interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 7 października 2016 r., IBPB-2-2/ 4511-709/16-1/KRB). ?

Autor jest doradcą podatkowym