Brak daty zgonu zablokował spadek

Na kierowniku urzędu stanu cywilnego, a nie na sądzie powszechnym, spoczywa obowiązek jak najdokładniejszego ustalenia daty zgonu

Publikacja: 15.04.2009 07:51

Brak daty zgonu zablokował spadek

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek JD Jerzy Dudek

Adam K. zwrócił się do Urzędu Stanu Cywilnego w Lublinie o uzupełnienie aktu zgonu Michała D. danymi dotyczącymi daty i miejsca zgonu. Brak tych informacji uniemożliwił zakończenie postępowania spadkowego.

Kierownik USC odmówił uzupełnienia aktu datą zgonu, argumentując, że nie można jej dokładnie ustalić. Karta zgonu wystawiona przez Katedrę Zakładu Medycyny Sądowej Akademii Medycznej w Lublinie zawierała tylko dane dotyczące daty znalezienia zwłok – 22 kwietnia 2006 r. (taka data znalazła się w akcie).

Biegli poinformowali urząd, że zaawansowany rozkład gnilny zwłok uniemożliwił precyzyjne określenie daty śmierci. Prokuratura ustaliła jedynie, że samotnie mieszkający mężczyzna zmarł między 9 a 22 kwietnia.

Decyzję kierownika USC utrzymał wojewoda lubelski, uznając, że należycie przeprowadził on postępowanie wyjaśniające. Zdaniem wojewody skoro ustalenie daty zgonu nie jest możliwe w postępowaniu administracyjnym, Adam K. powinien uczynić to w postępowaniu przed sądem.

[b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie (sygn. III SA /Lu 445/08)[/b] uchylił obie decyzje. Przypomniał, że akt zgonu powinien odzwierciedlać to zdarzenie w sposób jak najpełniejszy i najbardziej dokładny, tak aby objąć nim wszystkie prawnie istotne elementy. Obowiązek dążenia do uzyskania jak najpełniejszych wymaganych informacji spoczywa na kierowniku USC (na podstawie art. 22 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C85EC79514489996A4C2DC23F787BFCB?id=174390]ustawy z 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego[/link]). Informacje wpisywane do aktu zgonu wymienia zaś art. 67 ust. 1 prawa o aktach stanu cywilnego.

Zdaniem WSA w tej sprawie organy administracji nie przeprowadziły prawidłowo postępowania dowodowego. Ograniczyły się do stwierdzenia, że nie można ustalić daty zgonu na podstawie zebranych dokumentów. Nie uwzględniły jednocześnie wniosku Adama K., z którego wynika, że zmarły widziany był po raz ostatni 15 kwietnia.

Sąd przypomniał, że [b]obowiązkiem kierownika USC było w tym wypadku przeprowadzanie dodatkowego postępowania dowodowego, aby ustalić najbardziej prawdopodobną datę zgonu, w tym przesłuchać świadków na okoliczność, kiedy zmarły był ostatnio widziany; w istocie mogli nimi być uczestnicy postępowania, sąsiedzi, rodzina zmarłego[/b].

Sąd nie zgodził się też ze stanowiskiem wojewody, że negatywny wynik postępowania administracyjnego uzasadniałby rozważenie postępowania sądowego na okoliczność ustalenia dokładnej daty zgonu. [b]Zakres kompetencji sądu powszechnego dotyczących akt stanu cywilnego określony został w art. 30 – 32 ustawy i nie obejmuje ustalenia daty zgonu.[/b]

Podstawy prawnej takiego ustalenia nie stanowią też przepisy dotyczące stwierdzenia zgonu (art. 535 – 538 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=38B46CBD60DF982E67238CF21A53DFF3?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link]) ani art. 189 k.p.c.

Adam K. zwrócił się do Urzędu Stanu Cywilnego w Lublinie o uzupełnienie aktu zgonu Michała D. danymi dotyczącymi daty i miejsca zgonu. Brak tych informacji uniemożliwił zakończenie postępowania spadkowego.

Kierownik USC odmówił uzupełnienia aktu datą zgonu, argumentując, że nie można jej dokładnie ustalić. Karta zgonu wystawiona przez Katedrę Zakładu Medycyny Sądowej Akademii Medycznej w Lublinie zawierała tylko dane dotyczące daty znalezienia zwłok – 22 kwietnia 2006 r. (taka data znalazła się w akcie).

Pozostało jeszcze 81% artykułu
Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne