Zdaniem izby w latach 2005 – 2006 podatniczka i jej mąż spełniali przesłanki do wystąpienia z wnioskiem o łączne opodatkowanie. W tym czasie istniała bowiem między nimi majątkowa wspólność małżeńska.
Orzeczenie sądu wprawdzie wywiera skutki z datą wsteczną, jednakże składając zeznania w tych latach, małżonkowie nie mieli świadomości istnienia między nimi rozdzielności majątkowej – pozostawali w ustawowej wspólności. W dacie składania wspólnych zeznań spełniali zatem ten warunek łącznego rozliczenia.
[srodtytul]Nie tylko kawaler czy panna[/srodtytul]
Na podobne przywileje mogą liczyć samotnie wychowujący dzieci. Oni również mogą złożyć wspólny PIT – w tym wypadku z samotnie wychowywanym dzieckiem lub dziećmi (gdy jest ich kilkoro).
Działa tu podobna zasada co przy małżeńskim PIT. Podatek obliczany jest co prawda w podwójnej wysokości, ale od połowy dochodów. Oczywiście, w tym wypadku przepisy również mówią, że ten sposób opodatkowania wyłączony jest, jeśli rodzic lub dziecko uzyskują przychody opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym lub podatkiem liniowym.
Kogo ustawa uznaje za osobę samotnie wychowującą dzieci? Jest to jedno z rodziców albo opiekun prawny, jeśli jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczona jest separacja.
Ale uwaga! Samotnie wychowywać dziecko może też osoba pozostająca w związku małżeńskim, gdy jej małżonek pozbawiony jest praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
[srodtytul]Małoletnie lub uczące się[/srodtytul]
Wspólnie z dzieckiem uda się złożyć PIT, jeśli wychowujemy dzieci małoletnie, a więc przed ukończeniem 18 lat. Warto jednak pamiętać, że uzyskanie przez dziecko pełnoletności w trakcie roku podatkowego nie powoduje utraty prawa do wspólnego rozliczenia.
Załóżmy, że córka pani Liliany skończyła we wrześniu 2009 r. 18 lat.
Czy podatniczka może rozliczyć się za 2009 rok jako samotny rodzic? Tak, i to mimo ukończenia przez córkę 18 lat. Takiej możliwości nie będzie jednak już za 2010 rok, chyba że córka pójdzie na studia. Przepisy mówią bowiem, że jako samotny rodzic można rozliczać się także wtedy, gdy wychowujemy dzieci uczące się w szkołach i nieuzyskujące dochodów (jednak tylko do ukończenia przez nie 25 lat).
Co istotne, nie muszą studiować w kraju. Przepisy mówią bowiem o wychowywaniu dzieci uczących się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie (jeszcze do niedawna konieczne było, aby dziecko uczyło się w Polsce).
Z tego samego przywileju, czyli możliwości rozliczenia się jako samotny rodzic, korzystać mogą także wychowujący samotnie dzieci, które otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny, i to bez względu na ich wiek.
[srodtytul]Konkubinat nie uprawnia[/srodtytul]
Podatnicy często pytają, czy osoba pozostająca w konkubinacie może skorzystać z opodatkowania przewidzianego dla osoby samotnie wychowującej dziecko?
Organy podatkowe są konsekwentne i mówią, że nie.
Przykładami są [b]interpretacje Izby Skarbowej w Warszawie z 3 czerwca 2009 r. (IPPB4/415-229/09-2/SP) oraz Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 23 lipca 2009 r. (ITPB1/415-443/09/MM).[/b]
W obu wypadkach izby stwierdziły, że osoby żyjące w nieformalnym związku z kobietą (mężczyzną), z którą (którym) mają dziecko, spełniają jeden z warunków wynikający z definicji zawartej w art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednakże warunek ten jest niewystarczający do skorzystania z możliwości rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Nie można bowiem uznać ich za osobę samotnie wychowującą dziecko, ponieważ jego wychowaniem zajmują się oboje rodzice. Co więcej, rodzice razem mieszkają.
Z prawa do rozliczenia jako samotni rodzice nie korzystają też osoby będące rodziną zastępczą, nawet jeśli dzieci wychowują same. Wyjaśniła to [b]Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 10 kwietnia 2008 r. (ITPB2/415-259/08/AD)[/b].
Z pytaniem zwróciła się babcia, którą sąd ustanowił rodziną zastępczą dla wnuka. Izba stwierdziła, że funkcja rodziny zastępczej nie jest tożsama z funkcją opiekuna prawnego. A art. 6 ust. 5 ustawy o PIT wyraźnie mówi, że za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego.
„Zawarta w tym przepisie definicja osoby samotnie wychowującej dzieci jest wyczerpująca i nie przewiduje żadnych wyjątków, a katalog osób w niej wymienionych jest zamknięty i nie może podlegać wykładni rozszerzającej” – czytamy w interpretacji.
Dlatego podatniczce nie przysługuje możliwość skorzystania z opodatkowania dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.
[ramka][b]Trzeba złożyć wniosek na czas[/b]
Aby rozliczyć się wspólnie z małżonkiem czy jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, trzeba zamieścić wniosek w PIT (poprzez zaznaczenie właściwego kwadracika) złożonym w terminie, czyli do końca kwietnia.
Jeśli z zeznaniem się spóźnimy, możliwości tej już nie będzie.
Nie można też skutecznie zgłosić chęci skorzystania z omawianej preferencji przez korektę zeznania złożoną po terminie. Podobnie będzie, gdy mąż lub żona nie podpisze zeznania.
W obu wypadkach trzeba będzie złożyć dwa odrębne zeznania: jedno żony i drugie – męża.[/ramka]
