Czy likwidator odpowiada za długi spółki

[b]Zwrócił się o to, kierując do SN pytanie prawne, rzecznik praw obywatelskich (sygn. III CZP 91/09). [/b]

Stanowisko Sądu Najwyższego będzie ważne nie tylko dla likwidatorów spółek z o.o., ale przede wszystkim dla wierzycieli. Niejednokrotnie bowiem w trakcie likwidacji okazuje się, że spółka nie jest w stanie spłacić długów i są podstawy do ogłoszenia jej upadłości. Powstaje wówczas pytanie, czy jej wierzyciele mogą się domagać, na podstawie art. 299 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6956D789230D2C9B79724AD962C04074?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link] (k.s.h.), spłacenia długów pozostałych po likwidacji spółki także od jej likwidatorów.

Zasada zapisana w art. 299 k.s.h. jest taka: jeżeli egzekucja przeciwko spółce z o.o. okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają osobiście i solidarnie za jej zobowiązania.

Mogą się oni uwolnić od tej odpowiedzialności po wykazaniu, że.

- we właściwym czasie zgłosili wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęli postępowanie układowe albo

- niezgłoszenie takiego wniosku oraz niewszczęcie tego postępowania nastąpiło bez ich winy lub

- pomimo niezłożenia wskazanych wniosków wierzyciel nie poniósł szkody.

Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien być – zgodnie z art. 21 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=815E719E9E757D7AC177DF378F9E2A7F?id=169085]prawa upadłościowego i naprawczego[/link] – zgłoszony w terminie dwu tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, tj. dłużnik przestał regulować zobowiązania, mimo że termin ich płatności już minął, albo też jego zobowiązania przekraczają wartość jego majątku.

Odpowiedzialność zatem przewidziana w art. 299 k.s.h. jest w istocie sankcją za niezłożenie na czas wniosku o ogłoszenie upadłości spółki z o.o. Co do tego, czy obciąża ona również likwidatorów, nie ma zgody ani w nauce prawa, ani w SN.

[b]W uchwale z 28 lutego 2008 r. (sygn. III CZP 143/07) SN stwierdził[/b], że odpowiedzialność związaną z bezskutecznością egzekucji wobec spółki z o.o. ponoszą, na podstawie art. 299 k.s.h., osoby będące członkami jej zarządu lub likwidatorami w czasie istnienia tego zobowiązania. O takim stanowisku zadecydował wzgląd na art. 280 k.s.h., w myśl którego do likwidatorów stosuje się przepisy dotyczące członków zarządu, chyba że przepisy rozdziału 6, działu I, tytułu III („Rozwiązanie i likwidacja spółki") stanowią inaczej. W żadnym zaś z tych przepisów stosowania do likwidatorów art. 299 k.s.h. nie wyłączono.

SN w uchwale tej odniósł się krytyczne do wcześniejszych swych wyroków [b](z 9 czerwca 2006 r., IV CK 415/05, i z 6 lipca 2007 r., III CSK 2/07)[/b], wedle których art. 280 k.s.h. nie stanowi wystarczającej postawy do stwierdzenia, że art. 299 k.s.h. odnosi się także do likwidatorów.