Wadliwe oświadczenie o zużyciu gazu nie zwolni z akcyzy

[b]Tak orzekł WSA w Łodzi 4 listopada 2010 r. (I SA/Łd 938/10).[/b]

Sprawa dotyczyła określenia zobowiązania w podatku akcyzowym za poszczególne miesiące 2006 r. Spółka sprzedała gaz. Nabywca złożył oświadczenie, o którym mowa w § 15 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=181565]rozporządzenia ministra finansów z 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego[/link], że gaz płynny nie będzie przeznaczony do napędu pojazdów samochodowych.

W rzeczywistości gaz został przeznaczony na cele napędowe. Złożone przez nabywcę oświadczenie było nieprawdziwe.

Potwierdziło to prowadzone wobec niego przez organy ścigania postępowanie. W związku z tym spółka nie mogła skorzystać ze zwolnienia od podatku akcyzowego. Organy celne stwierdziły, że w oświadczeniu wystąpił brak materialny. Zgodnie z orzecznictwem brak formalny polega na niezłożeniu oświadczenia, a brak materialny na tym że treść oświadczenia nie jest zgodna z rzeczywistością. Uznano, że jej kontrahent nie był rzeczywistym nabywcą paliwa, tylko tzw. słupem.

W skardze do WSA spółka podkreślała, że chroni ją zasada domniemania niewinności. Utrzymywała, że zwolnienie powinno jej przysługiwać, bo oświadczenie zostało złożone, a nie zależało od niej, jak w rzeczywistości gaz został wykorzystany. Podkreślała, że dołożyła należytej staranności w celu zbadania, czy kupujący spełniał warunki pozwalające na zastosowanie zwolnienia.

Sąd oddalił skargę, stwierdzając, że złożone oświadczenie było wadliwe. Pierwsza wada wiąże się z tym, że nabywca wskazany w fakturze nie nabył w rzeczywistości paliwa, a zatem faktury nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń gospodarczych.

Jeśli faktyczny nabywca nie złożył oświadczenia, to należy uznać, że takiego oświadczenia nie ma. Druga wada dotyczy tego, że wskazana w fakturach ilość paliwa została zawyżona. Wady te mają charakter materialnoprawny i nie można ich konwalidować.

[i]Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje:

Teresa Sławińska-Choryło, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

Zasady opodatkowania wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy na podstawie składanego przez nabywcę oświadczenia od początku wprowadzenia tej konstrukcji rodziły liczne wątpliwości i ryzyko zarzutu ze strony organów podatkowych, że udokumentowanie danej transakcji jest niedostateczne, a co za tym idzie sprzedawca powinien zapłacić podatek.

Tymczasem należy pamiętać, że istotą tej konstrukcji jest przyjęcie założenia, że gdy sprzedawca wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem spełnił wszelkie formalne warunki, w tym także przyjął oświadczenie zgodne w swojej treści z regulacjami akcyzowymi, to ryzyko powstania zaległości podatkowej przechodzi niejako na nabywcę.

To on staje się swoistym kolejnym podatnikiem akcyzy w razie zużycia wyrobów akcyzowych niezgodnie z ich przeznaczeniem, które pierwotnie zadeklarował w składanym przy zakupie oświadczeniu.

Sprzedawca wyrobów zwolnionych, przyjmując oświadczenie od nabywcy o ich przeznaczeniu, ma zatem ograniczoną odpowiedzialność. Powinien przede wszystkim zadbać, aby przyjmowane przez niego oświadczenie zawierało w swojej treści wszystkie elementy określone przez normodawcę, podane zgodnie z rzeczywistym stanem faktycznym np. co do ilości wyrobów akcyzowych, urządzeń grzewczych.

Brak któregokolwiek elementu wskazanego w przepisach akcyzowych powoduje, że oświadczenie będzie mieć braki formalne i jako takie będzie kwestionowane przez organy podatkowe. Nie można natomiast wymagać od sprzedawcy weryfikacji materialnoprawnej treści podawanych przez nabywcę w oświadczeniu, a więc faktycznego zamiaru co do przeznaczenia nabywanych wyrobów akcyzowych, danych personalnych, deklarowanych urządzeń grzewczych itp.

Wskazane wyżej zasady powinny być brane pod uwagę, gdy do sprzedaży rzeczywiście doszło, a dla celów podatkowych dodatkowo została ona udokumentowana odpowiednim oświadczeniem. Jednak gdy stwierdzone zostanie, że transakcja się nie odbyła bądź też była to czynność nieważna, trudno uznawać, że została ona prawidłowo udokumentowana podatkowo, skoro jej nie było.

W takiej sytuacji można wywodzić negatywne konsekwencje podatkowe dla rzekomego sprzedawcy. Brak transakcji, jej nieważność powinny być jednak potwierdzone ostatecznie przez właściwy sąd oceniający taką czynność od strony cywilnoprawnej. Dopiero z takiego rozstrzygnięcia można wywodzić negatywne skutki prawnopodatkowe.[/ramka]

Podatki Akcyza Finanse w Firmie Orzecznictwo Sądów i Trybunałów

[b]Tak orzekł WSA w Łodzi 4 listopada 2010 r. (I SA/Łd 938/10).[/b]

Pozostało 89% artykułu