Nagradzanie twórców nie jest decyzją administracyjną

Od uchwały o przyznaniu nagród nie można się więc odwoływać ani jej zaskarżać – orzekł [b]Naczelny Sąd Administracyjny w precedensowym wyroku (sygn. II OSK 1409/10)[/b].

Za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury mogą nagradzać ministrowie oraz władze samorządowe. Ramę prawną stanowi art. 7a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0A494C7643F05C68DE006BFF9360C946?id=142971]ustawy z 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej[/link].

[srodtytul]Swoboda wyboru[/srodtytul]

Na podstawie tego przepisu kolejną uchwałę w sprawie szczegółowych zasad i trybu przyznawania nagród za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony dóbr kultury podjął Sejmik Województwa Lubelskiego.

Nagrody – pieniężne i rzeczowe – dla twórców zasłużonych dla województwa lubelskiego przyznawane są corocznie uchwałą zarządu województwa z okazji np. Dni Kultury, Dnia Teatru itp. Mogą je otrzymać osoby fizyczne i instytucje. Mogą być indywidualne i zespołowe. Od uchwały nie przysługuje odwołanie.

Uchwałę unieważnił wojewoda lubelski. Jego zdaniem Sejmik błędnie postanowił, że nagrody będą przyznawane uchwałą zarządu województwa, od której nie przysługuje odwołanie. Tymczasem procedura w sprawie przyznania nagrody ma typowo administracyjny charakter. Rozpoczyna się od zgłoszeń kandydatów do nagród, po czym następuje rozpoznanie ich i rozstrzygnięcie.

Zarówno jej przyznanie, jak i odmowa przyznania, może więc następować wyłącznie w drodze decyzji administracyjnej, od której można się odwołać do sądu. Tego wymaga zasada dwuinstancyjności i tylko to chroni interes strony – podkreślił wojewoda w rozstrzygnięciu nadzorczym.

– Wojewoda nie uwzględnił specyficznego charakteru nagród dla twórców. Naprawdę trudno sobie wyobrazić, aby przyznawać je w formie decyzji administracyjnych, od których mogliby się odwoływać ci, którzy ich nie dostali – mówi radca prawny Elżbieta Pałka, reprezentująca sejmik województwa lubelskiego. – I kto właściwie miałby oceniać zasadność takich odwołań? Działalność twórcza jest działalnością ocenną. Żaden przepis ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej nie nakazuje, by nagrody dla twórców przyznawać w formie decyzji administracyjnej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie podzielił te zastrzeżenia. Wprowadzenie prawa do odwołania się od decyzji w sprawie nagrody oznaczałoby przyznanie swoistego roszczenia o nagrodę – stwierdził.

[srodtytul]Nie ma odwołania[/srodtytul]

WSA uchylił rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody. Argumentował, że ustawodawca dał organom samorządowym swobodę wyboru formy przyznawania takich nagród. Gdyby jego intencją było, aby nagrody przyznawać w formie decyzji administracyjnej, rozstrzygnąłby o tym wprost w ustawie.

Oddalając skargę kasacyjną wojewody, NSA stwierdził, że skoro ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej nie wskazuje, w jakiej formie ma być przyznana nagroda za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony dóbr kultury, nie można domniemywać, że może to być wyłącznie decyzja administracyjna. Zgodnie z art. 3 § 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B09D48C1A8970C53D65CBE21EB1AA35A?id=166935]prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi[/link], gdy organ przyznaje jakieś uprawnienia, wcale nie musi to być decyzja.

– Nagrody są formą uhonorowania osiągnięć. Byłoby dysharmonią wepchnięcie nagród w ramy k.p.a. i postępowania sądowo-administracyjnego – powiedział sędzia Wiesław Kisiel. – Jest to ostatnia rzecz, jakiej chcieliby twórcy.

[ramka][b]Kto przyznał nagrody[/b]

W 2010 r. doroczne nagrody za twórczość artystyczną

i upowszechnianie kultury w 2009 r. przyznały m.in.:

- m.st. Warszawa – 10 nagród,

- zarząd województwa podkarpackiego – 39,

- zarząd województwa wielkopolskiego – 10,

- marszałek woj. pomorskiego – 7,

- prezydent Kędzierzyna-Koźla – 31,

- prezydent Kielc – 10,

- prezydent Zawiercia – 4,

- prezydent Stargardu Gd. – 3,

- prezydent Cieszyna – 3,

- prezydent Gliwic (doroczne nagrody zostaną wręczone 26 września).

[/ramka]