Dłużnik upada, hipoteka przymusowa pozostaje

Jeśli w trakcie sprawy przeciwko przedsiębiorcy ogłoszono jego upadłość obejmującą likwidację majątku, sąd musi tę sprawę umorzyć

Publikacja: 04.05.2010 04:50

Dłużnik upada, hipoteka przymusowa pozostaje

Foto: Fotorzepa, Danuta Matłoch Danuta Matłoch

Taki nakaz wynika z art. 182[sup]1[/sup] § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=906021C3C4F8A71B08066CD633B6506B?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link]. Sąd Najwyższy w uchwale z 28 kwietnia 2010 r. uznał, że umorzenie to nie powoduje upadku zabezpieczenia w postaci hipoteki przymusowej wpisanej do księgi wieczystej przed ogłoszeniem upadłości [b](sygn. III CZP 2/10)[/b].

Wątpliwość w niej wyjaśniona powstała na tle sprawy Danuty P.-J. przeciwko spółce akcyjnej Leopard. Kobieta domagała się, by sąd nakazał spółce złożenie oświadczenia woli o ustanowieniu na jej rzecz odrębnej własności lokalu. Sąd na jej wniosek zabezpieczył to żądanie hipoteką przymusową na nieruchomości spółki do kwoty 305 tys. zł. W marcu 2009 r. hipoteka została wpisana do księgi wieczystej.

W maju 2009 r. sąd ogłosił upadłość spółki obejmującą likwidację jej majątku. W czerwcu 2009 r. postępowanie w sprawie wszczętej przez Danutę P.-J. zostało, stosownie do art. 182[sup]1[/sup] § 1 k.p.c., umorzone. We wrześniu 2009 r. syndyk masy upadłości, powołując się na art. 744 k.p.c., złożył wniosek o stwierdzenie upadku zabezpieczenia w postaci hipoteki przymusowej, skoro upadłość spółki czyni roszczenie Danuty P.-J. niedopuszczalnym. W art. 744 k.p.c. zapisano m.in., że w razie zwrotu albo odrzucenia pozwu, a także w razie umorzenia postępowania zabezpieczenie upada. Sąd uwzględnił wniosek syndyka i stwierdził upadek zabezpieczenia.

Sąd Najwyższy uznał, że mimo likwidacji majątku hipoteka pozostaje w mocy

Sprawa trafiła do sądu II instancji. W zażaleniu Danuta P.-J. zarzuciła naruszenie art. 182[sup]1[/sup] k.p.c. oraz art. 146 ust. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=138CE728766751E6B2725CD757201BB1?id=328912]prawa upadłościowego i naprawczego[/link] (p.u.n.). W myśl tego przepisu niedopuszczalne jest wykonanie wydanego przed ogłoszeniem upadłości postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia wynikającego z wierzytelności podlegającej zgłoszeniu do masy upadłości. Wyjątek to np. zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych i o rentę z tytułu uszkodzenia ciała.

Sąd II instancji powziął wątpliwość prawną, którą przedstawił do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu. Z art. 146 ust. 3 p.u.n., który wyłącza tylko wykonanie zabezpieczeń niewykonanych przed ogłoszeniem upadłości, można by wnosić, że wykonane (a o to takie zabezpieczenie chodzi w tej sprawie) pozostają w mocy. Tymczasem według art. 744 k.p.c. upadałoby również to zabezpieczenie. Sąd Najwyższy opowiedział się za pierwszą z tych ewentualności. Stwierdził bowiem, [b]że umorzenie postępowania na podstawie art. 182[sup]1[/sup] § 1 k.p.c. nie powoduje przewidzianego w art. 744 k.p.c. upadku zabezpieczenia polegającego na obciążeniu hipoteką przymusową wpisaną do księgi wieczystej przed ogłoszeniem upadłości.[/b] Sędzia Grzegorz Misurek zaznaczył, że choć pytanie prawne sformułowane było szerzej (dotyczyło wszystkich zabezpieczeń), odpowiedź odnosi się ściśle do stanu faktycznego i konkretnego zabezpieczenia: hipoteki przymusowej.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki [mail=i.lewandowska@rp.pl]i.lewandowska@rp.pl[/mail]

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów