Tajemnica zawodowa służy przede wszystkim ochronie interesu klientów. Przestrzeganiu ich podstawowych praw obywatelskich. Nie może być mowy o demokratycznym państwie prawa, w którym nie istnieją tego rodzaju gwarancje natury systemowej. Nie trzeba chyba wielkiej wyobraźni, aby uświadomić sobie konsekwencje sytuacji, w której profesjonalnego prawnika nie obowiązuje tajemnica zawodowa albo obowiązek jej zachowania jest karygodnie naruszany.
Pamiętajmy przy tym, że u podstaw tajemnicy radcowskiej i adwokackiej leży interes publiczny. Buduje społeczne zaufanie do wymiaru sprawiedliwości. Dlatego przypadki zwolnienia z niej muszą mieć charakter wyjątkowy, a ustawowe przesłanki tego zwolnienia trzeba rozumieć ściśle. Nie mogą podlegać wykładni rozszerzającej. Niestety, jak pokazuje praktyka, sądy niekiedy zbyt pochopnie czynią użytek ze swojej kompetencji do zwalniania radców i adwokatów z tajemnicy zawodowej. W ostatnim czasie głośna stała się sprawa decyzji Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy o bezpodstawnej próbie przesłuchania dwóch radców prawnych oraz adwokata na okoliczności objęte taką tajemnicą w sprawie tzw. afery taśmowej.
Takie praktyki budzą uzasadniony sprzeciw. Nie trzeba chyba tłumaczyć, że nadużywanie prawa do zwolnienia profesjonalnego prawnika z tajemnicy zawodowej narusza konstytucyjne gwarancje praworządności i godzi w dobro wymiaru sprawiedliwości. Obawa, że informacje przekazane radcy prawnemu czy adwokatowi zostaną za zgodą sądu ujawnione, może doprowadzić do konsekwencji negatywnych dla ogółu społeczeństwa. Wysyłanie czytelnego sygnału, że sąd – w imię mglistych klauzul generalnych – może zwolnić profesjonalnego pełnomocnika z tajemnicy zawodowej, rodzi niebezpieczeństwo, że obywatele będą rezygnowali z fachowej pomocy prawnej. A przecież udzielanie takiej pomocy ma na celu między innymi prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, a tym samym służy interesom państwa.
Samorządy zawodowe radców prawnych i adwokatury od lat wskazują na aktualność problemu. Stanowisko dotyczące zwolnienia prawników z tajemnicy zawodowej w sprawie afery taśmowej zajęła Naczelna Rada Adwokacka i Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie.
Również Okręgowa Izba Radców Prawnych w Warszawie wspiera radców prawnych i adwokatów, których sąd zobowiązał do składania zeznań. Będziemy zdecydowanie współdziałali z władzami warszawskiej Izby Adwokackiej w tej sprawie. Udzielimy naszym kolegom wszelkiej możliwej pomocy, aby nie dopuścić do złamania podstawowych zasad. Tak samo będziemy reagowali w każdym innym przypadku nieuzasadnionego naruszenia tajemnicy. To nasz obowiązek zarówno wobec kolegów, jak i wszystkich obywateli. Nie odpuścimy, bo exceptiones non sunt extentendae.
