Działka sprzed ślubu po przekształceniu we własność nadal należy do męża

Jeśli prawo użytkowania wieczystego stanowiące majątek odrębny małżonka zostanie przekształcone we własność, także ona należeć będzie tylko do niego

Publikacja: 25.08.2009 07:48

Działka sprzed ślubu po przekształceniu we własność nadal należy do męża

Foto: Fotorzepa, Tom Tomasz Jodłowski

Izabela Lewandowska

[b]Tak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z 19 sierpnia 2009 r. (sygn. III CZP 53/09)[/b]

Wątpliwość prawna w niej wyjaśniona powstała na tle sprawy o podział majątku wspólnego wniesionej przez Henrykę T. Domagała się ona po rozwodzie ze Sławomirem T. objęcia podziałem m.in. działki o pow. 777 mkw. zabudowanej domem mieszkalnym. Były mąż nabył prawo użytkowania wieczystego tej działki wraz z prawem własności znajdujących się na niej zabudowań na dwa lata przed ślubem, w 1992 r. W 1997 r. skorzystał z możliwości przekształcenia.

Sąd I instancji przychylił się do stanowiska żony i zaliczył do majątku dorobkowego, objętego podziałem także wskazaną nieruchomość. Wydatki na jej kupno i na rozbudowę poniesione przez męża przed ślubem oraz na spłatę pożyczki zaciągniętej na modernizację domu w trakcie małżeństwa, a spłaconej przez niego po rozwodzie, uznał za nakłady poniesione z jego majątku osobistego na majątek wspólny.

Według ustaleń sądu, opartych na wyliczeniach biegłego z dziedziny szacowania nieruchomości, wartość majątku wspólnego wynosi ponad 407 tys. zł, z tego 244 tys. zł to nakłady na ten majątek z osobistego majątku męża.

Własność nieruchomości nabytej przez męża przed ślubem oraz innej jeszcze, kupionej w trakcie małżeństwa, sąd przyznał mężowi. W związku z przyjęciem, że udziały w majątku dorobkowym małżonków T. są równe, sąd zobowiązał Sławomira T. do spłaty na rzecz żony w kwocie 82 tys. zł, płatnej w trzech ratach.

Sąd I instancji uznał, że decydujące znaczenie dla zakwalifikowania nieruchomości do majątku wspólnego po przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w własność ma moment nabycia własności.

Sąd II instancji, do którego wpłynęła apelacja Henryki T., nie był pewny słuszności tego stanowiska. Sąd Najwyższy w kwestii tej dotychczas wprost się nie wypowiedział. Dlatego postanowił zwrócić się do niego z pytaniem prawnym.

Treść uchwały podjętej w odpowiedzi na to pytanie oznacza, że SN podzielił te zastrzeżenia. Stwierdził bowiem, że prawo własności nieruchomości nabyte w czasie trwania wspólności w trybie ustawy z 1997 r. stanowi majątek odrębny tego z małżonków, któremu przed powstaniem wspólności przysługiwało prawo użytkowania wieczystego i prawo własności znajdujących się na niej budynków.

Uchwała, ze względu na realia tej sprawy, odnosi się wprost do ustawy przekształceniowej z 1997 r. oraz do art. 33 pkt 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=44863FBCD46C04462C0363C5D838855C?id=71706]k.r.o.[/link] w brzmieniu obowiązującym do 20 styczna 2005 r. (wyrok rozwodowy zapadł w 2002 r.). Odnieść ją można jednak do sytuacji, gdy podstawą przekształcenia była analogiczna, obowiązująca dziś ustawa z 29 lipca 2005 r., a także do dzisiejszego art. 33 pkt 10 k.r.o. będącego odpowiednikiem starego art. 33 pkt 3 k.r.o. W myśl obu wskazanych przepisów przedmioty nabyte w zamian za należące do danego małżonka przed ślubem oraz uzyskane po ślubie w drodze spadku i darowizny należą, tak samo jak te pierwotne, do jego majątku zwanego dziś osobistym, a przedtem odrębnym. Jest to tzw. zasada surogacji.