Ta sama osoba nie może wydawać decyzji w obu instancjach

Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu m.in. w sprawie, w której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji

Aktualizacja: 15.03.2010 02:20 Publikacja: 15.03.2010 02:00

Ta sama osoba nie może wydawać decyzji w obu instancjach

Foto: Fotorzepa, Dziennik Wschodni DzW Dziennik Wschodni

rp.pl

[srodtytul] Jaki jest problem[/srodtytul]

Po rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy ZUS utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję, w której odmówił zainteresowanemu umorzenia odsetek za zwłokę od nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i na Fundusz Pracy. Sprawa trafiła do WSA.

[srodtytul]Skąd to rozstrzygnięcie[/srodtytul]

Sąd stwierdził, że nie można było utrzymać w obrocie prawnym zaskarżonej decyzji.

Okolicznością, która przesądziła o rozstrzygnięciu, jest fakt podpisania obu decyzji wydanych w sprawie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przez te same osoby.

Stosownie do art. 107 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FEBF877810A694D887EFA3AF1E7616A4?n=1&id=133093&wid=296180 ]kodeksu postępowania administracyjnego[/link] podpis osoby upoważnionej do wydawania decyzji jest jednym z koniecznych elementów tego rodzaju orzeczenia.

Należy z tego wnosić, że obie wspomniane decyzje były – po pierwsze – rozstrzygnięciami podjętymi kolegialnie, a po drugie – niektóre osoby brały udział w wydaniu obu tych orzeczeń.

Działanie takie w istotny sposób narusza reguły postępowania administracyjnego.

Artykuł 24 § 1 k. p. a. wskazuje przyczyny, których zaistnienie skutkuje z mocy prawa wyłączeniem pracownika organu (lub samego organu) od udziału w postępowaniu.

Skoro wyłączenie następuje z mocy prawa, dodatkowe orzekanie w tej sprawie, w drodze postanowienia, nie jest już konieczne. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu, między innymi w sprawie, w której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji.

Ustawodawca, poprzez użycie sformułowania „podlega wyłączeniu”, zrezygnował z obowiązku przeprowadzenia postępowania mającego na celu wyjaśnienie, czy wskazany związek osoby ze sprawą miał w istocie wpływ na dalsze działania pracownika organu, a tym samym – na całe postępowanie administracyjne.

Uznał, że już samo zaistnienie sytuacji z art. 24 § 1 pkt 5 k.p.a., polegające na udziale w wydawaniu obu orzeczeń w każdej sprawie w wykonaniu zasady dwuinstancyjności, stwarza tak znaczne niebezpieczeństwo, iż dodatkowe badanie, czy doszło do naruszenia zasady obiektywizmu, jest już zbędne.

[b]Współuczestnictwo tych samych osób, zarówno przy wydawaniu decyzji pierwszoinstancyjnej, jak i rozstrzygnięcia odwoławczego (czego, w rozpoznawanym wypadku, dowodzą zakwestionowane podpisy), stanowi istotne naruszenie prawa, dające – w myśl art. 145 § 1 pkt 3 k. p. a. – podstawę do wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną.[/b]

Środek zaskarżenia przewidziany w art. 83 ust. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=538F000BD8C37BC1C68453E16C8324F5?n=1&id=184677&wid=327789]ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych[/link] ma co prawda specyficzny charakter - rozpatrywany jest przez ten sam organ, który wydał decyzję w pierwszej instancji. Niewątpliwie jednak art. 24 § 1 pkt 5 k.p.a. znajduje zastosowanie także w tym przypadku.