Szkorbut. Choroba żeglarzy powróciła do wielkich miast

Zdawałoby się, że są dolegliwości, które nigdy nie wrócą. Pokonaliśmy je raz na zawsze, poznając przyczyny ich występowania. Ale okazuje się, że świadomość to za mało. Trzeba jeszcze myśleć. A to nie zawsze gatunkowi ludzkiemu się udaje.

Publikacja: 13.10.2017 17:00

Jedną z ofiar szkorbutu był holenderski podróżnik Wiellem Barents, który zmarł podczas powrotu z wyprawy w 1597 r. Wydarzenie to stało się kanwą obrazu Christiaana Portmana z 1836 r.

Foto: BE&W

Krzysztof Kowalski

Starożytni żeglarze nie cierpieli na awitaminozy jakiegokolwiek typu. Nawigowali za dnia, nie licząc przypadków, gdy żywioły nie pozwalały im przybić do brzegu lub zakotwiczyć w bezpiecznej zatoce. Co kilka dni mieli okazję zaopatrywać się w świeże owoce i mięso.

Najstarszy znany opis szkorbutu zawiera egipski papirus Ebersa sprzed 3500 lat. Także grecki lekarz Hipokrates (460–370 r. p.n.e.), a po nim Pliniusz Starszy (23–79 n.e.) opisali objawy tej choroby, ale były to raczej popisy ich erudycji, odnosili się do choroby nieznanej, wyjątkowej, niespotykanej. W starożytności ze szkorbutem zetknął się tylko Pyteasz. W 310 r. p.n.e. wyruszył z Marsylii i skierował się na wody okalające Europę od północy. Wyprawa była długa, zobaczył zorzę polarną, napotkał plemiona celtyckie i germańskie, prawdopodobnie wpłynął na Bałtyk. Po dwóch latach żeglarze nie wyglądali już na zdrowych: pomarszczeni, większość bez zębów, ze spuchniętymi, gnijącymi dziąsłami.

Pozostało jeszcze 94% artykułu

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.

Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Początkowo Donald Trump (na zdjęciu) zdawał się mieć więcej cierpliwości do Władimira Putina niż do

Plus Minus

Michał Szułdrzyński: Donald Trump, Ukraina i NATO. A co, jeśli prezydent USA ma rację?

Czy brutalność i kaprysy amerykańskiego prezydenta to na pewno największe zagrożenie dla Europy?

Materiał Promocyjny

25 lat działań na rzecz zrównoważonego rozwoju

Odpowiedzialny biznes przechodzi kolejną ewolucję związaną z nowymi wymaganiami regulacyjnymi. Tym razem celem jest strategiczna transformacja pozwalająca na skuteczną ochronę środowiska i praw człowieka. Jak odpowiedzieć na te wyzwania?