Michał Szułdrzyński: Muzeum Anu w Tel Awiwie, czyli jak uciec od cierpiętnictwa

Da się opowiedzieć historię narodu bez uciekania do martyrologii. Powinniśmy się tego uczyć od... Izraelczyków.

Publikacja: 16.06.2023 17:00

Michał Szułdrzyński

Michał Szułdrzyński

Foto: Fotorzepa/Maciej Zienkiewicz

W końcówce „Austerii” Jerzego Kawalerowicza padają niezwykłe słowa. Rudy Josełe, grany przez Wojciecha Pszoniaka, ucisza chasydów, by mógł przemówić cadyk (grał go Wojciech Standełło). „Rozkosz być Żydem” – rzekł, a zebrani zaczęli recytować wersety z Pisma, śpiewając w ekstazie, by potem wskoczyć do rzeki, która symbolicznie spływa krwią. Kończy się pewien świat. Akcja rozgrywa się w 1914 r. u progu I wojny światowej.

Przypomniały mi się te słowa, gdy w poniedziałek zwiedzałem w Tel Awiwie jedno z najnowocześniejszych muzeów w Izraelu – Anu, czyli po hebrajsku „my”. W tym oddanym na nowo dwa lata temu Muzeum Narodu Żydowskiego można znaleźć opowieść o Abrahamie i Mojżeszu, Biblii i Świątyni, wokół których koncentrowała się tożsamość żydowska i z której wyrosło chrześcijaństwo. Mamy opowieść o zburzeniu Drugiej Świątyni w 70 roku po narodzeniu Chrystusa i wygnaniu Żydów z ziemi, którą zamieszkali tysiąc lat wcześniej. Poznajemy ich losy za czasów rzymskich, bizantyńskich, wreszcie muzułmańskich, okresu wypraw krzyżowych, wygnania z Hiszpanii i osiedlenia się w Turcji i Afryce Północnej, a także żydowskiego raju, jakim okazała się polsko-litewska Rzeczpospolita. Późniejsze nadzieje Żydów związane były z osobą Napoleona. XIX wiek przyniósł emigrację do USA, które dla wielu były – i wciąż są – ziemią obiecaną. Wszak dziś w Ameryce Północnej żyje niemal 6 milionów Żydów.

Złap mikołajkową okazję!

Czytaj dalej RP.PL.
Ciesz się dostępem do treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce. Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.
Plus Minus
Podcast „Posłuchaj Plus Minus”: AI. Czy Europa ma problem z konkurencyjnością?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Plus Minus
„Psy gończe”: Dużo gadania, mało emocji
Plus Minus
„Miasta marzeń”: Metropolia pełna kafelków
Plus Minus
„Kochany, najukochańszy”: Miłość nie potrzebuje odpowiedzi
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Plus Minus
„Masz się łasić. Mobbing w Polsce”: Mobbing narodowy