Odszkodowania za wypadki: trudno naprawić błąd przy ugodzie

Ugody mają wiele zalet, ale niosą niebezpieczeństwa: trudniej naprawić uczynione przy nich błędy

Publikacja: 07.09.2011 05:05

Odszkodowania za wypadki: trudno naprawić błąd przy ugodzie

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński Robert Gardziński

Ta zasada obowiązuje w postępowaniu przed wszelkimi sądami. To wnioski z niedawnego wyroku Sądu Najwyższego (sygnatura akt V CSK 370/10).

Przekonała się o tym Anna S., poszkodowana w wypadku samochodowym. Nie mogła naprawić błędu popełnionego przy zawieraniu ugody z towarzystwem ubezpieczeniowym, w efekcie nie uzyska podwyższenia zadośćuczynienia za większy, niż pierwotnie sądziła, uszczerbek na zdrowiu.

Korzystała z  pośrednictwa  jednego z centrów odszkodowań (sp. z o.o.). Ów pośrednik zawarł w jej imieniu  z  towarzystwem ubezpieczeniowym,  które przejęło (na podstawie polisy OC) odpowiedzialność za kierowcę wyłącznie winnego wypadku, ugodę, w której za 64 tys. zł odszkodowania  zrzekła się wszystkich dalszych  roszczeń mogących powstać w związku z tym wypadkiem.

Mniej więcej dwa lata później zawiadomiła towarzystwo, że uchyla się od skutków prawnych tej ugody, ponieważ zawarła ją pod wpływem błędu: gdy ją podpisywała, nie miała pełnej dokumentacji lekarskiej i dopiero później się dowiedziała, że jej uszczerbek na zdrowiu jest większy (60 proc.). Nie zdawała sobie nadto sprawy, że  zamknie sobie drogę do dalszych roszczeń mimo niezakończonego leczenia.

W sądzie początkowo szło jej dobrze: sąd okręgowy uznał, że jej stanowisko przy ugodzie wynikało z nikłego rozeznania co do podejmowanych działań,   uchyliła się zatem skutecznie od skutków ugody. A ponieważ  w ocenie sądu odpowiednie zadośćuczynienie powinno wynosić 144 tys. zł, to po odjęciu wypłaconych 64 tys. zł zasądził jej resztę, czyli 80 tys. zł.

Sąd apelacyjny był innego zdania i oddalił jej żądanie w ogóle. Ustalił przede wszystkim, że o skali uszczerbku (błędzie) powódka dowiedziała się w kwietniu 2007 r. (orzeczenie komisji lekarskiej ZUS), a pozew złożyła 1 lipca 2008 r., przekroczyła zatem roczny (prekluzyjny) termin na uchylenie się od skutków ugody zawartej pod wpływem błędu (art. 88 § 2 kodeksu cywilnego).

Drugą przeszkodą w uwzględnieniu żądania Anny S., było to – jak wskazał sąd apelacyjny – że w istocie powoływała się ona na błąd co do prawa (zamknięcie drogi do dalszych roszczeń po zawarciu ugody), a uchylenia się od takiego błędu nie dopuszcza art. 918 § 1 k.c.

Sąd Najwyższy podzielił to stanowisko. Jak napisał w pisemnym uzasadnieniu (sędzia sprawozdawca Lech Walentynowicz), ustawodawca chroni szczególnie ugodę, dlatego zniweczenie jej skutków przez strony jest utrudnione, a największe utrudnienia powstają, gdy strona chce ją podważyć, powołując się na wadę oświadczenia woli w postaci błędu. Jest na to szczególna i wyczerpująca regulacja – art. 918 k.c.

Ta jej szczególność (w stosunku do przepisów o uchylaniu się od skutków wadliwych oświadczeń woli, art. 82– 88 k.c.) dotyczy właśnie błędu.  Przypomnijmy więc ten przepis: uchylenie się od skutków prawnych ugody zawartej pod wpływem błędu jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy błąd dotyczy stanu faktycznego, który według treści  ugody obie strony uważały za niewątpliwy, a spór by nie powstał, gdyby strony wiedziały o prawdziwym stanie rzeczy.

Wyrok SN jest ostateczny.

Sygnatura akt V CSK 370/10

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów