Wypłaty na rzecz ustępujących wspólników nie są kosztem

[b]Tak orzekł NSA 2 grudnia 2009 r. (II FSK 950/08).[/b]

We wniosku o interpretację przepisów prawa podatkowego spółka zapytała, czy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wypłaty na rzecz wspólników nieprzystępujących do przekształconej spółki.

Zdaniem spółki taka wypłata będzie kosztem podatkowym, bo obowiązek jej dokonania nakładają na spółkę przepisy prawa, w szczególności art. 565 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F4BF90DDF41EB7FDD578535CBEF951C3?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link]. Organy podatkowe nie zgodziły się z tym.

W ich ocenie z art. 15 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link] wynika, że wszystkie koszty przekształcenia spółki z o.o. w spółkę akcyjną są kosztami uzyskania przychodu dla nowo powstałego przedsiębiorcy, ponieważ można je powiązać z konkretnymi przychodami.

Natomiast koszty związane ze spłatą wspólników nieprzystępujących do przekształconej spółki są kosztami wspólników pozostających w spółce, a nie samej spółki. Spółka zaskarżyła tę interpretację do WSA.

Sąd uznał, że jej stanowisko było prawidłowe i uchylił interpretację. Stwierdził, że celem przekształcenia jest rozwój spółki, skutkujący w przyszłości zwiększeniem przychodów. To wystarcza, by uznać takie koszty za tzw. koszty pośrednie funkcjonowania osoby prawnej.

Tym samym wydatki poniesione w związku z przekształceniem, w tym także na spłatę wspólników, pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z zachowaniem źródła przychodu.

Wyrok WSA został jednak zaskarżony do NSA przez organ wydający interpretację. Sąd wyższej instancji go uchylił.

Stwierdził, że bez wątpienia nie zalicza się do przychodów środków otrzymanych na utworzenie kapitału zakładowego. [b]Jeżeli więc nie jest przychodem wniesienie udziałów na pokrycie kapitału zakładowego, to ich zwrot nie może być kosztem[/b]. Rację miały zatem organy podatkowe.

[i]Autor jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Patryk Włodarski, starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro we Wrocławiu)[/b]

Stanowisko organów podatkowych w tej sprawie, poparte również przez NSA, wydaje się słuszne. Tak jak to uczynił sąd, w pierwszej kolejności należałoby zwrócić uwagę na charakter dokonywanej płatności z tytułu nieprzystąpienia do spółki po przekształceniu.

Jak wynika z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0878F97C9B855869DA1A3F9BAD45E3AB?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link] (k.s.h.), wypłata wynagrodzenia wspólnikom spółki przekształcanej, którzy nie przystępują do spółki przekształconej, jest – w uproszczeniu – zwrotem przypadającego na nich wkładu do spółki, która ma zostać przekształcona.

Instytucja ta w prawie handlowym ma służyć zabezpieczeniu interesów tych wspólników, którzy zostali przegłosowani podczas podejmowania decyzji dotyczącej przekształcenia, a nie chcą uczestniczyć w spółce po przekształceniu.

W tym celu k.s.h. określa, w jaki sposób powinna być wyliczona kwota należnego wspólnikowi wynagrodzenia, i stwierdza, że wspólnik ma prawo do otrzymania w związku z przekształceniem kwoty odpowiadającej wartości jego udziałów albo akcji w spółce przekształcanej.

Jednak wartość ta powinna być określona zgodnie ze sprawozdaniem finansowym, wymaganym dla celów przekształcenia, które należy przygotować zgodnie z zasadami sporządzania rocznego sprawozdania finansowego, jak również nie może przekroczyć 10 proc. wartości bilansowej majątku spółki przekształcanej.

W rezultacie kwota, jaką powinien otrzymać wspólnik nieprzystępujący do spółki, będzie odzwierciedlać wartość bilansową jego udziałów, rozumianą jako przypadająca na tego wspólnika wartość aktywów netto spółki.