Są uproszczenia dla eksporterów pośrednich

[b]Tak uznał NSA w wyroku z 25 maja 2010 r. (I FSK 953/09).[/b]

Eksportem towarów jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty w wykonaniu czynności stanowiących dostawę towarów.

Transakcja ta opodatkowana jest zasadniczo 0-proc. stawką podatku. Do jej zastosowania niezbędne jest posiadanie potwierdzenia wywozu towarów poza terytorium Wspólnoty wydane przez organy celne.

[srodtytul]Dwie regulacje[/srodtytul]

Ta prosta zasada komplikuje się nieco, jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, iż przepisy wyróżniają dwa rodzaje eksportu.

Pierwszym jest eksport bezpośredni. Mamy z nim do czynienia, jeśli wywóz towarów dokonywany jest przez dostawcę lub na jego rzecz. W tym przypadku eksporter może zastosować 0-proc. stawkę podatku, jeśli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty.

Drugim rodzajem jest [b]eksport pośredni. Różni się on od poprzedniego tym, iż wywóz towarów dokonywany jest przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz.[/b]

W takiej sytuacji podatnik (dostawca towarów) ma prawo do zastosowania stawki 0 proc. pod warunkiem, iż przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym dokonał dostawy towarów, posiada kopię dokumentu, w którym urząd celny potwierdził wywóz tych towarów poza terytorium Wspólnoty.

Wprowadzenie odmiennych regulacji w zakresie prawa do zastosowania preferencyjnej stawki podatku w eksporcie towarów wynikało ze względów praktycznych. Przy eksporcie bezpośrednim eksporter samodzielnie (lub za pośrednictwem agencji celnej) wypełnia formalności związane z odprawą celną, przez co posiada dostęp do oryginalnej dokumentacji sporządzonej przez organy celne.

W drugim przypadku to nabywca towarów kontaktuje się z urzędem celnym i to jego dane figurują w dokumentacji celnej. W konsekwencji podatnik (dostawca towarów) może uzyskać jedynie jej kopię.

[srodtytul]Zmiana potwierdzeń[/srodtytul]

Wspomniane regulacje zostały stworzone w czasie, kiedy dokumentacja celna funkcjonowała jedynie w wersji papierowej.

Tymczasem 31 sierpnia 2007 r. polscy eksporterzy uzyskali możliwość dokonywania elektronicznych zgłoszeń celnych w systemie ECS. Od 1 lipca 2009 r. zgłoszenia wywozowe w formie elektronicznej stały się obligatoryjne. Tym samym, rolę dokumentu wystawianego przez organy celne na potwierdzenie wywozu towarów poza terytorium Wspólnoty przejął komunikat IE-599 (sporządzany w wersji elektronicznej).

[b]Zmiana przepisów celnych nie poszła w parze ze zmianą przepisów podatkowych. Ministerstwo Finansów wydało jedynie informację dotyczącą potwierdzania wywozu towarów poza terytorium Wspólnoty dla potrzeb VAT. [/b]

Wskazano w niej, że w przypadku eksportu bezpośredniego za dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty należy uznać elektroniczny komunikat IE-599 przesłany przez urząd celny. W odniesieniu do eksportu pośredniego stwierdzono, iż właściwy urząd celny powinien potwierdzić wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty przez fizyczne wydanie zgłaszającemu potwierdzenia wywozu towarów poza terytorium Wspólnoty, polegające na wydruku komunikatu IE-599 oraz zamieszczeniu na nim pieczęci i podpisu.

Stanowisko to potwierdzają organy podatkowe i sądy administracyjne. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 1 grudnia 2009 r. (IPPP2/443-1077/09-2/IK) wskazał, że „kopią dokumentu, o którym mowa w ww. art. 41 ust. 11 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link], jest uwierzytelniony wydruk komputerowy (uwierzytelniony przez urząd celny).

Natomiast [b]komunikat IE-599 przesłany w formie pliku XML nie stanowi kopii dokumentu elektronicznego, bo nie zawiera informacji, że jest to kopia oraz kto i kiedy ją sporządził [/b](...). W świetle powyższego komunikat IE-599 w formie pliku XML przesłany zwykłą pocztą elektroniczną przez eksportera bezpośredniego do wnioskodawcy nie stanowi wiarygodnego dokumentu (...)”.

[srodtytul]Orzeczenie sądu[/srodtytul]

Czy podejście nakazujące posługiwanie się jedynie papierową kopią dokumentu sporządzonego oryginalnie w wersji elektronicznej było uzasadnione i zgodne z przepisami? O ile bowiem w przypadku dokumentu papierowego jego kopią jest także dokument papierowy (którego treść może zostać potwierdzona za zgodność z oryginałem), o tyle sytuacja wygląda inaczej w odniesieniu do dokumentu elektronicznego, jakim jest komunikat IE-599.

Z informatycznego punktu widzenia kopią dokumentu elektronicznego jest przede wszystkim inny dokument elektroniczny, który stanowi tak naprawdę drugi egzemplarz tego samego dokumentu. W konsekwencji powstaje pytanie, czy tak rozumiana kopia komunikatu IE-599, np. dostarczona do podatnika drogą elektroniczną przez nabywcę towarów, który z kolei otrzymał ją uprzednio tą samą drogą od urzędu celnego, może stanowić podstawę do zastosowania 0-proc. stawki podatku?

Dodatkowo należy podkreślić, iż celem wdrożenia systemu ECS była eliminacja papierowych dokumentów. W konsekwencji tworzenie papierowej kopii elektronicznego potwierdzenia stoi w sprzeczności z tymże celem.

Słuszność omawianych wątpliwości potwierdził NSA.[b] Wskazał, że aby zastosować 0-proc. stawkę VAT w eksporcie pośrednim, wystarczy posiadać elektroniczny dokument IE-599 będący kopią dokumentu sporządzonego i wysłanego przez urząd celny. [/b]