Politycy poddani szantażowi zachowują się zwykle irracjonalnie. Wali im się całe życie, a to nie sprzyja chłodnej analizie sytuacji. Chcą natychmiast wyjechać za granicę i nie wracać przez co najmniej pół roku. Zgubić komórkę i nie odpowiadać na e-maile. Nawet w ogóle rzucić politykę. Albo wręcz przeciwnie – błyskawicznie zorganizować konferencję prasową i wygłosić oświadczenie.

– Kiedy dostaję telefon, że ktoś chce się ze mną spotkać natychmiast, nawet o 23, wiem, że liczą się godziny – mówi Eryk Mistewicz, doradca polityczny i specjalista od wizerunku. Jego zadaniem jest rozbrojenie politycznej bomby.

Nawet z bardzo trudnych sytuacji można wyjść obronną ręką lub wręcz zmienić ją na korzyść osoby szantażowanej. Wszystko bowiem zależy od tego, w jaki sposób opinia publiczna zostanie poinformowana o sytuacji, w jakiej znalazł się polityk.

– Można zrobić bardzo wiele, nawet w nocy zatrzymać maszyny drukarskie, które zaczęły już drukować skandalizujący artykuł. I w gazecie ukaże się zupełnie inny materiał – mówi Eryk Mistewicz. – Młody polityk prawicy jest szantażowany i wiadomość o tym przecieka do prasy. Tekst może go zniszczyć, jeśli będzie o tym, jak bawi się w agencji towarzyskiej za nasze, podatników, pieniądze. Albo wzbudzić sympatię, gdy pokaże, że jest bezwzględnie niszczony przez przestępców.

„Agentura, kasa, seks” – w tym trójkącie kryją się wrażliwe tematy, które mogą zrujnować życie politykowi. Szantażyści często uderzają w najłatwiejszy do trafienia punkt, czyli życie erotyczne. Kiedy analizuje się przypadki szantażu, jakiemu uległy prominentne osoby, trudno się oprzeć wrażeniu, że staje się to niekiedy niemal na ich własne życzenie, a inteligencja wysoko postawionych osób nie działa w sytuacji, gdy w grę wchodzą instynkty.

Bezpośrednio po publikacji kompromitujących Krzysztofa Piesiewicza zdjęć politycy różnych opcji żądali zorganizowania w parlamencie szkoleń, które miałyby ich nauczyć, jak radzić sobie w sytuacji prowokacji. Jak sprawdziliśmy, takich szkoleń nie było. Ale nasi rozmówcy są sceptyczni – znajomość teorii nigdy nie chroni od wpadek.

[srodtytul]Towarzyska pułapka[/srodtytul]

Piękna dziewczyna siedziała w samolocie obok wpływowego polityka podczas wyjątkowo długiego lotu. Miał wrażenie, że zawiązała się między nimi spontaniczna sympatia i postanowił, że znajomość się nie skończy po wyjściu z samolotu. Po pewnym czasie dostał kompromitujące zdjęcia i zrozumiał, że cała sytuacja była zaaranżowana.

Kiedy gra toczy się o wysoką stawkę – zazwyczaj chodzi o to, by zmusić polityka do korzystnej dla jakchiś grup decyzji gospodarczej lub administracyjnej – szantażyści potrafią bardzo precyzyjnie zastawiać pułapkę.

Często jednak wystarcza dokładne prześwietlenie zwyczajów osoby, która ma być obiektem szantażu, i znalezienie jej słabego punktu. Jeśli osoba publiczna regularnie składa wizyty w agencji towarzyskiej, to tylko kwestią czasu jest namierzenie jej przez szantażystów.

Rozmówcy „Rz” ze służb specjalnych oraz policjanci nie mają wątpliwości, że kamery są niemal w każdej agencji towarzyskiej. – Ich obecność jest bardzo łatwa do wytłumaczenia. Bezpieczeństwo pracujących tam kobiet – mówi jeden z policjantów ze stołecznego wydziału kryminalnego. – Faktycznie jednak zdobyte w ten sposób nagrania są wykorzystane do szantażu.

Dwa lata temu Służba Kontrwywiadu Wojskowego badała sprawę szantażu materiałami z warszawskiej agencji towarzyskiej wysokiej rangi urzędnika w ministerstwie gospodarki. Pod naciskiem szantażystów miał podjąć decyzję korzystną dla zachodniego koncernu. Jaki był efekt prowadzonego śledztwa? Odłożenie sprawy ad acta ze względu na presję ze strony polityków wspierających kolegę. W końcu wielu z nich wie, że może się znaleźć w podobnej sytuacji i wtedy okazana pomoc jest bezcenna.

[srodtytul]Panienki na koszt firmy[/srodtytul]

Dla wielu VIP-ów wizyty w agencji są oczywistością taką samą jak zjedzenie lunchu z partnerem w biznesie. Niektórzy szefowie spółek Skarbu Państwa potrafią za wizyty w agencjach towarzyskich lub klubach go-go płacić służbową kartą.

– Podczas kontroli kart kredytowych członków zarządu okazało się, że wątpliwości budzą duże rachunki za tzw. usługi gastronomiczne – mówi był członek rady nadzorczej dużej państwowej spółki z branży energetycznej. – Po szczegółowych ustaleniach byliśmy przekonani, że to faktycznie rachunki za wizyty w agencjach towarzyskich. Nie mieliśmy jednak przekonujących dowodów, aby to ujawnić – podkreśla.

Takie zachowania podobno zdarzają w jeszcze wyższych kręgach. Przez długi czas wśród polityków i dziennikarzy krążyła pogłoska o znanym polityku, który podczas wizyty w USA zapłacił służbową kartą za usługi dwóch prostytutek.

Sponsorowanie wizyt w agencjach towarzyskich bywa też formą korumpowania polityka lub osoby podejmującej ważne decyzje gospodarcze. Jest to praktyka dość powszechna, choć trudno ją udowodnić, gdy nie mówią o niej zainteresowane osoby. Czasem nieoczekiwanie wychodzi na jaw. Szef jednej z firm zbrojeniowych podczas przesłuchania w Wojskowej Prokuraturze Okręgowej w Warszawie zeznał, że sponsorował wizyty w agencji wysokiego oficera, który miał pozytywnie zaopiniować zakup uzbrojenia od tej firmy.

[srodtytul]Koperta trafia na biurko[/srodtytul]

Blada jak ściana sekretarka, unikając wzroku swego szefa, położyła przed nim otwartą kopertę. Wysypywały się z niej zdjęcia.

– Brutalna, męską pornografia. Homoseksualny hardcore. I instrukcja, jak mam zapłacić szantażyście za pomocą Internetu – mówi wojewoda opolski Ryszard Wilczyński. Natychmiast sięgnął po słuchawkę i połączył się z policją.

Tak zaczął się najtrudniejszy etap jego życia. Jeśli spojrzy się na przypadek wojewody z dystansu, może się wydawać, że nie było powodów do paniki – miał bowiem żelazną pewność, że nie może być jednym z bohaterów zdjęć, bo po prostu w takiej sytuacji nigdy nie był. A jednak wiedział, że jego niewinność nie sprawia, że szantażysta nie może zniszczyć jego kariery.

– Czułem się pod okropną presją, jak mam opisać sytuację swoim przełożonym? Co może się wydarzyć w najbliższych dniach? – mówi wojewoda.

Fatalną koincydencją był fakt, że szantażysta wziął go na celownik w momencie, gdy Polska żyła aferą Piesiewicza. Różnica była jednak zasadnicza – polegała nie tylko na tym, że wojewoda nie miał sobie nic do zarzucenia.

– Chcę powiedzieć bardzo wyraźnie: podjęto wobec mnie próbę szantażu. Szantaż zakłada, że osoba szantażowana wejdzie w relację z szantażystą. Ja nie podjąłem gry – podkreśla wojewoda Wilczyński.

Policja wszczęła działania operacyjne, zobowiązując go do nieujawniania całej sprawy. Milczał, choć nie miał pewności, co przyniesie kolejny dzień – zdjęcia mogły trafić do Internetu. Po tygodniu sprawę nagłośnili dziennikarze, którzy najwyraźniej dostali przeciek od policji i zapytali go o podjętą wobec niego próbę szantażu.

Kiedy pytam wojewodę, czy dzisiaj zachowałby się w tej sytuacji tak samo – ma wątpliwości. Uważa, że zbyt dużo czasu minęło od momentu, gdy na jego biurku wylądowała koperta ze spreparowanymi zdjęciami, a chwilą, gdy wystąpił z oświadczeniem na temat próby szantażu.

– Należało działać inaczej. Dać policji trzy dni. Tyle, ile dał mi szantażysta. I po trzech dniach, gdy oczekiwał mojej reakcji, ujawnić sprawę – mówi wojewoda.

Uważa, że w takich wypadkach najbardziej niebezpieczny jest okres, w którym szantażysta ma już pewność, że ktoś, kogo obrał za cel, nie zamierza spełnić jego żądań, a sprawa jeszcze nie jest upubliczniona.

Odetchnął dopiero, gdy po paru tygodniach policja zatrzymała sprawcę szantażu. Okazał się nim młody mężczyzna z Krakowa, który rozsyłał podobne zdjęcia będące wysokiej klasy fotomontażem grupie prominentnych osób.

– Wstrząsnął mną fakt, że szantażysta dostał tylko symboliczny wyrok.

18 miesięcy w zawieszeniu dla człowieka, który niemal zrujnował życie moje i innych osób, jest skandalem – mówi wojewoda Wilczyński. Uważa, że prawo nie chroni ofiar szantażu. – Atak na przedstawiciela władzy państwowej powinien być karany szczególnie surowo. To tak, jakby przestępca strzelał do policjanta – podkreśla wojewoda.

[srodtytul]Agencja na Okrętowej[/srodtytul]

Ofiara szantażu powinna zgłosić sprawę policji, ale nie oznacza to, że szantażysta zostanie ukarany. Przekonał się o tym poseł PiS Adam Hofman. Kilka miesięcy temu „Super Express” napisał o szantażowaniu Hofmana rzekomą wizytą w agencji towarzyskiej. Sprawa sięga aż 2007 roku, kiedy poseł powiadomił o szantażu policję. „Rz” dotarła do materiałów sprawy. Okazało się, że Hofman był szantażowany przez tajemniczego Tomka, który wysyłał groźby e-mailem i kilkakrotnie też telefonował. „[Podczas jednej z rozmów – red.] zaczął mi mówić, że posiada zdjęcia, które mnie skompromitują, że jak mu nie zapłacę, to mnie zniszczy, że gazety za to bardzo dużo płacą. Mężczyzna dodał, że na tych zdjęciach piję alkohol i jestem w towarzystwie dziewczyn z jakimiś dwoma kolegami, z których jeden miał być Mulatem – jak to określił mój rozmówca. To zdjęcie miało być zrobione przy ul. Okrętowej” – zeznał Hofman. Po zakończeniu rozmowy sprawdził w Internecie, co mieści się przy ul. Okrętowej. Okazało się, że agencja towarzyska.