Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania publikowane zbyt późno

Opóźnienia w ogłaszaniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania naruszają zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa - uważa rzecznik praw obywatelskich prof. Irena Lipowicz

Publikacja: 19.04.2013 11:20

prof. Irena Lipowicz

prof. Irena Lipowicz

Foto: Fotorzepa, Danuta Matloch DM Danuta Matloch

Rzecznik zwróciła się do ministra finansów z pytaniem o przyczynę ogłaszania umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w trakcie roku podatkowego, w którym przepisy takiej umowy mają już zastosowanie do osiąganych przez podatników dochodów oraz ich zobowiązań podatkowych.

To już drugie wystąpienie RPO w tej sprawie. W 2007 r. rzecznik alarmował, że niektóre z umów podatkowych są ogłaszane w Dzienniku Ustaw z opóźnieniem bądź też z bardzo krótkim okresem vacatio legis. W ocenie prof.  Lipowicz problem nadal jest aktualny.

Jako przykład rzecznik wskazała umowę między Rządem RP a Rządem Państwa Kataru w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu. Umowa została podpisana 18 listopada 2008 r., a ogłoszona dopiero w Dzienniku Ustaw z 3 lutego 2010 r. (Nr 17 poz. 93), mimo że jej postanowienia mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2010 r.

Podatnicy mieli zaledwie kilka dnia na zapoznanie się z postanowieniami dwóch podatkowych, które Rząd RP zawarł z Wyspą Man. Umowy, z których jedna dotyczy unikania podwójnego opodatkowania niektórych kategorii dochodów osób fizycznych, druga zaś unikania podwójnego opodatkowania w odniesieniu do przedsiębiorstw eksploatujących statki morskie lub powietrzne w transporcie międzynarodowym, zostały podpisane  7 marca 2011 r., a opublikowane 28 grudnia 2011 r. Nie byłoby w tym nic nagannego, gdyby nie fakt, że obie mają zastosowanie do dochodów i podatków należnych od 1 stycznia 2012 r.

Taka sytuacja spowodowała, że podatnicy nie znali uregulowań wprowadzonych umowami przed początkiem roku, w którym zaczęły one obowiązywać.

- Może to być podstawą do formułowania zarzutu naruszenia zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, wywiedzionej z klauzuli demokratycznego państwa prawnego wyrażonej w art. 2 Konstytucji RP. Wyraża się ona w stanowieniu i stosowaniu prawa w taki sposób, by nie stawało się ono swoistą pułapką dla obywatela, który powinien móc układać swoje sprawy w zaufaniu, że nie naraża się na prawne skutki niedające się przewidzieć w momencie podejmowania decyzji - napisała prof. Lipowicz.

Rzecznik prosi o ministra finansów o informację, w jaki sposób zamierza on wyeliminować zjawisko ogłaszania umów o unikaniu podwójnego opodatkowania bez zachowania odpowiedniego vacatio legis.

Rzecznik zwróciła się do ministra finansów z pytaniem o przyczynę ogłaszania umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w trakcie roku podatkowego, w którym przepisy takiej umowy mają już zastosowanie do osiąganych przez podatników dochodów oraz ich zobowiązań podatkowych.

To już drugie wystąpienie RPO w tej sprawie. W 2007 r. rzecznik alarmował, że niektóre z umów podatkowych są ogłaszane w Dzienniku Ustaw z opóźnieniem bądź też z bardzo krótkim okresem vacatio legis. W ocenie prof.  Lipowicz problem nadal jest aktualny.

Prawo karne
Morderstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Obrońca podejrzanego: nie przyznał się
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Prawo karne
Mieszkanie Nawrockiego. Nieprawdziwe oświadczenia w akcie notarialnym – co na to prawo karne?
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem