Kara śmierci za niewierność

Pierwsze sto stron „Serotoniny" to Michel Houellebecq, jakiego znamy od lat. Francuski pisarz daje popis autoironii i czarnego humoru. Można jednak powiedzieć, że otwarcie powieści, kiedy bohater konfrontuje się z brakiem szans na nową seksualną przygodę z młodymi Hiszpankami, a musi przełknąć gorzką prawdę, że jego japońska partnerka Yuzu zdradza go z wieloma partnerami – jest ciut za długi. Który to już bohater przeżywa kryzys wieku średniego, kreuje się na męskiego szowinistę, a i konserwatystę, którego problem polega na tym, że w coraz bardziej ekologicznej Europie nie ma już hoteli dla palaczy i szansy na francuską miłość? Oczywiście, Europa ulega erozji. Ale to też już czytaliśmy.

Publikacja: 07.06.2019 17:00

Kara śmierci za niewierność

Foto: materiały prasowe

Ciekawiej zaczyna być, gdy zanurzamy się w świat, jaki Houellebecq zna ze studiów na Agro, jest bowiem z wykształcenia agronomem, absolwentem elitarnej uczelni, która kreuję elitę menedżerów francuskiego rolnictwa. To właśnie sprawia, że gdy główny bohater na trasie z Hiszpanii do Paryża obserwuje karawany tirów, nie tylko domyśla się, jakie rolnicze produkty wiozą, skąd i dokąd. Wie także, z jakimi decyzjami Brukseli to się wiąże i jaka gałąź francuskiego rolnictwa bez wsparcia Unii Europejskiej odesłana zostanie wkrótce na cmentarz w bezwzględnej globalnej grze.

W tym samym czasie główny bohater przegrywa swoją seksualną rozgrywkę z Japonką, która nagrywała seks z wieloma partnerami, a lubiła też sodomię, na czym lista erotycznych perwersji w „Serotoninie" się nie kończy, bo są też w innym wątku opisy niejednoznacznie interpretowanej pedofilii.

Z pewnością warto uchylić rąbka tajemnicy związanej z tytułem. Otóż nowy wspaniały antydepresant captorix, którym 48-letni bohater koi ból istnienia, zabija popęd seksualny. Prowadzi też do śmierci konsumpcyjnej poprzez tycie, co można również odbierać jako diagnozę europejskich społeczeństw.

Intrygujące w książce jest to, co można opisać poprzez porównanie ze spektaklami Christopa Marthalera. Szwajcarski reżyser, znany także w Polsce, wyspecjalizował się w społecznych analizach inspirowanych naukami ścisłymi, co wyrażone w artystycznej, na przykład quasi-operowej formie, daje efekt tragikomiczny. Houellebecq w podobnym tonie wprowadza nas w krąg swoich dawnych przyjaciół ze studiów, obecnie farmerów z Normandii. Najbliższy z nich Aymeric, poza tym, że prowadzi hodowlę szlachetnej rasy krów, jest też potomkiem wikingów i króla Wilhelma Zdobywcy. Jego ród przez tysiąc lat dał Francji wielu proboszczów, urzędników i żołnierzy. Z jednej więc strony Houellebecq żongluje detalami, dotyczącymi produkcji nabiału, co gwarantuje przewrotny humor, biorący się z zabawy konwencją kapitalistycznego produkcyjniaka, z drugiej zaś, już serio, pokazuje katastrofę słynnej francuskiej familii, a wręcz dynastii. W profetycznych – jak się okazało – rozdziałach, bo premiera książki zbiegła się z protestem „żółtych kamizelek", czytamy o tragicznym przebiegu blokady na francuskiej autostradzie.

Jednak najważniejszy w powieści jest wątek miłości narratora do Camille i pomysł naprawy największego życiowego błędu. Houellebecq cytuje Niekrasowa i Gogola, ale najbliżej mu do Dostojewskiego, który pisał, że ludzie pozornie marzą o szczęściu, a robią wszystko, by żyć nieszczęśliwie. Tak właśnie postępuje bohater „Serotoniny". Tyle że u Dostojewskiego czy Bułhakowa pogrążonych w depresji bohaterów zbawiała kochająca ich kobieta. U Houellebecqua kobiety mają sposoby, by realizować się jako matki bez pomocy mężczyzny, zwłaszcza takiego, który je zdradził. Głupio czy nie głupio, to nie ma znaczenia. Zdrada to zdrada – ostrzega Houellebecq, dlatego jego najnowszą książkę można uznać za przypowieść, a to znaczy, że francuski cynik chce nas umoralnić i uratować przed życiową katastrofą!

Michel Houellebecq „Serotonina", przeł. Beata Geppert, wyd. WAB

PLUS MINUS

Prenumerata sobotniego wydania „Rzeczpospolitej”:

prenumerata.rp.pl/plusminus

tel. 800 12 01 95

Plus Minus
Podcast „Posłuchaj Plus Minus”: AI. Czy Europa ma problem z konkurencyjnością?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Plus Minus
„Psy gończe”: Dużo gadania, mało emocji
Plus Minus
„Miasta marzeń”: Metropolia pełna kafelków
Plus Minus
„Kochany, najukochańszy”: Miłość nie potrzebuje odpowiedzi
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Plus Minus
„Masz się łasić. Mobbing w Polsce”: Mobbing narodowy