Jak sprawdzić komu przekazujemy 1 proc. z PIT

Organizacje pożytku publicznego nie zawsze wydają pieniądze z PIT na szczytne cele.

Aktualizacja: 10.04.2013 11:19 Publikacja: 10.04.2013 08:44

W zeznaniach za 2011 r. wsparcie dla organizacji pożytku publicznego zadeklarowało ponad 11 mln osób.

Polacy coraz chętniej dzielą się podatkiem. Wśród obdarowanych trafiają się jednak czarne owce. Fundacja „Maciuś" wydawała astronomiczne kwoty na zajmującą się wysyłką listów szwajcarską spółkę, szef fundacji kidprotect.pl za pieniądze z 1 proc. kupował sobie biżuterię i ubrania (pisaliśmy o tym np. w „Rz" z 19 marca).

Informacje w sprawozdaniu

– Są też organizacje, które działają jak klasyczni pośrednicy. W zamian za prowizję zbierają pieniądze z 1 proc. dla innych, nieuprawnionych podmiotów, np. szkół publicznych czy firm – mówi Agata Tomaszewska z Forum Darczyńców w Polsce. – Nie oznacza to oczywiście, że mamy rezygnować z udzielania wsparcia, warto jednak mądrze wybrać beneficjenta i zaufać organizacji, która działa na rzecz dobra wspólnego, a nie prywatnych interesów.

Co zrobić, żeby nasze pieniądze trafiły we właściwe ręce?

– Przede wszystkim sprawdzić, czy wybrana fundacja lub stowarzyszenie jest w ogóle w wykazie uprawnionych do zbierania 1 proc. podatku – radzi Adam Zaręba, starszy specjalista w Departamencie Pożytku Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. – Obecnie widnieje w nim 7295 podmiotów mających status organizacji pożytku publicznego. Aktualna lista jest na stronie internetowej www.pozytek.gov.pl. Sprawozdania organizacji znajdziemy na stronie http://sprawozdaniaopp.mpips.gov.pl. Wbrew pozorom lektura nie wymaga specjalistycznej wiedzy, a może nam dostarczyć wiele pożytecznych informacji. Dowiemy się z niej, na co organizacja przeznacza pieniądze, jakie prowadzi projekty, ile wydaje na wynagrodzenia i usługi zewnętrzne – wyjaśnia Adam Zaręba.

Agata Tomaszewska poleca też tzw. wywiad środowiskowy.

– Warto popytać o metody i efekty działania wybranej organizacji – mówi. – Przejrzeć jej stronę internetową, porównać z tym, co pisze się o niej w mediach i na forach dyskusyjnych. Można też skontaktować się z jej przedstawicielami.

Przepisy i dobre obyczaje

Adam Zaręba dodaje, że minister pracy (albo inny minister lub wojewoda) może skontrolować działalność organizacji. Ostateczną sankcją za nieprawidłowości może być nawet wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego informacji o posiadaniu statusu organizacji pożytku publicznego.

Przyznaje jednak, że pewne zasady prowadzenia działalności pożytku publicznego bardziej wynikają z dobrych obyczajów niż z przepisów. Przykładowo, zbieranie 1 proc. PIT dla innych podmiotów nie jest zakazane przez prawo, kłóci się jednak z ideą funkcjonowania sektora organizacji pozarządowych.

Pewne kontrowersje wzbudza też automatyczne wpisywanie danej organizacji w bezpłatnych programach komputerowych do rozliczania PIT. Osoba, która z nich korzysta, nie ma wtedy możliwości wyboru.

– Takie działanie jest dozwolone, ale podatnik powinien być wyraźnie poinformowany o tym, że w zamian za skorzystanie z darmowego programu musi wesprzeć wpisaną w nim organizację – tłumaczy Agata Tomaszewska. – Jeśli nie chce tego zrobić, w inny sposób wypełnia PIT.

Przypomnijmy, że aby podzielić się swoim podatkiem, wystarczy wpisać w zeznaniu rocznym nazwę organizacji pożytku publicznego i podać jej numer KRS. Trzeba też oczywiście wyliczyć kwotę 1 proc. PIT (i zaokrąglić do pełnych dziesiątek groszy w dół). Nie musimy znać numeru rachunku bankowego organizacji. Samym przelewem zajmie się bowiem urząd skarbowy.

Osoba, która chce, aby pieniądze z podatku zostały przeznaczone na konkretny cel, np. leczenie kogoś z rodziny albo znajomego, powinna o tym poinformować w zeznaniu rocznym w rubryce „cel szczegółowy". Nie wiąże to jednak organizacji.

Nie ma bowiem żadnego przepisu, który nakazywałby jej zastosować się do tego polecenia. To ona decyduje, jak spożytkować zebrane środki. Nie oznacza to jednak, że może wykorzystywać pieniądze w dowolny sposób. Ogranicza ją w tym ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Nakazuje ona wykorzystywanie środków wyłącznie na działalność pożytku publicznego, na przykład wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej.

W zeznaniach za 2011 r. wsparcie dla organizacji pożytku publicznego zadeklarowało ponad 11 mln osób.

Polacy coraz chętniej dzielą się podatkiem. Wśród obdarowanych trafiają się jednak czarne owce. Fundacja „Maciuś" wydawała astronomiczne kwoty na zajmującą się wysyłką listów szwajcarską spółkę, szef fundacji kidprotect.pl za pieniądze z 1 proc. kupował sobie biżuterię i ubrania (pisaliśmy o tym np. w „Rz" z 19 marca).

Pozostało 89% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów