Najpierw amortyzacja w spółce, potem we własnej firmie

Tak wynika z [b]wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 13 sierpnia 2009 r. (I SA/Gd 374/09[/b]).

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą chciał wiedzieć, czy prawidłowo ustalił wartość początkową wprowadzonej do ewidencji środków trwałych nieruchomości. Był to budynek nabyty w wyniku podziału majątku pozostałego po likwidacji spółki jawnej, której był wspólnikiem. Przedsiębiorca określił jego wartość początkową na podstawie wyceny sporządzonej przez rzeczoznawcę. Argumentował, że przekazanie na potrzeby działalności gospodarczej rzeczy dotychczas używanej do celów osobistych traktuje się w świetle [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1BDE9D698BC649CB9A775C6A0256777E?id=80474]ustawy o PIT[/link] jako nabycie „w inny nieodpłatny sposób”, o którym mówi art. 22g ust. 1 pkt 3. Wartością początkową takiego środka trwałego jest wartość rynkowa z dnia nabycia.

[srodtytul]Czy trzeba kontynuować[/srodtytul]

Podatnik uważa, że nie musi kontynuować amortyzacji majątku, który wcześniej był wykorzystywany w spółce jawnej. Jako osoba prowadząca działalność indywidualną może rozliczać nieruchomość od początku, a jego wcześniejsza amortyzacja w spółce nie ma znaczenia.

Izba skarbowa nie zgodziła się z tym poglądem. Jej zdaniem podatnik, który najpierw amortyzował środek trwały w spółce jawnej a później wykorzystuje go prowadząc działalność gospodarczą w innej formie (samodzielnie), powinien kontynuować amortyzację z uwzględnieniem dotychczasowych odpisów. Tak wynika z art. 22g ust. 13 pkt 2 ustawy o PIT. Przepis ten mówi, że przy zmianie formy prawnej wartość początkową środka trwałego ustala się w wysokości określonej w ewidencji podmiotu o zmienionej formie prawnej. Tym samym przedsiębiorca nie może ustalić wartości początkowej na podstawie wyceny.

Izba podkreśliła, że podatnikiem PIT jest osoba fizyczna, a nie spółka jawna. Nieuzasadnione byłoby preferowanie podatników, którzy faktycznie kontynuują działalność gospodarczą w zmienionej jedynie formie prawnej i umożliwienie im amortyzowania od początku tych samych środków trwałych, które już były rozliczane w kosztach w spółce. W ten sposób poprzez nowe odpisy amortyzacyjne sztucznie tworzone byłyby koszty podatkowe.

[srodtytul]Przepis jest jasny[/srodtytul]

Sąd przyznał rację przedsiębiorcy. Jego zdaniem z opisanego stanu faktycznego nie wynika, że indywidualna działalność gospodarcza podatnika jest kontynuacją działalności zlikwidowanej spółki jawnej, w której był wspólnikiem. Nie było więc podstaw do przyjęcia, że przedsiębiorca musi kontynuować amortyzację budynku. Obowiązek ten zachodzi bowiem tylko w ściśle określonych przypadkach. Jak wynika z art. 22g ust. 13 ustawy o PIT, amortyzację trzeba kontynuować w razie:

- podjęcia działalności przez podmiot po przerwie trwającej nie dłużej niż trzy lata,

- zmiany formy prawnej prowadzonej działalności, polegającej na połączeniu lub podziale dotychczasowych podmiotów albo zmianie wspólników spółki niebędącej osobą prawną,

- zmiany działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z małżonków – jeżeli przed przerwą lub zmianą składniki majątku były wprowadzone do ewidencji.

W tej sprawie żadna z tych sytuacji nie wystąpiła. Zresztą fiskus sam to przyznał w odpowiedzi na skargę. Argumentował jednak, że zastosowanie zasady kontynuacji amortyzacji jest uzasadnione ze względów celowościowych. Sąd podkreślił jednak, że pierwszoplanowe znaczenie ma tu wykładnia językowa. Art. 22g ust. 13 ustawy o PIT nie budzi wątpliwości. Nie było zatem potrzeby odwoływania się do wykładni celowościowej.

[srodtytul]Spór ciągle trwa [/srodtytul]

Przypomnijmy, że organy podatkowe dość konsekwentnie optują za obowiązkiem kontynuacji amortyzacji składników majątku właściciela firmy, które wcześniej były wykorzystywane i rozliczane w spółce. Jak czytamy w [b]interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 marca 2009 r. (ILPB1/415-1035/ 08-2/AG)[/b]: „były wspólnik spółki cywilnej po jej rozwiązaniu i kontynuowaniu działalności jako jednoosobowa firma, po przejęciu środka trwałego, tj. lokalu niemieszkalnego będącego wcześniej własnością spółki, ma obowiązek kontynuowania amortyzacji rozpoczętej przez spółkę”.

[b]Także Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 24 lutego 2009 r. (IPPB1/415-1345/08-2/AŻ)[/b] stwierdziła: „W przedstawionym stanie faktycznym doszło do podziału majątku spółki, w wyniku którego wnioskodawca uzyskał maszynę poligraficzną, którą zamierza wykorzystywać w prowadzonej działalności gospodarczej jako środek trwały. Zatem do ustalenia wysokości odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych używanych przez podatnika w działalności należy zastosować zasadę kontynuacji wynikającą z art. 22g ust. 12 i ust. 13 oraz art. 22h ust. 3 ustawy o PIT”.

Sądy jednak już kilka razy przyznały rację podatnikom. Przykładowo [b]Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 mar- ca 2005 r. (FSK 1557/04)[/b] podkreślił: „Wystąpienie wspólnika ze spółki cywilnej i podjęcie przez niego działalności na własny rachunek nie było zmianą formy prawnej działalności, w szczególności polegającej na łączeniu lub podziale dotychczasowych podmiotów gospodarczych albo zmianie wspólników”.

Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/56094,332029_Srodek_trwaly_amortyzowal_wspolnik__potem_spolka_.html]"Środek trwały amortyzował wspólnik, potem spółka" z 13 lipca 2009 r.[/link] i [link=http://www.rp.pl/artykul/150783.html]"Czy były wspólnik musi kontynuować amortyzację majątku przejętego ze spółki" z 19 czerwca 2008 r.[/link]