Zakaz zajęcia nadpłaty w PIT uderzy w wierzycieli

Rozmowa z prezesem Krajowej Rady Komorniczej

Publikacja: 03.04.2014 08:51

Naczelny Sąd Administracyjny przyznał w wyroku z 27 marca 2014 r. rację podatniczce, której fiskus nie chciał oddać nadpłaconego PIT. Orzekł, że urząd skarbowy nie miał prawa oddać go komornikowi. Jak pan ocenia to orzeczenie ?

Rafał Fronczek:

Wyrok NSA jest niezrozumiały. Z niewiadomych przyczyn sąd uznał wierzytelności z tytułu nadpłaty podatku za niezbywalne i tym samym uniemożliwił ich zajmowanie. Uznał w ten sposób prymat ordynacji podatkowej nad kodeksem postępowania cywilnego. Przypomnieć należy, że konstytucyjny system aktów prawnych nie przyznaje poszczególnym ustawom pierwszeństwa przed innymi – wyjątkiem jest konstytucja.

NSA uznał, że taka wierzytelność wobec organu podatkowego jest niezbywalna.

Składniki majątkowe niepodlegające zajęciu są ściśle określone w kodeksie postępowania cywilnego. To jest katalog zamknięty i jako wyjątek od zasady nie może być rozszerzany. Tym samym nie ma podstaw do przyjęcia, że nadpłata podatku nie podlega egzekucji. Każdorazowo ustawodawca chęć zwolnienia określonych składników od egzekucji sądowej czy administracyjnej wyraźnie przecież wskazuje w przepisach. Okoliczność, że prawo to nie może być przeniesione na inną osobę (wykluczony jest przelew takiej wierzytelności), nie oznacza wyłączenia jej spod egzekucji.  ?Na przykład z art. 84 kodeksu pracy wynika, że pracownik nie może prawa do wynagrodzenia przenieść na inną osobę, nie oznacza to jednak, że prawo do wynagrodzenia za pracę jest niezbywalne. Nie ma także wątpliwości, że z wynagrodzenia za pracę można prowadzić egzekucję.

Pisemne uzasadnienie stanowiska sądu kasacyjnego pozwoli na pełne odniesienie się do wszystkich jego argumentów.

Już dziś jednak można stwierdzić, że tego rodzaju stanowisko znacząco utrudni wierzycielowi dochodzenie należności od dłużnika i stanowić będzie kolejny sposób na unikanie odpowiedzialności przez dłużnika. Jeżeli pogląd zaprezentowany przez NSA okaże się zasadny na gruncie obowiązującego prawa, konieczna stanie się pilna interwencja ustawodawcy.

Jaka pan szacuje utrudnienia dla egzekucji?

Nadpłaty różnych podatków (dochodowego, VAT) zajmowane są przez komorników w zasadzie w każdej sprawie egzekucyjnej. Znaczna część przekazanych wierzycielom sum pochodzi właśnie z wierzytelności zajmowanych w urzędach skarbowych. Zakaz egzekucji z tych składników sprawi, że wierzyciele stracą w znacznym stopniu możliwość odzyskania należności.

Naczelny Sąd Administracyjny przyznał w wyroku z 27 marca 2014 r. rację podatniczce, której fiskus nie chciał oddać nadpłaconego PIT. Orzekł, że urząd skarbowy nie miał prawa oddać go komornikowi. Jak pan ocenia to orzeczenie ?

Rafał Fronczek:

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Prawo karne
Morderstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Obrońca podejrzanego: nie przyznał się
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Prawo karne
Mieszkanie Nawrockiego. Nieprawdziwe oświadczenia w akcie notarialnym – co na to prawo karne?
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem