Nowelizacja: Odrolnienie gruntów elektrowni wiatrowych bez względu na ich powierzchnię

Czy rzucą kolejną kłodę inwestorom – pytają prawnicy z kancelarii Linklaters Patryk Figiel i Jakub Dąbrowski.

Publikacja: 19.04.2013 09:16

Prezydent 16 kwietnia podpisał nowelizację ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Znowelizowane przepisy wejdą w życie po 30 dniach od publikacji w Dzienniku Ustaw. Zmieni się wówczas procedura przeznaczenia gruntów rolnych na cele budowlane, przeprowadzana w trakcie uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (MPZP).

Choć nowe przepisy usuną wiele kontrowersji wynikających ze stosowania ustawy, jednocześnie spowodować mogą wydłużenie związanych z nią procedur administracyjnych. Skutki nowelizacji dotkną przed wszystkim sektora energetyki wiatrowej.

Aby wybudować farmę wiatrową na gruncie rolnym, należy zmienić sposób jego zagospodarowania z rolnego na budowlany. Zmiany tej, czyli odrolnienia, dokonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Gdy odrolnieniu podlegają grunty z glebą wysokiej jakości, tj. klasy od I do III, a „zwarty obszar" planowanej zabudowy przekracza 0,5 ha, odrolnienie wymaga uprzedniej zgody ministra rolnictwa i rozwoju wsi wydawanej w formie decyzji.

Pojęcie „zwarty obszar" powodowało liczne wątpliwości interpretacyjne, gdyż dotychczas ustawa nie określała, czy zwarty obszar to całość inwestycji (np. farmy wiatrowej) czy jej poszczególne części (np. pojedyncze turbiny wiatrowe). W przeszłości wiele gmin nie występowało o zgodę MRRiW.  Taka praktyka w styczniu 2012 roku została zakwestionowana przez MRRiW. Wzbudziło to zasadny niepokój gmin i inwestorów. Z pomocą gminom przyszło orzecznictwo sądów administracyjnych, które uznały, że odrolnienie wymaga zgody MRRiW tylko, gdy w ramach obszaru przeznaczonego pod konkretną turbinę wiatrową znajdą się grunty rolne klasy I–III o powierzchni ponad 0,5 ha (wyroki NSA z 12 kwietnia 2012 r., II OSK 94/12 i WSA w Szczecinie z 5 października 2012 r., II SA/Sz 710/12).

Pomimo sądowej wykładni, kontrowersje interpretacyjne pozostały. Znowelizowane przepisy położą im kres. Po wejściu w życie nowelizacji, zgoda MRRiW będzie wymagana, gdy odrolnieniu podlegać będą grunty klas I–III, bez względu na ich powierzchnię.

Obecnie uzyskanie zgody MRRiW na odrolnienie wydłuża procedurę planistyczną średnio o dwa miesiące. Powstaje zatem pytanie, o ile kolejnych miesięcy wydłuży się ta procedura, gdy przyjdzie MRRiW uporać się ze zwiększonym napływem wniosków. Ponieważ posłowie uznali, iż nowelizacja nie powoduje skutków finansowych dla budżetu, stąd obawa, że MRRiW nie utworzy nowych etatów.

Wątpliwe jest także, czy ustawodawca słusznie pozostawił kompetencje w gestii centralnego organu administracji, jakim jest MRRiW. Trudno przyjąć, aby MRRiW i jego aparat urzędniczy w Warszawie posiadał odpowiednie rozumienie lokalnych stosunków gruntowych na poziomie gminy. Być może ustawodawca powinien powierzyć kompetencje organowi administracji, lepiej obeznanemu w uwarunkowaniach lokalnych, jakim jest wojewoda lub starosta.

Na gruncie dotychczasowych przepisów ustawy niejasne było także, komu przysługuje status strony w postępowaniu przed MRRiW. Niektóre sądy administracyjne za strony uznawały tylko wójtów, inne przymiot strony przyznawały również właścicielom gruntów objętych odrolnieniem. Nowelizacja położy kres tym rozbieżnościom, gdyż nowe przepisy wyraźnie określają, że stroną postępowania w sprawie wydania decyzji MRRiW o odrolnieniu jest tylko wnioskodawca, czyli wójt (burmistrz lub prezydent miasta).

Zmiana jest pozytywna, a sposób rozstrzygnięcia zasadny, gdyż decyzja MRRiW nie wpływa bezpośrednio na uprawnienia właścicieli gruntów, którzy swoich praw bronić mogą w toku procedury planistycznej.

Nowelizacja rozwiąże niektóre trudności w stosowaniu przepisów, co przyniesie ulgę zarówno wójtom, jak i inwestorom farm wiatrowym. Tych drugich zasmuci jednak perspektywa wydłużonego oczekiwania na odrolnienie. Tym samym, inwestorzy farm wiatrowych wpadną z deszczu pod rynnę, gdyż rozwiązując jeden problem, ustawodawca stworzył kolejny.

Prezydent 16 kwietnia podpisał nowelizację ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Znowelizowane przepisy wejdą w życie po 30 dniach od publikacji w Dzienniku Ustaw. Zmieni się wówczas procedura przeznaczenia gruntów rolnych na cele budowlane, przeprowadzana w trakcie uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (MPZP).

Choć nowe przepisy usuną wiele kontrowersji wynikających ze stosowania ustawy, jednocześnie spowodować mogą wydłużenie związanych z nią procedur administracyjnych. Skutki nowelizacji dotkną przed wszystkim sektora energetyki wiatrowej.

Pozostało 87% artykułu
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Sędziowie 13 grudnia, krótka refleksja
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Zero sukcesów Adama Bodnara"
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Aktywni w pracy, zapominalscy w sprawach ZUS"
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Podatkowe łady i niełady. Bez katastrofy i bez komfortu"
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Opinie Prawne
Marcin J. Menkes: Ryzyka prawne transakcji ze spółkami strategicznymi